Phát hiện lý thú
Nói đến âm nhạc thường người ta nói đến ca khúc. Tuy nhiên ít có nhà nghiên cứu nào thống kê chi tiết về chủ đề của ca khúc Việt, ít ra là những ca khúc Việt đang được phép lưu hành. Theo đặt hàng của dự án thiết kế máy karaoke dùng file midi đầu tiên trên thế giới có hình ảnh minh họa phù hợp nội dung bài hát, một nhóm nghiên cứu chung giữa Công ty cổ phần Công nghệ Việt-Vitek và Bến Thành Audio Video đã bỏ ra gần 2 tháng để phân tích, thống kê chủ đề của hàng ngàn ca khúc Việt Nam.
Các chuyên viên kỹ thuật của Vitek đang làm việc.
Nhóm nghiên cứu đã phân tích phần lời trong ca khúc rồi xếp loại theo chủ đề, tình cảm đôi lứa, đồng quê, thành thị, thanh niên, học trò, thiếu nhi, bộ đội, danh thắng, gia đình, lãnh tụ, tập thể v.v… Mỗi nhóm chủ đề cấp I lại chia ra thành nhiều nhóm nhỏ gọi là chủ đề cấp II, thí dụ tình yêu thì có tình yêu vui, tình yêu buồn, tình yêu cô độc, tình yêu thôn quê, tình yêu đoàn tụ, tình yêu chia tay v.v…
Sau đó lại chia tiếp về không gian địa lý, thời gian khoảnh khắc đêm ngày, thời tiết mưa nắng v.v… Quá trình làm việc này, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra nhiều điều lý thú, đó là trong 1.187 ca khúc được chọn làm mẫu khảo sát, có đến 598 ca khúc viết về tình yêu đôi lứa, chiếm đến 50,38%.
Nếu chia nhỏ chủ đề là tình yêu tan vỡ và tình yêu hạnh phúc thì tình tan vỡ chiếm đến 33,45%, còn tình hạnh phúc chỉ có 16,93% trong tổng số 100% ca khúc được khảo sát. Anh Trần Chiêu Dương, phụ trách nhóm nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi thật sự bất ngờ về kết quả trên, có lẽ, chất tự sự của ca khúc khiến cho người nghe lâu nay dễ chấp nhận sự não tình hơn là sự hưng phấn”.
Mã hóa tình cảm và kỹ thuật nén MPEG4
Để có thể sắp xếp minh họa cho hàng ngàn bài hát bằng hàng ngàn video clip, nhóm nghiên cứu của Vitek đã tìm các mã hóa tình cảm, cảnh huống của ca khúc. Sau khi chia nhỏ chủ đề của ca khúc theo cách đã nói ở trên, họ tính toán sẽ phải dùng đến một dãy số đến 10 ký tự để mô tả hết tất cả cảnh huống vui buồn, mưa nắng, đêm ngày, già trẻ, lễ hội, sự kiện, danh thắng, địa lý, lịch sử, hướng nội, hướng ngoại v.v…
Việc mã hóa ban đầu thực hiện bằng phần mềm máy tính nhưng việc chọn lựa video clip thật vô cùng phức tạp, không thể có phần mềm nào có thể làm đạo diễn hình ảnh cho hàng ngàn ca khúc. Sau đó, nhóm quyết định thực hiện việc này bằng con người, nhóm phải tuyển hàng chục sinh viên khoa Văn vào cộng tác, làm việc ngày đêm. Cứ một ca khúc mất trung bình 2 giờ, thí dụ với 3.000 ca khúc Việt mất 6.000 giờ lao động, tương đương với 750 ngày công lao động nghệ thuật !
Dĩ nhiên Vitek sẽ không làm được nhiều hình ảnh nếu không sử dụng kỹ thuật nén linh động MPEG4. Với kỹ thuật này, hình ảnh vẫn rõ nét dù đã nén nhỏ lại 1.000 lần! Chip giải mã MPEG4 mà Vitek sử dụng có tốc độ 200MHz với 32 bit dữ liệu, tương đương máy vi tính Pentium III. Đó cũng chính là lý do vì sao mà những chiếc máy karaoke vi tính của Vitek khi tung ra thị trường đã làm cho nhiều nhà thiết kế karaoke midi ngạc nhiên về sự thành công của nó.
HỒ XUNG - LAN VINH
