4 loại hình đào tạo

Nhật Bản có 4 hình thức đào tạo sau THPT được du học sinh theo học phổ biến là trung cấp kỹ thuật nghiệp vụ, cao đẳng, đại học và sau đại học, được phân theo hệ công lập và dân lập. Điều kiện tiên quyết đối với các loại hình đào tạo này là du học sinh phải tốt nghiệp THPT và có trình độ Nhật ngữ.

• Hệ đại học

Đại học chính quy kéo dài 4 năm, riêng ngành Y, Nha khoa, Thú y là 6 năm. Các trường đại học thường công bố tuyển sinh từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm. Hồ sơ xin dự tuyển gồm: đơn xin nhập học, lý lịch, bằng tốt nghiệp THPT (hoặc dự định tốt nghiệp), bảng điểm cấp THPT, giấy giới thiệu của hiệu trưởng hoặc giáo viên trường THPT, giấy khám sức khỏe, ảnh...

Để vào học ở trường đại học Nhật Bản, du học sinh phải đậu kỳ thi nhập học của trường đó. Kỳ thi này tổ chức mỗi năm 2 lần vào tháng 6 và tháng 11. Cần liên hệ trực tiếp với nhà trường để lấy thông tin cụ thể vì mỗi trường và khoa có thời hạn nhận đơn, thủ tục tuyển sinh và bộ hồ sơ xin học khác nhau.

• Hệ sau đại học

Chương trình sau đại học thường gồm thạc sĩ (2 năm) và tiến sĩ ( 5 năm). Điều kiện nhập học hệ thạc sĩ là: tốt nghiệp một trường đại học 4 năm hoặc tương đương, đủ 22 tuổi trở lên và qua được vòng xét tuyển của khoa sau đại học. Điều kiện nhập học bậc tiến sĩ là: có bằng thạc sĩ hoặc được công nhận có khả năng học vấn tương đương thạc sĩ trở lên, 24 tuổi trở lên và qua được vòng xét tuyển của khoa sau đại học.

Các khoa sau đại học thường công bố thủ tục tuyển sinh trong khoảng thời gian từ tháng 6 tới tháng 8 hàng năm. Hồ sơ cần nộp gồm: đơn xin nhập học; lý lịch; giấy chứng nhận tốt nghiệp đại học (hoặc thời gian dự định tốt nghiệp); giấy chứng nhận bằng thạc sĩ hoặc thời gian dự định sẽ tốt nghiệp thạc sĩ (du học tiến sĩ); giấy chứng nhận kết quả thi ở trường theo học gần nhất; thư giới thiệu của hiệu trưởng, trưởng khoa hoặc giảng viên đại học; Luận văn nghiên cứu (tốt nghiệp) đại học và bản tóm tắt luận văn; kế hoạch học tập nghiên cứu; giấy khám sức khỏe; ảnh...

• Hệ cao đẳng

Các khóa cao đẳng thường học 2 năm, ngoại trừ cao đẳng kỹ thuật y tế và y tá là 3 năm. Chương trình cao đẳng đặt trọng tâm vào đào tạo thực hành. Các sinh viên cao đẳng được học những kỹ năng có thể áp dụng vào công việc ngay sau khi tốt nghiệp. Điều kiện xin học là tốt nghiệp THPT và có trình độ tiếng Nhật theo yêu cầu của từng ngành học.

Đơn xin học cao đẳng gồm: đơn xin nhập học, lý lịch, chứng nhận tốt nghiệp THPT (hoặc dự định tốt nghiệp), bảng điểm cấp THPT, giấy giới thiệu của hiệu trưởng hoặc thầy cô giáo cấp THPT, giấy khám sức khỏe, ảnh... Để vào học cao đẳng ở Nhật Bản, du học sinh phải đậu kỳ thi nhập học của trường đã lựa chọn. Liên hệ trực tiếp với các trường để nắm thông tin về thời gian thi và các môn thi cụ thể.

• Hệ trung cấp kỹ thuật nghiệp vụ

Trường trung cấp kỹ thuật nghiệp vụ, còn gọi là trường dạy nghề cao cấp hay trường chuyên nghiệp, cung cấp các kiến thức nghề nghiệp, kỹ năng thực hành và cả kiến thức tổng quát cho du học sinh. Thời gian học có thể kéo dài từ 1 đến 4 năm. Các ngành học rất đa dạng như kỹ thuật y, y tá, kỹ nghệ, văn hóa, thương mại, chăm sóc sức khỏe...

Điều kiện: tốt nghiệp THPT, đủ 18 tuổi trở lên, đã học tiếng Nhật ít nhất 6 tháng tại một trường dạy tiếng Nhật do Hội Khuyến học Nhật ngữ công nhận hoặc thi đạt trình độ cấp 1 hoặc cấp 2 trong kỳ thi kiểm tra năng lực tiếng Nhật do Hiệp hội Giúp đỡ Giáo dục Quốc tế Nhật Bản và Quỹ Giao lưu quốc tế Nhật Bản tổ chức...

Hồ sơ xin học gồm: đơn xin nhập học, bằng hoặc giấy chứng nhận tốt nghiệp THPT, giấy chứng nhận kết quả thi kiểm tra năng lực tiếng Nhật, giấy khám sức khỏe, ảnh...

• Chuẩn bị

Khi lựa chọn một trường ở Nhật Bản, nhất thiết phải có kế hoạch học tập và nghiên cứu cụ thể, đồng thời thu thập thông tin càng nhiều càng tốt như điều kiện xin học, thủ tục và chi phí... Khi lựa chọn trường cần cân nhắc ngành muốn học, mục đích và khả năng học, dự định nghề nghiệp cho tương lai trước khi quyết định chính thức. Tiêu chí để chọn một trường bao gồm: nội dung học, chương trình dạy ngôn ngữ, chương trình đặc biệt dành cho sinh viên nước ngoài, kỳ thi nhập học, học phí và các phí tổn cần thiết khác, học bổng và trợ giúp tài chính, tình hình nhà ở, trang thiết bị học tập, môi trường sống...

• Thủ tục 

Du học sinh muốn du học Nhật Bản cần hoàn thành các thủ tục: được một trường tại Nhật Bản nhận vào học (như cơ quan giáo dục dạy tiếng Nhật, trường cao đẳng, đại học...), lấy hộ chiếu trong nước, xin visa du học ở Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán Nhật Bản tại nước mình.

Thông thường, du học sinh xin visa du học Nhật Bản bằng cách xin giấy “chứng nhận đủ tư cách tạm trú”. Hồ sơ xin giấy chứng nhận đủ tư cách tạm trú gồm: đơn xin cấp giấy chứng nhận đủ tư cách tạm trú đã điền đầy đủ, hai ảnh (4cmx3cm), bản sao giấy phép nhập học do trường cấp, một phong bì dùng để trả lời có ghi rõ địa chỉ của người đứng đơn (có dán sẵn tem trị giá 430 yên để thư trả lời sẽ là thư bảo đảm).

Tùy trường hợp mà hồ sơ còn bao gồm: nếu là nghiên cứu sinh cần giấy chứng nhận nội dung nghiên cứu (do trường đại học hoặc một trường khác của Nhật Bản cấp)... Ngoài ra, có thể nộp thêm giấy chứng minh tài chính đủ trang trải trong thời gian du học, lý lịch, chứng minh trình độ học vấn...

Để xin visa du học, tùy theo trường mà cần nộp những hồ sơ khác nhau, vì thế nên xác định rõ trường muốn xin vào học.

Q. TRÂM - T.AN  (Tổng hợp từ JASSO)