Ngày 7-11-2006, Việt Nam chính thức trở thành nước thành viên thứ 150 của WTO. Nhân sự kiện trọng đại này, Tuần san SGGP Thứ Bảy xin điểm lại quá trình 11 năm việt nam dọn đường vào WTO.
Để tìm đường ra biển lớn ngõ hầu hội nhập với toàn cầu, từ lúc nộp đơn (tháng 1-1995) cho tới khi trở thành thành viên chính thức của WTO (tháng 11-2006), Việt Nam (VN) trải qua 11 năm.
Chín nội dung I-IX nói trên của chặng đường 11 năm qua dường như cho thấy VN vào WTO có liên quan tới số 9 kỳ bí.
Thật vậy, phái luyện nội đan (interior alchemy) của đạo Lão Trung Quốc có thuật ngữ “cửu chuyển công thành” hay “cửu chuyển đan thành” để gọi tên quá trình 9 lần khổ luyện mới đắc đạo trường sinh bất tử (immortality). Số 9 trong Kinh dịch và trong triết học Pythagore (thế kỷ 6 trước Công nguyên) còn hàm ngụ ý nghĩa hoàn hảo, viên mãn. Sự ngẫu nhiên trùng hợp này cũng nên xem là tín hiệu lạc quan cho đất nước.
Dường như Nguyễn Công Trứ (1778 – 1858) bảo “Nghề chơi cũng lắm công phu”. Cái gian khó 11 năm đã vượt qua để vào WTO đã chứng minh rằng “chơi” với WTO rõ ràng còn trên cả mức “công phu”.
Lại thấy, thành công đó chỉ mới là bước đầu. Điều cả nước sẽ giáp mặt là kể từ năm nay trở đi, sự thành công của thời kỳ hậu WTO mới thật sự ý nghĩa hơn cả.
Dẫu các giới chuyên môn trong và ngoài nước đều tiên lượng VN thời hậu WTO sẽ có nhiều cơ hội thuận lợi song hành không ít thách thức, nhưng người VN vẫn xem sự kiện gia nhập WTO là một tín hiệu tốt cho đất nước chuyển mình phát triển trong thời buổi năm châu chung chợ với xu thế toàn cầu hóa.
Con số 9 quá tốt đẹp ngẫu nhiên ám hợp, phải chăng cho phép chúng ta có một chút lãng mạn, mơ tới ngày VN là con rồng sớm vút bay lên…
DŨ LAN LÊ ANH DŨNG
Sơ lược tiến trình 11 năm II. Đại hội đồng (ĐHĐ: the General Council) thành lập một Ban công tác (BCT: Working Party) để xét đơn (31-1-1995). Gồm 43 nền kinh tế thành viên với vị Chủ tịch là Đại sứ Eirik Glenne (Na Uy), BCT sẽ nộp kết quả cuối cùng cho ĐHĐ để chấp thuận VN là thành viên mới. III. VN nộp BCT một Bản ghi nhớ (Memorandum) trình bày tất cả khía cạnh về chế độ buôn bán và pháp lý của VN (24-9-1996). IV. Trên cơ sở Bản ghi nhớ, BCT tiến hành các cuộc họp Hỏi & đáp (Questions & Replies) để chất vấn VN về các thông tin trong Bản ghi nhớ. VN họp 3 lần vào ngày 4 và 12-3-1998, rồi 10-8-1998. V. Sau khi xem xét mọi góc cạnh về chế độ buôn bán và pháp lý của VN, BCT tiến hành các cuộc đàm phán đa phương (multilateral negotiations) nhằm quyết định các điều kiện để VN vào WTO. Theo các điều kiện ấy, VN cam kết tuân thủ nguyên tắc và luật lệ của WTO, thi hành những sửa đổi cần thiết về pháp lý hay cơ chế để thực thi các cam kết. Chưa biết VN sẽ sửa đổi tới đâu nhưng nên biết trong 3 năm liền sau khi vào WTO (2001), Trung Quốc đã tu chính hơn 2.500 luật lệ và hủy bỏ hơn 800 luật lệ khác (Tin tức Tân Hoa, 11-12-2004). VI. Song hành các lần đàm phán nói trên là quá trình Other Documentation để bằng tài liệu, VN chứng tỏ thiện chí. Quá trình này trải dài từ ngày 20-4-1999 tới ngày 14-7-2006, liên quan các nội dung về nông nghiệp, dịch vụ, sở hữu trí tuệ, quy chế an toàn thực phẩm...v.v. VII. Các đàm phán gia nhập thị trường (Market Access Negotiations): Gồm 8 lần họp, từ 7-1-2002 tới 10-10-2006, bàn riêng hai lĩnh vực hàng hóa và dịch vụ. VIII. Tóm tắt các sự kiện (Factual Summary): Họp ngày 19-9-2001. IX. Dự thảo báo cáo của BCT (Draft Working Party Report): Họp 2 ngày 22-11-2004 và 3-10-2006. |
