Không gian đây có thể là nơi đọc sách, nơi tổ chức các sự kiện liên quan đến văn hóa đọc. Trong bối cảnh đô thị hóa hiện nay, đi tìm một không gian cho văn hóa đọc đang là một vấn đề đáng quan tâm.
Quán - không gian bất đắc dĩ
Đi tìm một không gian lý tưởng để giới thiệu sách, tổ chức các buổi giao lưu gặp mặt tác giả, tác phẩm luôn là một vấn đề làm đau đầu những người làm sách. Lắm lúc, họ phải chọn cả quán nhậu, nhà hàng để tổ chức ra mắt sách. Từng có trường hợp sách thiếu nhi cũng đã phải ra mắt trong một nhà hàng buffet cao cấp, khách tham dự chủ yếu lo ăn uống hơn là quan tâm đến sách.
Dạo sau này, các đơn vị làm sách đã tìm được một địa chỉ mới cho các đợt ra mắt sách, giao lưu sách của mình, đó là các quán cà phê. Điển hình nhất trong việc chọn quán cà phê làm điểm ra mắt sách có thể kể đến NXB Trẻ, mà tiêu biểu là lần ra mắt cuốn sách mới nhất của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Ưu điểm của việc tổ chức ra mắt, giao lưu sách ở các quán cà phê có thể thấy ngay trước mắt, đó là sự tiện lợi, dễ dàng, chi phí không quá cao.
Tuy nhiên, không gian quán cà phê dù có được bố trí đẹp nhưng dù sao cũng không phù hợp là một không gian lý tưởng cho sách. Có thể thấy rõ điều này trong lần nhà văn Nguyễn Ngọc Tư ra mắt cuốn sách Khói trời lộng lẫy tại quá Cà phê “Thứ bảy”. Phòng dùng để giao lưu vốn chỉ là một phòng cho khách uống cà phê với diện tích khoảng hơn 20m² nhưng phải chứa đến gần 40 khách, hơn phân nửa số đó phải ngồi bệt dưới đất, nhà văn thì chìm nghỉm ở một góc.
Nhà sách - Không gian văn hóa đọc đa năng
Công ty CP Phát hành sách TPHCM (Fahasa) và Công ty Văn hóa Phương Nam (PNC) sở hữu hệ thống nhà sách lớn nhất nhì cả nước. Chính vì thế, đây là hai đơn vị tiên phong trong việc biến nhà sách từ chỗ chỉ bán sách trở thành một không gian văn hóa đọc đa năng.
Fahasa đi đầu trong việc tổ chức các hoạt động triển lãm sách tại các nhà sách trong hệ thống của đơn vị. Đã thành thông lệ, tại các nhà sách như Xuân Thu, Nguyễn Huệ hàng năm liên tục diễn ra các cuộc triển lãm sách của các NXB quốc tế. Sau này, do giải tỏa mặt bằng nên nhà sách Xuân Thu chuyển về nhập chung với nhà sách Tân Định, các hoạt động triển lãm cũng chuyển về đây. Mới đây, nhà sách tổ chức cuộc giao lưu với diễn viên, nhà văn Lục Tiểu Linh Đồng thu hút hàng ngàn bạn đọc đến tham dự.
PNC lại có một điểm khác biệt, đơn vị còn sở hữu một hệ thống cà phê sách khá hoàn thiện tại một số nhà sách trong hệ thống. Chính vì vậy các cuộc giao lưu sách tại đây có sẵn một không gian riêng. Trước đây, PNC thường tổ chức tại nhà sách PNC trên đường Nguyễn Oanh, nhưng do vị trí không thuận lợi nên sau này chuyển về nhà sách PNC số 2A đường Lê Duẩn, quận 1. Ngoài ra vào thứ bảy mỗi tuần tại đây sẽ tổ chức cho các tác giả ký tặng sách trực tiếp cho bạn đọc. Đây là một hoạt động khá quen thuộc ở các nhà sách nước ngoài.
Với nỗ lực kiến tạo các không gian văn hóa đọc đa năng, các nhà sách chuyên nghiệp cũng đang dần xây dựng nên những mảng không gian dành riêng cho văn hóa đọc giữa đô thị chất chội hiện nay. Đây là một việc làm đáng khích lệ.
Tường Vy
