Điểm mới nhất của năm học 2006-2007 ở bậc trung học phổ thông (THPT) là triển khai đại trà chương trình phân ban (CTPB). Chỉ còn chưa đầy 3 tuần nữa là khai giảng năm học mới, tức là thời điểm phải bắt đầu thực hiện CTPB. Song đến nay, mọi sự vẫn rối bời.
Học sinh học chương trình phân ban của trường THPT Lê Quí Đôn trong giờ sinh hoạt ngoại khóa.
Trong một hội nghị mới đây của Bộ GD-ĐT, đa số các Sở GD-ĐT của 64 tỉnh, thành đều tỏ rõ lo lắng về những khó khăn vướng mắc khi triển khai CTPB đại trà, thậm chí ngay những lãnh đạo chuyên trách của các sở này còn chưa hiểu rõ cụ thể CTPB.
Khó khăn nhãn tiền thường gặp là chuyện cơ sở vật chất, sách giáo khoa và thiết bị dạy học cho các lớp phân ban: Phải có phòng học chuyên dùng với 25 máy tính; trong cùng một môn thì học gì ở sách giáo khoa cơ bản và sách giáo khoa nâng cao; ghi điểm vào học bạ như thế nào đối với môn tự chọn và môn bắt buộc…
Ngay việc đăng ký học vào các ban cũng rất phức tạp. Tiếng là được tự nguyện đăng ký vào 1 trong 3 ban (A – Khoa học tự nhiên, C – Khoa học xã hội, Cơ bản – gồm các môn theo chương trình chuẩn và tự chọn nâng cao), nhưng rất nhiều nơi sẽ phải ép học sinh (HS) học. Ở TPHCM, trong 121 trường THPT, có tới 45 trường không có HS đăng ký hoặc không thể tổ chức được lớp ban C. Các trường còn lại, số đăng ký ban C cũng lèo tèo, chỉ chiếm 2,97%. Do đó sẽ có chuyện một số HS theo nguyện vọng đăng ký ban C, nhưng phải “ép” vào các ban khác vì không đủ thành lớp – chỉ dưới 10 HS. Tình trạng mất cân đối có thể xảy ra: HS đăng ký toàn bộ vào ban Cơ bản do lợi thế của ban này. Và cứ như thế, những năm sau, ban A và ban C biến mất. 3 ban chỉ còn 1, tức chẳng còn phân ban nữa!
Yếu tố quyết định nhất đến sự vận hành trơn tru của CTPB là đội ngũ giáo viên. Tuy nhiên, những giáo viên này, theo kế hoạch, chỉ được tập huấn không đầy một tuần – khoảng thời gian chưa đủ để giáo viên tự hiểu CTPB. Huống gì đến dạy cho hay, cho giỏi. Ngay ở các trường của TPHCM đã thực hiện thí điểm mấy năm vừa qua, cũng chưa tổng kết, rút kinh nghiệm và truyền bá kinh nghiệm. Vì thế, trên bình diện đại trà, giáo viên dạy CTPB như lạc vào ma trận vậy. Và còn nhiều rắc rối khác chưa được giải tỏa…
Khi bị chất vấn vì sao phải triển khai đại trà một chương trình dạy học còn đang rối bời từ người quản lý đến người trực tiếp dạy học, một lãnh đạo vụ của Bộ GD-ĐT nói rằng: Vì nghị quyết của Quốc hội yêu cầu phải thực hiện trong năm nay (2006-2007). Có phải đó là sự chối bỏ trách nhiệm? Chẳng phải chính Bộ GD-ĐT đã tham mưu cho Chính phủ và Quốc hội ra những quyết định và nghị quyết đó sao?
Dư luận và đông đảo nhà giáo đã nhiều lần nêu lên những bất cập, khó khăn chồng chất khi thực hiện đại trà CTPB. Song Bộ GD-ĐT vẫn buộc phải làm ngay. Ở đây dường như có cả sự nóng vội lẫn chủ quan, duy ý chí và thiếu khoa học?!
VĂN ĐỊNH
