Các công cụ quản lý chất lượng đã “tiến vào” công sở tại TPHCM từ năm 2000, ở dạng thí điểm. Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 tại các cơ quan quản lý nhà nước trên địa bàn đã được chính thức nhân rộng vào năm 2003. Hiện nay, khi cả nước bắt đầu thực hiện ISO cho công sở, thì TPHCM có cả một quá trình để nhìn lại, đánh giá.
Đối với người dân, việc quản lý theo tiêu chuẩn chất lượng tại các công sở, có ích gì cho họ?
Đi trước
Thống kê từ Sở Khoa học công nghệ (KHCN) TPHCM, cho đến nay đã có 24 quận huyện, 26 sở ngành của TPHCM triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 vào hoạt động và được cấp giấy chứng nhận trên một số lĩnh vực quản lý nhà nước. Một số quận huyện như quận 4, 5, Tân Phú còn mở rộng áp dụng ISO tới cấp phường.
Với việc đưa ISO vào công sở, mức độ hài lòng của người dân ngày một tăng lên. Ảnh: Người dân lấy số thứ tự để làm thủ tục hành chính tại UBND quận Bình Thạnh. Ảnh: VIỆT DŨNG
ISO có lợi gì cho những người dân? Được xem như là một công cụ kỹ thuật nhằm hỗ trợ và gắn chặt với cải cách hành chính, việc thực hiện ISO đã gián tiếp tạo cho người dân có được những dịch vụ công bớt phiền hà.
Các thủ tục áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO, dù ở các sở ngành hay quận huyện, phần lớn đều là các thủ tục liên quan trực tiếp đến người dân.
“Ở các sở ngành là các thủ tục cấp phép xây dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký kinh doanh… Ở quận huyện, việc áp dụng ISO 9001:2000 được triển khai cho đăng ký lao động, giải quyết khiếu nại tố cáo, cấp mới, thay đổi và trả giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hộ cá thể. Ở cấp phường, hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO triển khai trên 2 lĩnh vực giải quyết hồ sơ hộ tịch và xử lý vi phạm hành chính”, ông Phan Minh Tân, Giám đốc Sở KHCN TPHCM cho biết.
Hiện nay, một điều rất dễ nhận thấy là với việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, kết quả giải quyết hồ sơ hành chính đúng hạn ngày càng tăng, hồ sơ giao dịch hành chính được giải quyết đúng luật và đúng không chỉ đảm bảo thời gian cam kết với dân, mà còn đảm bảo thời gian của từng khâu trong quy trình giải quyết hồ sơ hành chính.
“Các thủ tục và qui trình hành chính đã được đơn giản, thuận tiện, giảm phiền hà cho khách hàng, giúp cho tỷ lệ hài lòng của người dân tăng lên”, ông Phan Minh Tân nhận định.
Tháng 6-2006, khi Thủ tướng ra quyết định về việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 vào hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước, TPHCM đã trở thành đơn vị đi trước trong cả nước. Tuy nhiên, do triển khai trước so với quyết định của Thủ tướng nên công tác triển khai tại TPHCM chưa được đồng bộ.
Để tránh tình trạng “đi trước, về sau”, hiện nay TPHCM đang tập trung rà soát, củng cố, nâng cấp những lĩnh vực đã ứng dụng ISO 9001:2000 đồng thời mở rộng phạm vi ứng dụng ra…
Nhìn lại chính mình
Trong việc tăng cường hiệu quả của ISO vào công sở, việc nhìn lại, đánh giá lại một quá trình ứng dụng là điều rất cần thiết để triển khai mở rộng trong thời gian tới. Các công sở đã làm tốt điều gì, chưa làm tốt điều gì trong thời gian qua? Báo cáo từ Sở KHCN TPHCM cho rằng việc ứng dụng ISO đã mang lại nhiều mặt tích cực như giúp lãnh đạo kiểm tra được toàn bộ quá trình giải quyết hồ sơ của từng công chức. Ý thức trách nhiệm của từng công chức tăng, tiêu chuẩn và căn cứ đánh giá thành tích công việc của cán bộ công chức được xác lập rõ ràng, cụ thể hơn.
Việc chuẩn hóa, đơn giản hóa các thủ tục hành chính đã tạo nhiều thuận lợi hơn cho người dân. Việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 cũng giúp cho việc đánh giá chính xác, hiệu quả chất lượng phục vụ của cơ quan hành chính (được lượng hóa bằng số liệu cụ thể) đối với tổ chức và công dân.
Một cách thẳng thắn, không phải các nhà quản lý tại TPHCM chưa nhìn thấy những mặt tồn tại trong thời gian qua. Thứ nhất là việc áp dụng chưa được triển khai toàn diện, trong một đơn vị có bộ phận áp dụng, bộ phận không. Một số thủ tục hành chính vẫn đạt tỷ lệ hài lòng thấp như thủ tục đất đai, nhà ở.
Việc đầu tư trang thiết bị, cơ sở hạ tầng kỹ thuật để ứng dụng công nghệ thông tin và hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 so với yêu cầu còn chưa đồng bộ ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành hệ thống. Các văn bản quy phạm pháp luật các cấp thay đổi thường xuyên và không đồng bộ cũng gây nhiều khó khăn cho cơ quan thực thi pháp luật.
Công tác cán bộ công chức không ổn định, cũng gây ảnh hưởng đến việc giải quyết công việc theo hệ thống quản lý chất lượng ISO 9000:2001 trong một thời gian. “Một vấn đề nữa là việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 hiện nay chỉ mang tính cục bộ tại từng đơn vị, chưa áp dụng được theo quy chế liên thông, liên ngành từ trung ương đến địa phương dẫn đến việc xử lý công việc không chủ động của các cơ quan”, ông Tân nhận xét.
Tại một nơi đã đi trước mấy năm như TPHCM, việc cải tiến, hoàn thiện các ứng dụng của quản lý chất lượng vào công sở vẫn còn nhiều chuyện để bàn, để sửa. Điều đó cũng rất hợp lí. Suy cho cùng, ISO cho công sở chính là tăng cường chất lượng làm việc, chất lượng phục vụ người dân tại các công sở.
HỒ XUNG
