Hôm nay 25-5, Ukraine sẽ tiến hành bầu cử tổng thống kể từ khi cựu Tổng thống nước này Viktor Yanukovych bị lật đổ hồi tháng 2 vừa qua. Trước thềm bầu cử, trong khi bầu không khí ở thủ đô Kiev khá yên bình, tình trạng bạo lực vẫn diễn ra hết sức căng thẳng ở miền Đông Ukraine.
Khó giải quyết khủng hoảng
Theo tờ Kiev Post, nhiều khả năng tỷ phú Petro Poroshenko sẽ giành chiến thắng ngay từ vòng một của cuộc bầu cử. Các cuộc thăm dò dư luận gần đây đều cho thấy hơn 50% cử tri Ukraine được hỏi đều chọn ông Poroshenko, một trong 21 ứng viên tham gia cuộc chạy đua vào chiếc ghế tổng thống Ukraine. Số người ủng hộ ông Poroshenko vượt xa lượng cử tri ủng hộ “nữ hoàng tóc tết” Yulia Tymoshenko, cựu Thủ tướng Ukraine, đối thủ chính của tỷ phú Poroshenko.
Ông Poroshenko, 48 tuổi, được biết đến với biệt danh “vua chocolate” khi ông này sở hữu công ty bánh kẹo Roshen. Tổng giá trị tài sản hiện nay của tỷ phú người Ukraine ước tính vào khoảng 1,6 tỷ USD.
Cuộc bầu cử lần này được coi là bước đi cần thiết cho tương lai của Ukraine. Tuy nhiên, tình hình bất ổn và bạo lực có dấu hiệu leo thang tại Ukraine đang khiến nhiều nhà phân tích nghi ngại cuộc bầu cử khó có thể đưa quốc gia Đông Âu này thoát khỏi khủng hoảng.
Có một thực tế rằng người dân Ukraine ở khu vực Đông - Nam luôn ủng hộ tăng cường quan hệ với Nga, trong khi đó, cử tri tại 7 tỉnh, TP ở phía Tây lại muốn Kiev ngả hẳn theo phương Tây, nhanh chóng gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Những quan điểm bất đồng đó của cử tri đã ảnh hưởng tới các cuộc bầu cử ở nước này. Trong bối cảnh hiện nay, dư luận lo ngại cuộc bầu cử sắp tới chẳng những không thống nhất được đất nước, mà còn có thể khiến bất đồng thêm trầm trọng.
Giới phân tích cho rằng chìa khóa đem lại ổn định cho Ukraine lúc này phụ thuộc vào việc người được bầu làm tổng thống trong cuộc bầu cử ngày 25-5 có đủ thẩm quyền cũng như năng lực để tập hợp và thu phục được tất cả các lực lượng vốn đang chia rẽ sâu sắc trong xã hội Ukraine hay không. Bởi vấn đề quan trọng nhất đối với Ukraine lúc này là phải nhanh chóng thúc đẩy hòa giải dân tộc, từ đó mới có thể tập trung đối phó với những vấn đề kinh tế trầm trọng.
Khi nền kinh tế đang khủng hoảng trầm trọng và có khả năng suy giảm 5% trong năm nay, nguy cơ bị Nga cắt nguồn cung cấp khí đốt vào đầu tháng 6 tới đang cận kề, mâu thuẫn xã hội ngày càng gia tăng, mối đe dọa đất nước bị “chia năm xẻ bảy” đang rình rập... dường như một cuộc bầu cử tổng thống là chưa đủ đối với quốc gia Đông Âu này.
Bất ổn miền Đông
Chính phủ lâm thời Ukraine thừa nhận việc tổ chức bầu cử trên cả nước sẽ gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh đụng độ vẫn liên tiếp xảy ra giữa quân đội và những người ủng hộ liên bang hóa ở miền Đông và Nam Ukraine. 13 binh sĩ của Chính phủ Ukraine đã thiệt mạng trong một vụ đụng độ ở Donetsk.
Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki-moon lên án tình trạng bạo động ở đây, kêu gọi tất cả các bên nỗ lực bảo đảm một cuộc bầu cử tự do, công bằng, và an toàn. Hiện Chính phủ Ukraine đã điều động hàng chục ngàn cảnh sát để bảo vệ cuộc bầu cử.
Tuy nhiên, một tín hiệu chủ quan đã đến trước thềm cuộc bầu cử tại Ukraine khi Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ông sẽ tôn trọng sự lựa chọn của người dân Ukraine, đồng thời sẵn sàng đối thoại với ban lãnh đạo mới của nước này. Cuộc bầu cử tại Ukraine thu hút được sự quan tâm của cộng đồng quốc tế. Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) cho biết sẽ cử khoảng 1.000 quan sát viên tới Ukraine để giám sát bầu cử.
Ngoài ra, một phái đoàn của Hội đồng Nghị viện châu Âu (PACE) gồm 40 quan sát viên do nghị sĩ Andreas Gross (Thụy Sĩ) dẫn đầu cũng đến Ukraine từ ngày 23 đến 26-5 và làm việc tại các địa điểm bầu cử.
ĐỖ CAO (tổng hợp)
>> Đêm đẫm máu ở miền Đông Ukraine