Như SGGP đưa tin, Chính phủ đã thông qua Nghị quyết về những giải pháp bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, không để lạm phát cao và đạt tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 6,5% trong năm 2010. Trong đó sẽ áp dụng cơ chế lãi suất thỏa thuận đối với các dự án sản xuất kinh doanh có hiệu quả cao và lập lại trật tự thị trường tiền tệ - ngân hàng. Phóng viên Báo SGGP đã có cuộc trao đổi với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Văn Giàu (ảnh) về vấn đề này.
Phù hợp với cơ chế thị trường
° PV: Thưa Thống đốc, vì sao đã thực hiện nhiều giải pháp nhưng trong quý 1-2010 thị trường tiền tệ vẫn chưa ổn định?
° Thống đốc Nguyễn Văn Giàu : Trong bối cảnh kinh tế thế giới phục hồi chưa vững chắc, rủi ro hệ thống tài chính vẫn có nguy cơ xảy ra; kinh tế trong nước phục hồi nhưng có nhiều thách thức và khó khăn, áp lực đối với tín dụng ngân hàng vẫn còn lớn. Tuy nhiên, hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) nước ta chưa đồng đều, chỉ có vài ngân hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán, có chênh lệch lớn về quy mô, có ngân hàng tổng tài sản gần 500.000 tỷ đồng, một số ngân hàng quy mô nhỏ, tổng tài sản chỉ vài ngàn tỷ đồng nhưng chịu sự chi phối và điều chỉnh chung bởi một hệ thống văn bản pháp luật.
Trong thời gian cuối năm 2009 và dịp Tết Canh Dần, các NHTM gặp khó khăn về thanh khoản do một số NHTM dự trữ thanh toán thấp và tổ chức kinh tế, Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm xã hội rút khoảng 60.000 tỷ đồng để giải ngân theo quy luật hàng năm. NHNN đã hỗ trợ kịp thời để đảm bảo khả năng an toàn thanh khoản. Vào những ngày giáp tết, NHNN hỗ trợ các NHTM lên đến 70.000 tỷ đồng nhưng rút dần về sau tết.
Có ý kiến phê bình chúng tôi do không bơm mạnh thêm lượng tiền cung ứng trong tháng 1 và 2 nên thanh khoản và tín dụng tăng chậm, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Nhưng có ý kiến đánh giá nếu bơm tiền cung ứng mạnh thêm trong hai tháng đầu năm sẽ tác động mạnh làm tăng chỉ số giá tiêu dùng và có thể cao hơn 4,12%. Trong quý 1-2010, tổng phương tiện thanh toán và tín dụng có xu hướng tăng dần, tín dụng tăng 3,34%. Huy động vốn đang có xu hướng tăng trở lại, đến cuối tháng 3 tăng 3,8% so với cuối năm 2009, đặc biệt là tiền gửi của dân cư tăng 9,2% cho thấy người dân tin tưởng vào hệ thống ngân hàng.
° Nhiều ý kiến cho rằng lãi suất thời gian qua cũng có vấn đề, thưa Thống đốc?
° Đối với lãi suất, chúng ta áp dụng lãi suất cơ bản đúng theo Bộ luật Dân sự và Luật NHNN nhưng thị trường thì phải theo quan hệ cung - cầu. Bất cập này cùng với việc chưa điều chỉnh kịp thời các quy định của pháp luật, công tác thanh tra, giám sát đạt hiệu quả chưa cao, gây nên sự thiếu minh bạch trong khuyến mại huy động vốn, thu phí cho vay. Thực hiện nghị quyết của Chính phủ, NHNN sẽ triển khai các giải pháp điều hành lãi suất thỏa thuận phù hợp với cơ chế thị trường.
° Tại cuộc họp với các NHTM sáng 2-4, Thống đốc có gợi ý về việc Hiệp hội Ngân hàng cần kêu gọi sự đồng thuận của các hội viên trong việc giảm mặt bằng lãi suất huy động. Mặt bằng này là mức 10,49%/năm như hiện nay hay mặt bằng lãi suất đã cộng cả các hình thức khuyến mại?
° Hiện nay, theo thỏa thuận của các thành viên Hiệp hội Ngân hàng, lãi suất huy động tối đa không quá 10,5%/năm. Nhưng theo khảo sát, cộng với các hình thức khuyến mãi, lãi suất của một số NHTM lớn lên đến 11%/năm, một số ngân hàng cổ phần huy động lên đến 12%/năm. Sắp tới, các ngân hàng cần thỏa thuận ổn định lãi suất theo mặt bằng này, và tiếp đó là lo kéo xuống. Kéo lãi suất xuống có nhiều cách. Thứ nhất là chính sách của ngân hàng trung ương. Tuần này chúng tôi đã giảm lãi suất tái cấp vốn xuống 7,5%/năm, tuần tới có thể sẽ giảm xuống 7%. Bên cạnh đó, vẫn duy trì việc cung ứng vốn với kỳ hạn 4 tuần, lãi suất 8%/năm để bảo đảm thanh khoản. Việc các NHTM lớn đồng thuận về lãi suất cũng sẽ là tín hiệu kéo lãi suất xuống.
Tiền tệ tác động tới lạm phát không lớn
° Thưa Thống đốc, dư luận đang quan tâm, lo ngại khi chỉ số giá tiêu dùng quý 1 tăng 4,12%, cao hơn cùng kỳ các năm khác?
° Chỉ số giá tiêu dùng tháng 3 năm nay tăng 0,75%, tính chung 3 tháng đầu năm chỉ số giá tiêu dùng tăng 4,12%, cao hơn so với cùng kỳ năm các năm gần đây (2006: 2,8%; 2007:3,02%; 2008: 9,19%; 2009: 1,32%). CPI tăng cao chủ yếu do nhu cầu tăng cao trong dịp tết, giá cả nhập khẩu tăng, nhà nước điều chỉnh một số mặt hàng làm tăng giá thành sản phẩm. Yếu tố tiền tệ tác động tới lạm phát không lớn, do từ tháng 7-2009, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt và thận trọng, kiểm soát tăng trưởng tín dụng ở mức thấp.
Trước tình hình đó, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành phân tích, làm rõ những nguyên nhân chỉ số giá tiêu dùng tăng ở mức cao và thực hiện các giải pháp đồng bộ để kiểm soát giá cả hàng hóa, trong đó chú trọng các giải pháp đảm bảo cân đối lớn của nền kinh tế như xuất - nhập khẩu, nhập siêu, chi tiêu ngân sách nhà nước, quản lý giá thị trường. Các giải pháp này được triển khai một cách đồng bộ, quyết liệt thì chắc chắn thực hiện được mục tiêu Quốc hội đề ra.
° Mục tiêu năm 2010 là kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng không quá 7% và đảm bảo tăng trưởng kinh tế khoảng 6,5%. Để thực hiện các mục tiêu này, dường như gánh nặng dồn lên vai chính sách tiền tệ?
° Không hẳn như thế, để đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô theo Nghị quyết của Quốc hội, cần phải thực hiện đồng bộ các chính sách kinh tế vĩ mô như chính sách tài khóa, tiền tệ, thương mại và giá cả… trong đó, nhiệm vụ của chính sách tiền tệ khá nặng nề. Ngay từ đầu năm, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng với mục tiêu là kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán khoảng 20% và tín dụng khoảng 25%, điều tiết lãi suất và tỷ giá theo hướng ổn định.
Trong quý 1-2010, NHNN đã điều chỉnh giảm dự trữ bắt buộc tiền gửi bằng ngoại tệ, điều hành linh hoạt nghiệp vụ thị trưởng mở, tái cấp vốn để hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tín dụng và nền kinh tế; giữ ổn định các mức lãi suất cơ bản, tái cấp vốn, tái chiết khấu; áp dụng cơ chế lãi suất thỏa thuận đối với các khoản vay trung, dài hạn bằng VND, điều chỉnh tỷ giá tăng cho phù hợp với cung - cầu thị trường và mục tiêu kinh tế vĩ mô. Về cơ bản hoạt động ngân hàng an toàn, đảm bảo khả năng thanh toán, lãi suất và tỷ giá diễn biến theo xu hướng ổn định.
° Xin cảm ơn Thống đốc!
BẢO MINH
Lãi suất thỏa thuận với cho vay ngắn hạn: Thiết lập mặt bằng lãi suất tối đa 14%/năm H. YÊN |
