“Năm 2016 là năm có ý nghĩa rất quan trọng, năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần thứ X, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020, bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp. Trên cơ sở đó, chính quyền thành phố sẽ tập trung chỉ đạo để hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội với kết quả cao nhất”, đồng chí Nguyễn Thành Phong, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM, bày tỏ quyết tâm cao khi trao đổi với Báo Sài Gòn Giải Phóng nhân dịp đầu năm mới.
Nhận diện khó khăn
Phóng viên: Xin đồng chí điểm qua những kết quả kinh tế - văn hóa - xã hội đáng ghi nhận mà chính quyền và Nhân dân TPHCM đã nỗ lực cùng chung tay đạt được trong năm 2015?
Chủ tịch UBND TPHCM NGUYỄN THÀNH PHONG: Có thể nói, năm 2015 là năm có nhiều ý nghĩa quan trọng, năm cuối thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ IX, Kế hoạch phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội 5 năm 2011 - 2015, năm có nhiều sự kiện trọng đại của đất nước và thành phố. Trước tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, kinh tế thế giới phục hồi chậm, kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn đã tác động nhiều mặt đến thành phố; song với quyết tâm cao của hệ thống chính trị, sự nỗ lực vượt khó của doanh nghiệp và sự chung sức của các tầng lớp Nhân dân, thành phố đã đạt được những kết quả quan trọng trên hầu hết các lĩnh vực.
Kinh tế thành phố phát triển đạt mức tăng trưởng khá cao. Tổng sản phẩm nội địa tăng 9,85% so cùng kỳ, cao nhất trong 4 năm liên tiếp (năm 2012 tăng 9,2%, năm 2013 tăng 9,3%, năm 2014 tăng 9,6%), chỉ số giá tiêu dùng được kiểm soát tốt (năm 2015 giảm 0,2% so với tháng 12 năm 2014). Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 64,34 tỷ USD. Hoàn thành vượt chỉ tiêu thu ngân sách Nhà nước (đạt 284.205 tỷ đồng, đạt 106,93% dự toán và tăng 11,44% so cùng kỳ). Chỉ số phát triển công nghiệp (IIP) tăng 7,9% so cùng kỳ, các ngành công nghiệp trọng yếu tăng cao hơn mức tăng bình quân của ngành. Đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục có chuyển biến tích cực (đã cấp phép 595 dự án, tổng vốn đầu tư đăng ký mới và điều chỉnh đạt 4,51 tỷ USD, tăng 38,3% so với cùng kỳ). Các chương trình hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp ổn định và phát triển sản xuất - kinh doanh, góp phần duy trì và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Công tác quy hoạch, quản lý đô thị được tăng cường, đạt hiệu quả thiết thực; hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật - xã hội được quan tâm đầu tư; hoàn thành và đưa vào sử dụng 117 dự án, nhiều công trình quy mô lớn như dự án nâng cấp, cải tạo kênh Tân Hóa - Lò Gốm, tuyến đường Phạm Văn Đồng, Trần Văn Giàu, khánh thành Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quảng trường đi bộ Nguyễn Huệ... Các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa có tiến bộ. Tổ chức tốt các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ trọng đại của đất nước và thành phố, có tác động lan tỏa tích cực trong đời sống văn hóa - tinh thần của Nhân dân thành phố. Công tác huy động sức Dân chăm lo cho Dân đạt nhiều kết quả tích cực, nhất là chăm lo diện chính sách, hộ nghèo, cận nghèo; phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị hoàn thành Chương trình giảm nghèo giai đoạn 2014 - 2015 trước 1 năm; hoàn thành Chương trình xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống văn hóa - tinh thần của người dân nông thôn; GDP bình quân đầu người cuối năm 2015 đạt 5.538 USD/người. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; hoạt động đối ngoại được mở rộng và đạt nhiều kết quả tích cực.
Những thành tựu đạt được trong năm 2015 vừa qua đã góp phần quan trọng hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội 5 năm 2011 - 2015, tạo tiền đề, thế và lực mới cho thành phố phát triển trong giai đoạn tiếp theo.
Phát triển đô thị ở phía Đông TPHCM. Ảnh Thái Bằng
* Bên cạnh những kết quả khả quan về kinh tế - văn hóa - xã hội, đồng chí có nhận định gì về việc thời gian qua, dù kinh tế thành phố phát triển đáng ghi nhận nhưng vẫn còn nhiều vấn đề gây bức xúc trong xã hội chưa được giải quyết rốt ráo như tình trạng ngập nước đô thị, ùn tắc giao thông và một số vấn đề xã hội khác vẫn khiến người dân chưa thật an tâm?
Bên cạnh những kết quả quan trọng đạt được, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận thành phố vẫn còn một số hạn chế, yếu kém trên một số lĩnh vực. Năng lực cạnh tranh của kinh tế thành phố còn hạn chế, công tác quản lý và phát triển đô thị còn nhiều bất cập; tình trạng ngập nước, ùn tắc giao thông vẫn còn tiếp diễn; chưa quan tâm đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất; chất lượng đào tạo nghề chưa đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động. Một số vấn đề bức xúc trong lĩnh vực đô thị, văn hóa, giáo dục, y tế, việc làm, vệ sinh an toàn thực phẩm... chậm được khắc phục.
Tình hình tai nạn giao thông, các vụ cháy, nổ trên địa bàn còn diễn biến phức tạp. Tình trạng khiếu nại, tố cáo ở một số dự án kéo dài chưa được tập trung giải quyết triệt để. Công tác cải cách hành chính chưa đáp ứng yêu cầu; tình trạng quan liêu, nhũng nhiễu, tiêu cực, ngại tiếp công dân, chưa giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc của Nhân dân vẫn còn tồn tại ở một số địa phương, cơ quan, đơn vị.
Những hạn chế, yếu kém trên có nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu là nguyên nhân chủ quan. Những biến động phức tạp, khó lường của thế giới và khu vực tác động trực tiếp đến kinh tế - văn hóa - xã hội thành phố trong khi năng lực phân tích, công tác dự báo, ứng phó của chúng ta chưa tốt, chưa kịp thời. Công tác phối hợp giữa các ngành, các cấp đôi lúc chưa chặt chẽ; chưa phát huy đúng mức nguồn lực xã hội, sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và Nhân dân. Một bộ phận cán bộ, công chức còn nhũng nhiễu, phiền hà dân, không sâu sát với cơ sở và Nhân dân.
Bốn khâu đột phá
* Xin đồng chí cho biết những điểm mấu chốt trong công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền thành phố trước yêu cầu phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của cả nước nói chung và TPHCM nói riêng trong tình hình khó khăn, thuận lợi đan xen; đặc biệt những bước đi năng động từ các chính sách điều hành của thành phố ra sao để giúp doanh nghiệp sớm bắt kịp đà phát triển trong giai đoạn hội nhập?
Tình hình thế giới và trong nước thời gian tới sẽ có những thuận lợi, thời cơ và nhiều khó khăn, thách thức, đan xen phức tạp, đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới cho sự phát triển và hội nhập sâu hơn của thành phố; đòi hỏi cao hơn về yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính bền vững của sự phát triển, yêu cầu củng cố vững chắc quốc phòng, bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; nâng cao năng lực quản lý điều hành, hết lòng phục vụ Nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức.
Đặc biệt, sự hội nhập sâu rộng vào kinh tế quốc tế khi gia nhập cộng đồng kinh tế ASEAN, Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và các hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương, đa phương sẽ tạo ra nhiều thời cơ về đẩy mạnh xuất khẩu, thu hút vốn đầu tư nước ngoài và kỹ thuật của các quốc gia tiên tiến, mở rộng giao lưu hợp tác trên các lĩnh vực, cắt giảm chi phí nhập khẩu, hạ giá thành sản phẩm, mở rộng thị trường để phát triển... Đồng thời, phải đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn trước sự cạnh tranh gay gắt, một số ngành, doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, doanh nghiệp có công nghệ lạc hậu, năng suất thấp, khả năng cạnh tranh yếu sẽ gặp nhiều khó khăn. Lĩnh vực lao động, việc làm cũng đứng trước những cơ hội và thách thức lớn khi thực hiện cam kết về “tự do dịch chuyển của lao động có chứng chỉ đào tạo” trong khu vực ASEAN. Thực tế này đòi hỏi chính quyền thành phố, doanh nghiệp và Nhân dân phải có sự quan tâm, chuẩn bị kỹ lưỡng để tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức trong quá trình tham gia hội nhập kinh tế quốc tế.
Ủy ban nhân dân thành phố đã ban hành Chỉ thị và Kế hoạch phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, thu chi ngân sách năm 2016 để tập trung chỉ đạo, điều hành đảm bảo hiệu quả ngay từ tháng đầu, quý đầu của năm 2016; trong đó tập trung một số giải pháp trọng tâm như:
Chỉ đạo các ngành, các cấp xây dựng chương trình hành động, kế hoạch triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ X nhiệm kỳ 2015 - 2020 với những giải pháp thật cụ thể, phù hợp tình hình của từng ngành, địa phương. Khẩn trương hoàn thiện kế hoạch thực hiện 7 chương trình đột phá , với quan điểm là nội dung kế hoạch thể hiện tư duy đột phá, chính sách đột phá, xác định giải pháp đột phá và triển khai, tổ chức thực hiện đột phá.
Chủ động, tích cực, khẩn trương tuyên truyền sâu rộng và triển khai các giải pháp hỗ trợ phát triển sản xuất khi Việt Nam gia nhập Cộng đồng ASEAN, Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), các hiệp định tự do thương mại (FTA) song phương, đa phương như: điều chỉnh, bổ sung các quy định, cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân thành phố để phù hợp với các cam kết của Việt Nam với các nước; ban hành các chính sách mới nhằm hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất - kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường; đẩy mạnh các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa về vốn, mặt bằng và hỗ trợ đổi mới công nghệ,…
Huy động các nguồn lực đầu tư phát triển đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Nâng cao chất lượng, hiệu quả đầu tư công năm 2016 và kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016 - 2020. Tập trung thực hiện các giải pháp đồng bộ, toàn diện nhằm tạo chuyến biến căn bản tình trạng ùn tắc giao thông, ngập nước, ô nhiễm môi trường; đẩy mạnh việc di dời toàn bộ nhà ở trên và ven kênh rạch, cải tạo, xây dựng mới các chung cư cũ, chỉnh trang các khu phố, triển khai mạnh các dự án phát triển nhà ở xã hội, cung cấp nước sạch cho Nhân dân, tổ chức lại cuộc sống dân cư tốt hơn.
Tăng cường triển khai thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; nâng cao chất lượng công tác đào tạo nghề đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, đặc biệt là nghề tự do di chuyển lao động trong khu vực ASEAN (như nha khoa, điều dưỡng, kỹ thuật, xây dựng, kế toán, kiến trúc, tư vấn khảo sát và du lịch); quan tâm đầu tư phát triển khoa học - công nghệ, xây dựng môi trường văn hóa đô thị lành mạnh, hiện đại, văn minh, nghĩa tình; nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo sức khỏe của Nhân dân. Thực hiện tốt chương trình giảm nghèo bền vững, các chính sách an sinh xã hội và phúc lợi xã hội, cải thiện và nâng cao chất lượng sống Nhân dân.
Cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, cải cách hành chính, phấn đấu thành phố đứng trong nhóm 5 địa phương dẫn đầu cả nước về xếp hạng chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI), chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), chỉ số cải cách hành chính (PAR-index).
Đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, bảo đảm giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn trong mọi tình huống. Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại. Tổ chức tốt các hoạt động lễ hội và chăm lo Tết Nguyên đán Bính Thân năm 2016 với phương châm “Đoàn kết, an toàn, vui tươi và tiết kiệm”. Phối hợp chuẩn bị chu đáo và tổ chức thắng lợi bầu cử Quốc hội khóa XIV, Hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 đúng yêu cầu.
* Để thúc đẩy kinh tế - văn hóa - xã hội TPHCM phát triển đòi hỏi công tác phối hợp, xử lý các vấn đề có liên quan phải nhịp nhàng, đồng bộ. Với vai trò là người đứng đầu chính quyền thành phố, đồng chí sẽ tập trung những giải pháp gì trong công tác chỉ đạo, điều hành?
Trong thời gian tới, chính quyền thành phố sẽ phân công, xác định rõ trách nhiệm của các đồng chí Thường trực Ủy ban nhân dân thành phố; chỉ rõ trách nhiệm lãnh đạo từng đơn vị, từng ngành để tránh chồng chéo, đùn đẩy công việc, phối hợp không đồng bộ; đối với vấn đề liên quan đến nhiều lĩnh vực phải có cơ quan chủ trì. Tôi xin nhấn mạnh sẽ đề cao trách nhiệm và tính gương mẫu của người đứng đầu cơ quan đơn vị và trách nhiệm cá nhân trong công tác chỉ đạo, điều hành thời gian tới, bởi nếu người đứng đầu không thể hiện hết tinh thần trách nhiệm của mình thì khó có thể điều hành; dứt khoát bỏ đi tác phong nói chung chung, không cụ thể; làm việc gì phải ra việc đó, phải luôn hướng đến tính hiệu quả.
| |
VÂN ANH (thực hiện)
