Cây mít trước đây chỉ được trồng chủ yếu để ăn và làm cây chắn gió, không ai nghĩ làm giàu từ loại nông sản này. Năm 1990, Nguyễn Lâm Viên, Giám đốc Công ty TNHH TM Vinamit, cùng bắt tay với bà con nông dân lai ghép mít tạp thành giống thuần chủng và xây dựng những vùng trồng mít chuyên canh. Ông Viên cùng những cộng sự của mình đã chọn giống mít nghệ Việt Nam ghép giống mít Thái Lan. Thế là giống mít F1, F2… F5 ra đời từ đó.

Vườn mít giống tại Nông trang lâm viên (Vinamit) Bình Dương.

Đến nay, ngoài 200ha trồng tại huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương, công ty đã lai ghép và hỗ trợ bà con nông dân trồng đại trà hơn 50 ngàn cây giống tại tỉnh Vĩnh Long, Tiền Giang, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh và Đắc Lắc… 1ha đất trồng được trên 200 cây mít, 4 đến 5 năm tuổi mỗi cây thu hoạch 80 - 100 trái/năm.

Với trọng lượng khoảng 10 kg/quả, 1ha trồng mít thu hoạch 140 tấn quả/năm. Nếu tính giá trên thị trường hiện nay, công ty mua mức giá 2.000 đồng/kg hơi (mít quả) người trồng mít thu gần 300 triệu đồng/ha/năm. Ông Viên là người đầu tiên đưa sản phẩm mít sấy Việt Nam cạnh tranh trên thị trường thế giới bằng thương hiệu rất Việt Nam - Vinamit.

Hiện nay công ty đa dạng hóa các sản phẩm như khoai sấy, thơm sấy, chuối sấy, táo sấy… Sản phẩm được khách hàng nước ngoài bắt đầu chú ý đến hai loại rất Việt Nam là mít sấy, khoai sấy của Vinamit. Từ đó, thương hiệu Vinamit đã có mặt ở hầu hết các siêu thị và trở thành mặt hàng được ưa chuộng tại các thị trường Đài Loan, Thái Lan, Trung Quốc và một số nước châu Âu. Ngoài ra, mít còn dùng để chế biến rượu, kẹo, mứt. Xơ, lá, vỏ, lõi, có thể dùng làm thức ăn cho trâu, bò, dê… Gỗ mít là loại gỗ quý chế biến gỗ mỹ nghệ như tranh sơn mài, tượng ảnh không bị mối mọt phá hại.

Vừa qua Công ty Vinamit phối hợp huyện Krông Búk, tỉnh Đắc Lắc quy hoạch phát triển các vùng trồng mít chuyên canh ở những vùng đất thích hợp. Công ty hỗ trợ nông dân tuyển chọn giống mít nghệ phù hợp với điều kiện tự nhiên và tuyển cây đầu dòng hiện có tại địa phương. Hỗ trợ kỹ thuật trồng cây, giống cây, phân bón và hợp đồng mua mít trái trong 10 năm liên tục với giá theo cơ chế thị trường, nhưng giá sàn không dưới 2.000 đồng/kg.

Cạnh đó Vinamit đầu tư vốn trồng trọt kiểu mẫu, rộng 50 ngàn ha tại huyện Krông Búk, tỉnh Đắc Lắc, thường xuyên tổ chức các lớp học về phương pháp ứng dụng khoa học kỹ thuật, đưa cơ giới hóa, kỹ thuật hóa vào sản xuất nông nghiệp cho nông dân. Từ những hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình, công ty đã góp phần giải quyết việc làm cho 1.000 lao động địa phương với mức lương bình quân 900.000 đồng/người/tháng. Bên cạnh đó, công ty còn giải quyết việc làm cho những người dân sinh sống khu vực có bán kính 20km là người già và người tàn tật, trẻ em không có điều kiện đi làm ở các xí nghiệp, mà chỉ ở nhà nên rất dễ tham gia cùng nhà máy trong khâu sơ chế mít trái thành mít múi.

QUỐC HÙNG-KỲ LÂN