Quy hoạch chung của TPHCM được thực hiện từ năm 1998 đã có nhiều điểm không còn phù hợp với tình hình thực tế. Thành phố đã mời tư vấn Nhật Bản nghiên cứu điều chỉnh lại những bất cập ấy. Hiện nay, nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung của thành phố đang được Bộ Xây dựng thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Quy hoạch chung của thành phố sẽ được điều chỉnh như thế nào? Ông Trần Trí Dũng, Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM, cho biết:

Làm rõ hơn chức năng dịch vụ của thành phố

Ông Trần Trí Dũng

Quy hoạch chung (sẽ điều chỉnh) này về cơ bản vẫn là sự kế thừa một số tiêu chí của bản quy hoạch chung được thực hiện từ năm 1998 nhưng được xem xét, nghiên cứu sâu hơn. Ví dụ, quy hoạch chung của thành phố năm 1998 cũng đã xem xét đến vai trò, vị trí của thành phố trong quan hệ với các tỉnh lân cận nhưng lần này làm rõ hơn, chi tiết hơn và có sự phối hợp thực hiện từ Bộ Xây dựng đến các địa phương liên quan.

Về quy mô dân số, vẫn khẳng định đến năm 2025 dân số thành phố ổn định khoảng 10 triệu người nhưng xem lại việc phân bổ dân cư. Bản quy hoạch cũ xác định dân cư nội thành khoảng 6 triệu người nhưng thành phố sẽ điều chỉnh lại thành 7,4 triệu người, trong đó 12 quận cũ sẽ có khoảng 3,6 triệu - 4 triệu người. Định hướng không gian phát triển của thành phố, nếu quy hoạch trước xác định hướng phát triển chính là về Đông Bắc và hướng Nam, hướng phụ là Tây Bắc thì quy hoạch mới sẽ bổ sung thêm hướng Tây Nam gồm các quận, huyện Bình Tân, Bình Chánh.

Hiện nay các khu này đã khá đông dân cư và địa chất cũng khá tốt, thuận lợi cho phát triển các khu dân cư. Quy hoạch mới cũng làm rõ hơn chức năng dịch vụ của thành phố bằng việc xác định các khu vực sẽ phát triển dịch vụ như ở quận 9 và Thủ Đức sẽ phát triển khu đô thị khoa học, công nghệ gắn với các trường đại học và khu công nghệ cao; khu vực Nhà Bè, Cần Giờ phát triển khu đô thị công nghiệp cảng (trước chỉ xác định đây là khu công nghiệp); điều chỉnh lần này tăng thêm diện tích cho các trường đại học, cao đẳng, trung tâm y tế, kỹ thuật cao…

Khu vực trung tâm thành phố: thêm Bình Thạnh và quận 4

Khu vực trung tâm của thành phố sẽ được bổ sung thêm 2 quận là quận 4 và Bình Thạnh thay vì chỉ có quận 1, 3, 5, 10, khu đô thị mới Thủ Thiêm. Ngoài ra, quy hoạch mới cũng xác định thêm một số trung tâm của khu vực như xa lộ Hà Nội sẽ là trung tâm của quận 9 và Thủ Đức, Khu A là trung tâm của Nam Sài Gòn… Diện tích các khu công nghiệp sẽ được điều chỉnh tăng từ 6.000 ha lên 9.000 ha nhưng sẽ tập trung ở các huyện ngoại thành như Củ Chi, Bình Chánh, Nhà Bè.

Ý đồ khai thác không gian đô thị ở các lưu vực sông sẽ được nghiên cứu thật chi tiết để làm bật được đặc trưng sông nước của thành phố. Đặc biệt, quy hoạch mới sẽ được bổ sung một số vấn đề mới như di dời cảng và việc phát triển cụm cảng ở thành phố Hiệp Phước và Cát Lái; nghiên cứu về không gian ngầm để phát triển các loại hình vận tải công cộng khối lượng lớn như metro, xe điện ngầm…

Xóa quy hoạch treo đồng thời với điều chỉnh quy hoạch chung

- Quy hoạch chung còn đang điều chỉnh thì căn cứ nào để sở tiến hành xóa quy hoạch treo (quy hoạch chi tiết) - một vấn đề mà sở đã hứa với người dân sẽ thực hiện xong trong năm 2007?

- Đúng là về nguyên tắc quy hoạch chi tiết phải được thực hiện theo định hướng của quy hoạch chung. Nhưng hiện nay do yêu cầu của thực tế, chúng tôi phải tiến hành song song 2 công việc: điều chỉnh quy hoạch chung và xóa quy hoạch treo. Tuy nhiên, việc xóa quy hoạch treo đang được tiến hành “bám” theo việc điều chỉnh quy hoạch chung.

- Hiện nay sở đã rà soát và điều chỉnh được bao nhiêu quy hoạch treo rồi, thưa ông?

- Từ năm 1993 đến 2004 đã có 33.000 ha diện tích được công bố quy hoạch chi tiết xây dựng ở tỷ lệ 1/2000, tiếp tục đến nay, thành phố triển khai quy hoạch chi tiết tổng số 76.000 ha đất đô thị và trong số này sở đã thẩm định được 32.000 ha. Sở phấn đấu từ nay đến hết năm 2006 sẽ thẩm định quy hoạch của toàn bộ diện tích đất còn lại đồng thời rà soát, nghiên cứu, chỉnh sửa lại những nơi quy hoạch chưa hợp lý, ước vào khoảng 10.000 ha (chủ yếu của giai đoạn từ 1993-2003).

Xem xét quy hoạch ở tầm rộng hơn

Khu Thanh Đa (phường 28 quận Bình Thạnh) bị quy hoạch treo nhiều năm.

- Sở xóa quy hoạch treo theo những nguyên tắc nào? Hiện nay có nhiều ý kiến cho rằng, để hoàn thành chỉ tiêu xóa quy hoạch treo, các ông chọn cách thỏa hiệp với thực tế… xóa luôn quy hoạch. Điều này có đúng không, thưa ông?

- Việc rà soát lại quy hoạch được tiến hành đúng theo quy định của Nhà nước. Trong quy trình lập phải lấy ý kiến của người dân và chính quyền địa phương về quy hoạch-điều này đảm bảo tính thực tế, khả thi của quy hoạch. Bước kế tiếp là các nhà chuyên môn sẽ tiến hành thẩm định lại quy hoạch ấy với con mắt chuyên môn. Hai công đoạn này đảm bảo cho việc ra đời một bản quy hoạch về cơ bản phù hợp với thực tế, khả thi và đáp ứng được yêu cầu phát triển của tương lai.

- Còn một nhiệm vụ nữa mà thành phố kỳ vọng vào sở và các tư vấn Nhật Bản là giúp thành phố tìm ra những giải pháp khả thi để thực hiện quy hoạch. Các ông đã tìm ra giải pháp nào chưa?

- Công tác quy hoạch vẫn được triển khai khẩn trương, tuy nhiên, cũng đã có một số nguyên tắc xóa quy hoạch treo và thực hiện quy hoạch được đưa ra như xem xét việc quy hoạch ở một khu vực rộng lớn hơn. Ví dụ, việc phát triển cây xanh không cứng nhắc là mỗi phường phải có bao nhiên diện tích cây xanh nữa mà tính diện tích cây xanh cần phải có ở nhiều phường trong cùng khu vực trên cơ sở cân đối chung và được áp dụng chỉ tiêu phù hợp thực tế khả thi hơn.

Ngoài ra, để thực hiện theo định hướng quy hoạch lâu dài, thành phố cũng đã lên được lộ trình thực hiện theo phân kỳ giai đoạn ngắn và trung hạn, lập chương trình thực hiện cụ thể cho các vấn đề trọng tâm và xác định các dự án đầu tư trọng điểm quan trọng như khu công nghệ cao, khu đô thị Thủ Thiêm… 

NGUYỄN KHOA – XUÂN THU