Cách đây 64 năm, vào đêm 4-9-1945, tại nhà 72 đường Lagrandìere, Sài Gòn (nay là đường Lý Tự Trọng, quận 1, TPHCM), Đoàn trưởng các Lực lượng Xung phong Công đoàn TP đã tụ họp, lập bàn thờ Tổ quốc và cùng nhau nguyện thề “Bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn non sông”. Đây là một sự kiện hết sức quan trọng, là mốc son lịch sử đánh dấu sự ra đời của Lực lượng vũ trang (LLVT) Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định lúc bấy giờ, tiền thân của LLVT TPHCM ngày nay.

Ra đời trong điều kiện chính quyền nhân dân mới thành lập, lực lượng còn phân tán, vũ khí thô sơ, lại chưa có kinh nghiệm chiến đấu, song cùng với nhân dân TP, LLVT Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định đã không ngừng lớn mạnh, kiên cường đứng vững, đương đầu với một kẻ thù đông hơn gấp bội để mãi mãi xứng đáng là chiến sĩ tiên phong và là người nổ phát súng lệnh mở đầu cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược lần thứ 2 của nhân dân ta. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân dân Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định từ tháng 9-1945 đến năm 1954 đã trải qua hơn 3.000 ngày đêm. Suốt 9 năm kháng chiến, LLVT Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định đã cùng với nhân dân TP vượt qua muôn trùng gian khổ hy sinh, kiên cường kháng chiến, liên tiếp giành được những chiến công vẻ vang, góp phần xứng đáng vào thắng lợi chung của cả nước, kết thúc 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, với hình thức tổ chức hoạt động đa dạng, phong phú, LLVT Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định đã lập nên bảng vàng chiến công chói lọi, góp phần cùng với quân và dân cả nước làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước.

Từ sau ngày 30-4-1975, cả nước đi lên xây dựng CNXH, LLVT TP bước vào nhiệm vụ mới. Đó là thời kỳ củng cố, xây dựng lực lượng, bảo vệ thành quả cách mạng. Với quan điểm quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân, cùng với xây dựng đơn vị chủ lực tập trung vững mạnh, Đảng ủy - Bộ CHQS TPHCM còn thường xuyên quan tâm chăm lo xây dựng lực lượng dân quân tự vệ (DQTV), lực lượng dự bị động viên (DBĐV), đặc biệt là qua hơn 12 năm thực hiện Pháp lệnh về DQTV, Pháp lệnh DBĐV và qua hơn 5 năm thực hiện Chỉ thị 16 của Ban Bí thư và Chỉ thị 12 của Ban Thường vụ Thành ủy về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV và lực lượng DBĐV trong tình hình mới”, lực lượng DQTV và lực lượng DBĐV của TP đã có những bước chuyển biến mạnh mẽ về chất. Ý thức giác ngộ, bản lĩnh chính trị và hiệu quả hoạt động của lực lượng DQTV, DBĐV ở các quận huyện, phường xã, cơ quan, doanh nghiệp, trường học trên địa bàn đã được nâng lên rõ rệt, gắn kết chặt chẽ, hiệu quả với nhiệm vụ quốc phòng - an ninh, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của TP.

Là công cụ bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ nhân dân, LLVT TP không những phối hợp với các lực lượng đứng chân trên địa bàn giữ vững ổn định chính trị TP mà còn là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân, xây dựng khu vực tác chiến phòng thủ, tham mưu hiệu quả cho Thành ủy, chính quyền TP lãnh đạo, quản lý điều hành nhiệm vụ công tác quốc phòng, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.

Thực hiện Chỉ thị 235 của Thường vụ - Đảng ủy Quân khu 7 về xây dựng “Chi bộ 4 tốt, đảng viên 5 tốt” và Chỉ thị 245 của Tư lệnh Quân khu 7 về xây dựng đơn vị nền nếp, chính quy vững mạnh toàn diện theo Chỉ thị 917 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, các tổ chức cơ sở Đảng và các đơn vị LLVT TP đã có bước chuyển biến sâu sắc trên các lĩnh vực, gắn kết hiệu quả giữa phong trào thi đua quyết thắng với nội dung của cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Qua 3 năm thực hiện cuộc vận động, đã xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân điển hình, tiên tiến; tỷ lệ cán bộ, đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ cùng với hiệu quả, chất lượng học tập công tác, xây dựng đơn vị ở các đơn vị cũng đã được tăng lên rõ rệt.

Liên tục nhiều năm qua, Đảng bộ Quân sự TP đều được Thành ủy TPHCM công nhận Đảng bộ trong sạch vững mạnh, LLVT TP nhiều năm liền dẫn đầu phong trào thi đua quyết thắng của Quân khu 7. Song song với xây dựng đơn vị nền nếp chính quy, vững mạnh toàn diện, sẵn sàng chiến đấu, các đơn vị LLVT TP còn xây tặng hơn 400 căn nhà tình nghĩa, nhà tình thương, triển khai hàng chục ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia hoạt động công tác dân vận, đóng góp vào quỹ vì người nghèo, ủng hộ đồng bào thiên tai lũ lụt, hỏa hoạn với kinh phí hàng tỷ đồng...

Nét đặc trưng nổi bật của LLVT TP trong 64 năm qua là đã thể hiện tốt đẹp truyền thống “Trung thành vô hạn - Bám trụ kiên cường - Đoàn kết, kỷ cương - Năng động, sáng tạo - Quyết chiến, quyết thắng” như lời khen tặng của Thành ủy - UBND TPHCM đã dành cho LLVT TP trong dịp lễ kỷ niệm 62 năm ngày thành lập LLVT TP (4-9-2007).

Lớn lên từ buổi bình minh của Cách mạng Tháng Tám, 64 năm - một chặng đường vô cùng gian khổ nhưng cũng rất đỗi tự hào đối với các thế hệ cán bộ, chiến sĩ LLVT TP. Phát huy truyền thống của một đơn vị anh hùng, cán bộ, chiến sĩ LLVT TP mang tên Bác kính yêu nguyện không ngừng học tập, rèn luyện, phấn đấu tốt hơn nữa, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Mãi mãi xứng đáng là lực lượng chiến đấu trung thành, là chỗ dựa vững chắc của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Thiếu tướng Trần Văn Hùng
(Thành ủy viên, Chính ủy Bộ CHQS TPHCM)