Hang Lèn Hà (Thanh Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Bình) là khúc tráng ca trên đường Trường Sơn huyền thoại. Đây là nơi chứng kiến sự hy sinh của nhiều cán bộ, chiến sĩ như hang Tám Cô trên Đường 20 - Quyết Thắng, như Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh), như Truông Bồn (Nghệ An).
Hang Lèn Hà là địa điểm nối thông truyền tải thông tin từ chiến trường về trung ương và ngược lại. Không quân Mỹ luôn tìm cách bắn phá, vì nếu hủy diệt được địa điểm trên, tuyến liên lạc này sẽ cắt đứt và cô lập hoàn toàn các tuyến truyền tải trên đường Trường Sơn.
Đây là nơi đóng quân của A69, Đại đội 9, Trung đoàn 134 thuộc Bộ Tư lệnh Thông tin, một đơn vị bí mật thời đó. Ngày 2-7-1972, như thường lệ, mọi người vào nhiệm vụ. Dân làng đang gặt lúa, bỗng xuất hiện tốp máy bay bắn càn. Loạt đầu máy bay dội bom khói khiến mọi người không biết đường chạy tránh, sau đó một loạt bom phát quang để tìm kiếm người mà diệt, sau nữa chúng dội bom bi, sau bom bi là B52 đến rải thảm. Sau mấy loạt bom, cả thung lũng tan hoang. 13 chiến sĩ thông tin liên lạc (3 nam, 10 nữ) hy sinh. Dân xã Thanh Hóa lên đưa mấy o, mấy chú xuống mai táng dưới đồng Thương Binh, ai cũng có một lọ Peneciline để ghi tên tuổi, nguyên quán, ngày sinh khác nhau nhưng ngày mất thì giống nhau.
Cả xã mấy ngàn người ai cũng rơi nước mắt, để tang một tuần. Hiện trong hang vẫn còn nguyên dòng chữ: “Quý xăng như máu/Yêu máy như con/Quyết tâm bám máy giữ vững thông tin liên lạc”. Lèn Hà đã được công nhận di tích lịch sử quốc gia, tên tuổi những người hy sinh được vinh danh, được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Hang Lèn Hà.
Để tri ân các liệt sĩ đã hy sinh anh dũng tại hang Lèn Hà ở bản Hà, UBND tỉnh Quảng Bình đã đầu tư 1,1 tỷ đồng xây dựng hơn 1,5km đường vào khu di tích lịch sử này. Trung đoàn 134 thuộc binh chủng Thông tin liên lạc cũng huy động cán bộ, chiến sĩ đầu tư 300 triệu đồng xây dựng một số hạng mục công trình tại khu di tích gồm: bia tưởng niệm ghi tên 13 liệt sĩ, bậc đá lên bia tưởng niệm, biển chỉ dẫn vào khu di tích.
Dọc đường Trường Sơn huyền thoại, chứng tích hào hùng của xã Thanh Hóa vẫn được người dân hương khói. Mỗi mùa thu hoạch mừng gạo mới, bà con thường đưa cơm trắng lên cúng viếng mời các o, các chú, bởi họ đã là người thân của người dân trong vùng suốt 40 năm qua.
MINH PHONG
