Nền kinh tế vẫn còn nhiều bất ổn

(SGGPO). – Sáng nay, 2-11, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011. Các đại biểu tập trung phân tích những bất ổn của nền kinh tế và “hiến kế” những giải pháp nhằm phát triển nền kinh tế bền vững.

Lo ngại lạm phát cao

Đại biểu Hoàng Văn Toàn (Vĩnh Phúc) và nhiều đại biểu khác cho rằng, năm 2010, tuy bị “bóng mây Vinashin” tác động nhưng không thể phủ nhận là nền kinh tế có nhiều thành tựu. Tăng trưởng GDP nước ta thuộc loại cao nhất khu vực, nhiều chỉ tiêu kinh tế xã hội năm 2010 đã hoàn thành trong bối cảnh kinh tế thế giới đầy biến động; về cơ bản đã ổn định vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội; cơ bản vượt thoát suy giảm, không bị tác động tiêu cực trong vòng xoáy khủng hoảng thế giới...

Tuy nhiên, “Vinashin là bài học lớn cho đất nước ta. Và điều quan trọng là đến nay chưa rõ trách nhiệm thuộc về ai, điều đó cho thấy những lúng túng trong công tác điều hành hiện nay”- đại biểu Hoàng Văn Toàn nói. Đại biểu Hoàng Văn Toàn đề nghị phải đẩy mạnh xã hội hóa trong đầu tư cơ sở hạ tầng; đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. 

Tuy rất đau xót với vụ việc của Vinashin, nhưng đại biểu Võ Tiến Trung (Phú Yên) và một số đại biểu khác đều cho rằng, “chúng ta có bờ biển dài, không thể không phát triển ngành công nghiệp đóng tàu, vì vậy phải nhanh chóng khôi phục ngành đóng tàu. Bên cạnh đó, Đảng, Nhà nước phải nghiêm khắc rút ra được những lỗ hổng, những bài học từ vụ việc này”.

Đại biểu Võ Thị Hồng Thoại (Bạc Liêu) đề nghị phải giải bài toán nhập siêu, vì 5 năm qua nền kinh tế luôn tình trạng nhập siêu, khiến nền kinh tế phát triển không bền vững: “Nếu có giải pháp tốt sẽ giải được bài toán nhập siêu”, đại biểu Võ Hồng Thoại nhấn mạnh, đơn cử như hạn chế nhập những mặt hàng không cần thiết; phát triển ngành công nghiệp phụ trợ;

Đại biểu Lò Văn Muôn (Điện Biên) lo ngại lạm phát năm nay sẽ tăng: “Không có hy vọng sẽ ở mức 7%, mà có thể lên tới 9%”. Đại biểu Nguyễn Đức Kiên (Sóc Trăng) cũng cho rằng lạm phát năm nay có thể lên 8%.

Nợ công tăng nhanh cũng là mối lo ngại lớn gây bất ổn cho nền kinh tế. Hàng loạt các vấn đề khác như giá USD tăng cao chưa từng có, lãi suất vẫn chưa giảm... cũng là mối lo ngại hiện nay. “Dự án thì nhiều nhưng tổng mức đầu tư cho từng dự án thì thấp, đầu tư phân tán khiến tiến độ luôn chậm, hiệu quả không cao” - đại biểu Lò Văn Muôn phát biểu về phương thức đầu tư công kém hiệu quả hiện nay.

Đại biểu Lò Văn Muôn kiến nghị, nên rút bớt các danh mục dự án, chỉ ưu tiên các dự án cấp bách, dồn vốn đầu tư để triển khai dứt điểm để tăng hiệu quả. Nhiều đại biểu cho rằng, trong điều hành năm 2011, cần tăng cường khâu kiểm tra, giám sát, vì sẽ giúp những người đứng đầu thực thi công việc có trách nhiệm hơn.

Lo lắng bạo lực trong giới trẻ

Cũng theo đại biểu Hoàng Văn Toàn, chất lượng nguồn nhân lực hiện nay có vấn đề, không đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Trong khi đó, công tác giáo dục hiện nay đang khiến xã hội hoài nghi khi ngày càng đầy rẫy những vụ việc bạo lực do cả giáo viên, học sinh gây ra. Bạo lực trong giới trẻ đang ngày càng gia tăng cũng là mối quan tâm của nhiều đại biểu trong phần phát biểu sáng nay.

Đại biểu Trần Tiến Cảnh (Hà Nam) ngoài việc lo ngại về tình trạng bạo lực đang gia tăng hiện nay đã cho rằng, vấn đề thuần phong mỹ tục xuống cấp, lãng phí, biến tướng trong lễ hội cũng đang là bức xúc lớn trong xã hội hiện nay.

Đại biểu Võ Tiến Trung (Phú Yên) hoan nghênh thời gian qua chúng ta đã tăng cường tuần tra trên biển, vừa thể hiện thái độ rõ ràng về chủ quyền trên biển của ta, vừa bảo vệ được ngư dân. “Nên tổ chức kết nghĩa giữa các câu lạc bộ 1.000 tỷ với các huyện đảo ở Hoàng Sa, Trường Sa để thắt chặt tình quân dân” - đại biểu này phát biểu.

Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai (Tây Ninh) yêu cầu cần nghiêm khắc nhìn lại những yếu kém trong công tác điều hành thời gian qua. “Yếu kém là do đâu, có phải do cơ chế không, cơ chế do ai đặt ra, nếu cơ chế có vấn đề thì phải sửa, nếu không sẽ tiếp tục có nhiều Vinashin. Chúng tôi muốn có câu trả lời rõ ràng” - đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai phát biểu.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Thị Bách Mai, chính sách đãi ngộ cho cán bộ ở cơ sở hiện nay quá thấp nên dù chính sách ở trên rất đúng, nhưng về cơ sở thì triển khai không hiệu quả do cán bộ không yên tâm làm việc.

Vấn đề giá thuốc cũng là mối quan tâm của đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai: “Giá thuốc đang nhảy múa trước mắt chúng ta. Quy định của Luật Dược không có tác dụng, người dân rất khổ sở, nhất là người bị bệnh nan y. Có loại thuốc bị đẩy giá lên 4-5 lần. Trách nhiệm của ai, phải làm rõ. Phải có giải pháp quyết liệt, có thanh tra kiểm tra và xử lý nghiêm những sai phạm trong lĩnh vực dược để trả lại sự lành mạnh cho thị trường dược”.

Bức xúc của đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai về giá thuốc nhận được sự đồng tình của nhiều đại biểu vì đó là một điều phi lý trong xã hội hiện nay.

Bộ Tài nguyên – Môi trường: Sẽ bảo đảm an toàn khi khai thác bauxite Tây Nguyên

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên-Môi trường Phạm Khôi Nguyên sáng nay đã đăng đàn nói về những quan ngại hiện nay của dư luận về dự án khai thác bauxite Tây Nguyên.

Từ sự cố bùn đỏ ở Hungari, nhiều ý kiến đề nghị xem xét lại dự án bauxite Tây Nguyên. “Báo cáo tác động môi trường của dự án này do Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV) lập, chúng tôi đã xem xét rất kỹ càng và kết luận bảo đảm an toàn” - Bộ trưởng nói.

Bộ Tài nguyên-Môi trường cũng đã thành lập hội đồng thẩm định 21 người, gấp ba lần số lượng thành viên Hội đồng bình thường, với hầu hết các Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Thạc sĩ… có chuyên môn sâu trong các lĩnh vực môi trường mỏ và khai khoáng, tuyển khoáng, hóa học, công nghệ xử lý nước, xử lý chất thải rắn, khí thải, địa chất  môi trường, địa chất công trình, địa chất thủy văn, xã hội học, sinh học, khí tượng, khí tượng thủy văn thuộc những đơn vị, viện nghiên cứu khác nhau.

Ngoài ra, theo Bộ trưởng, các đoàn khảo sát của Bộ Tài nguyên-Môi trường đã khảo sát rất kỹ việc khai thác bauxite ở vùng Bắc Brazil, nơi cũng khai thác loại quặng bauxite cơ bản là tương tự loại quặng ở Tây Nguyên. Lượng mưa trung bình năm ở đây thấp hơn một chút so với Tây Nguyên, nhưng không thấp hơn quá nhiều. Hội đồng thẩm định đã làm việc rất nghiêm túc, trách nhiệm - ông Nguyên nói.

Về câu hỏi, dự án phá bao nhiêu rừng? Bộ trưởng nói, những khu vực rừng quan trọng không bị phá. “Khai thác bauxite Tây Nguyên là để kết hợp với trồng rừng”, Bộ trưởng khẳng định.

Về câu hỏi nước có tràn vào hồ bùn đỏ hay không? - Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên khẳng định - khu vực xây dựng hồ bùn đỏ nằm trong thung lũng, xung quanh có đồi bát úp bao bọc và chỉ có một hướng thoát nước. Thung lũng này chỉ tiếp nhận nước mưa chảy tràn từ phần sườn đồi nằm trong phạm vi giữa các đường phân thủy của những ngọn đồi bao bọc xung quanh bao xung quanh (diện tích khoảng 300-400 ha). Thung lũng không tiếp nhận nước từ các lưu vực khác đổ tới. Trong quá trình thẩm định “Báo cáo đánh giá tác động môi trường” - Hội đồng thẩm định đã yêu cầu Chủ đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước bao quanh sườn đồi, đảm bảo nước mưa không chảy tràn vào hồ. Hồ bùn đỏ chỉ tiếp nhận nước mưa rơi trực tiếp xuống diện tích mặt hồ. 

Liên quan đến khả năng hoàn thổ các khu vực sau khai thác, ông Nguyên cho hay, khu mỏ được chia làm nhiều khu vực khai thác và khai thác dứt điểm khu này mới chuyển sang khai thác khu khác. Lớp đất hoàn thổ khoảng 2m ở Tây Nguyên là đủ dày để trồng được nhiều loại cây. Thậm chí, sau khi hoàn thổ, do lớp bauxite đã được bóc, nhiều loại cây thân gỗ lớn có bộ rễ sâu sẽ thích ứng (trước đây không sống được do có lớp bauxite ngăn cách). Học tập mô hình của Brazil, hồ chứa bùn đỏ được chia thành nhiều ô để bảo đảm an toàn, khác với mô hình của Hungari. Hiện tại, Bộ Tài nguyên-Môi trường cũng đã yêu cầu TKV đưa ra giải pháp  bảo đảm an toàn nhất về xử lý bùn đỏ, kể cả phương án tràn bùn đỏ.

“Chúng tôi đã quyết định thành lập tổ giám sát để giám sát việc thực hiện của TKV. Phải bảo đảm an toàn tuyệt đối thì mới nghiệm thu. Chưa có một công trình nào Bộ tiến hành giám sát nghiêm ngặt như vậy” - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên-Môi trường nhấn mạnh. Nếu TKV làm đúng báo cáo thì hoàn toàn yên tâm. Ông cũng cho hay, tới đây sẽ cử đoàn sang Hungari để tiếp tục nghiên cứu về sự cố bùn đỏ vừa qua.

Bộ trưởng cũng khẳng định Bộ Tài nguyên-Môi trường tiếp tục lắng nghe ý kiến của toàn xã hội về dự án này, trong đó Bộ đã chuẩn bị hẳn một phòng tài liệu về dự án để cung cấp cho bất cứ ai còn quan tâm, thắc mắc về khai thác bauxite ở Tây Nguyên.

PHAN THẢO