Cần thấy, hai vấn đề cơ bản có liên quan mật thiết đến nhiệm vụ của Khu công nghệ cao TPHCM (SHTP) là tác động thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT) và làm chủ công nghệ nguồn. Không khó để thấy rằng đây cũng là những vấn đề của TPHCM nói riêng và cả nước nói chung.
Về cơ bản, Việt Nam cần xem phát triển CNHT và làm chủ công nghệ nguồn là yếu tố then chốt của công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, từ đó có chiến lược và lộ trình cụ thể, khai thác tối đa và giải phóng các yếu tố cơ bản của phát triển bao gồm: nhân lực, tài chính và công nghệ trong đó chú trọng phát huy sự năng động của khu vực tư nhân và có vốn đầu tư nước ngoài. Qua kinh nghiệm thực tiễn của mình, SHTP đề xuất các chính sách: Xây dựng cơ chế chính sách khuyến khích phát triển công nghệ nền tảng và làm chủ công nghệ nguồn, bao gồm các chính sách kích thích cung - cầu công nghệ, phát triển thị trường công nghệ, các dịch vụ đánh giá, định giá, chuyển giao công nghệ… Nâng tầm đối tác chiến lược với các quốc gia sở hữu công nghệ nguồn (Mỹ, Đức, Nhật, Hàn Quốc…) nhằm gỡ bỏ các rào cản công nghệ, tận dụng tối đa sự hỗ trợ từ bên ngoài. Tiếp tục thu hút đầu tư nước ngoài theo hướng xem phát triển CNHT và làm chủ công nghệ nguồn là mục tiêu thu hút đầu tư. Gấp rút cải tổ giáo dục để có thể tạo ra một lực lượng nhân lực có chuyên môn cao đáp ứng yêu cầu hấp thụ, thích nghi và làm chủ công nghệ. Mạnh dạn xã hội hóa giáo dục đào tạo, trao quyền tự chủ hơn nữa cho các cơ sở đào tạo. Hội nhập sâu hơn về giáo dục đào tạo với thế giới. Có cơ chế sử dụng hiệu quả người tài, các chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia người nước ngoài.
Cần có chính sách khuyến khích để các ngân hàng có đủ sức chấp nhận rủi ro đầu tư vào những dự án công nghệ nền tảng. Thiết lập hệ thống ngân hàng dành riêng cho CNHT với các chính sách ưu đãi cần thiết; có chính sách phù hợp nhằm chuyển hướng một phần nguồn vốn khổng lồ từ những dự án đầu tư siêu lợi nhuận nhưng thiếu bền vững (như khai thác tài nguyên, bất động sản, chứng khoán…) vào đầu tư cho khoa học công nghệ. Xây dựng chính sách hỗ trợ về tài chính cho các doanh nghiệp CNHT.
Ngoài ra, rất cần tăng hiệu quả quản lý và phát triển doanh nghiệp CNHT theo hướng tăng cường khu vực tư nhân, thu hẹp vai trò của quốc doanh, thông qua cổ phần hóa tiến tới đối xử bình đẳng giữa hai loại hình doanh nghiệp này. Xây dựng các chính sách hỗ trợ đăng ký kinh doanh, hỗ trợ về đất đai, thuế và xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển doanh nghiệp CNHT.
HOÀI QUỐC
