Hiện nay năng lực toàn ngành giấy Việt Nam chỉ mới đạt 450.000 tấn bột giấy/năm. Mỗi năm ngành giấy phải nhập khoảng 80.000 tấn bột giấy và khoảng 200.000 tấn giấy thành phẩm từ nước ngoài. Gần 40% nhu cầu của thị trường phụ thuộc vào nước ngoài nên biến động giá ở thị trường thế giới sẽ kéo theo những tác động tiêu cực như khan hiếm hàng, tăng giá... rất phức tạp. Tình hình trên cũng khiến cho giá các mặt hàng liên quan đến giấy như sách báo, tập vở tăng giá, ảnh hưởng không tốt đến nhu cầu tiêu dùng của nhân dân.
Nhưng không chỉ riêng ngành giấy, chuyện xây dựng vùng nguyên liệu ổn định đang là bài toán khó giải với nhiều ngành công nghiệp. Chuyện thời sự: Rất nhiều nhà máy đường ở đồng bằng sông Cửu Long, ở miền Trung và Tây Nguyên hiện đang điêu đứng vì thiếu vùng nguyên liệu mía. Nhiều nhà máy đường lao đao vì giá mía lúc tăng, lúc giảm, mía khi thiếu khi thừa. Rồi sự kiện Nhà máy Chế biến cà chua ở Hải Phòng xây dựng xong không vận hành được vì thiếu nguyên liệu. Tình hình trên nếu không giải quyết được không những gây thiệt hại cho từng dự án mà còn làm phương hại đến cả sự phát triển của nền kinh tế đất nước.
Dự báo, từ nay đến năm 2010, chỉ riêng nhu cầu giấy sẽ tăng bình quân 10% năm. Vào năm 2005 cả nước dự kiến cần 900.000 tấn và năm 2010 cần 1.250.000 tấn giấy các loại. Trong khi đó, hiện nay chỉ có Nhà máy Giấy Bãi Bằng và Tân Mai là tương đối chủ động về vùng nguyên liệu. Để có các vùng nguyên liệu ổn định, dự kiến ngành giấy sẽ đầu tư 320 triệu USD trồng trên 1 triệu ha rừng.
Vùng nguyên liệu nằm ở khu vực Tuyên Quang, Yên Bái, Vĩnh Phúc để cung ứng nguyên liệu cho Nhà máy Giấy Bãi Bằng. Vùng nguyên liệu ở Sơn La, Hòa Bình, Thanh Hóa, cung cấp nguyên liệu cho Nhà máy Giấy Thanh Hóa, Hòa Bình. Vùng nguyên liệu Tây Nguyên, miền Trung, Nam bộ cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy Kon Tum, Đồng Nai và khu vực thành phố Hồ Chí Minh. Đây chính là giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng lúc thì sốt nóng lúc thì sốt lạnh đối với giá nguyên liệu giấy.
Bài học của ngành giấy cũng là một bài học có ý nghĩa chung rất đáng được quan tâm.
HIỆP HÒA
