Hôm qua là lần thứ 3 trong vòng hơn 1 tuần, các đợt rét đậm, rét hại thi nhau tràn về miền Bắc, miền Trung. Mặc dù các chuyên gia khí tượng dự báo năm nay rét muộn, nhưng mới đầu mùa nhiệt độ ở miền Bắc chỉ còn 8 - 10°C, miền núi thậm chí chỉ còn 3 - 4°C và rét tràn cả vào Trung Trung bộ.
Lại lo trâu bò, hoa màu chết rét
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, hôm qua, do khối không khí lạnh thứ 3 tăng cường xuống nên nhiệt độ ở miền Bắc và miền Trung giảm sâu rõ rệt, trải trên diện rộng. Tại đỉnh Mẫu Sơn (Lạng Sơn), nhiệt độ chỉ còn xấp xỉ 3°C. Các khu vực như đèo Pha Đin, Sìn Hồ (Lai Châu) dưới ngưỡng 7°C. Tại Hà Nội, nhiệt độ chỉ còn 14°C, nhiều tỉnh 12 - 13°C.
Ông Lưu Minh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Lào Cai, cho biết, tại Khu du lịch Sa Pa, nhiệt độ hôm qua chỉ còn 4,4°C, mức thấp nhất từ đầu mùa đông tới nay. Đợt rét hiện tại vẫn còn kéo dài tới ngày 12-12. Sau đó, khoảng ngày 15-12, lại có thêm một đợt rét đậm nữa tràn về. Do đó, miền Bắc sẽ có nhiều ngày rét đậm (dưới 15°C) và rét hại (dưới 10°C). Do rét đậm kèm sương mù dày đặc, nhiều nơi thêm mưa phùn ẩm, càng làm tăng thêm mức độ lạnh rét. Ở các tỉnh vùng cao Tây Bắc, người dân không dám ra đồng, mọi công việc đều bị ngưng trệ trong 2 ngày qua.
Ở khu vực đồng bằng, rét đậm cũng bắt đầu gây thiệt hại và làm nông dân lo lắng. Chị Đỗ Thị Liên, Chủ nhiệm HTX rau Đạo Đức, xã Vân Nội (Đông Anh - Hà Nội), cũng như nhiều nông dân ở các vựa rau xanh ở Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh… cho biết khoảng 10 ngày qua, sản lượng rau xanh giảm rõ rệt do nhiệt độ liên tục xuống thấp, rau không lên kịp. Trong khi đó, về ban đêm lại có sương muối nên rau bị lụi rất nhiều. Rau muống, rau dền, bí xanh, bí đỏ… bị chết hàng loạt, các loại rau khác như sà lách, cải bắp, cải thảo… mặc dù chịu được rét nhưng chỉ lên chậm.
Còn ông Nguyễn Văn Thìn, chủ vườn có hơn 200 gốc đào thế ở xóm Đoàn Kết, xã Dương Nội (Hà Đông - Hà Nội), lo lắng: “Chỉ còn hơn 1 tháng nữa đến tết, nếu cứ rét đậm như chục ngày qua thì không kịp, vì năm nay nghe tin rét muộn nên vừa mới đi tuốt lá”. Nỗi lo mất mùa đào tết của ông Thìn cũng là tâm trạng chung của hàng ngàn chủ vườn đào ở Tứ Liên, La Cả, Sơn Tây, Bắc Ninh, Hải Dương, Nam Định, Hải Phòng… Cũng vì rét đậm rét hại kéo dài, dịp tết vừa qua, các vựa đào ở miền Bắc đã thất thu 30%-40% diện tích.
Mặc dù mới đầu mùa rét, nhưng người dân tại các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Hà Giang, Sơn La… cho biết nếu rét xuống sâu mà kéo dài khoảng tuần, trâu bò, ngựa có thể chết hàng loạt như đầu năm 2011. Theo chị Triệu Thị Sơn, ở xã Công Sơn (Cao Lộc - Lạng Sơn), khoảng một tháng qua, về đêm ở vùng cao rất lạnh, sương muối nhiều, đe dọa sức khỏe trâu bò. Bởi vậy, gia đình chị cùng bà con vừa phải lùa trâu bò xuống núi tránh rét.
Trẻ em ở Mèo Vạc (Hà Giang) mang lá thông khô về sưởi ấm. Ảnh: BẠCH LIỄU
Chủ động chống rét
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, từ đầu mùa rét đến nay, đã có 2 đợt rét đậm tràn về nước ta, còn lại chỉ là các đợt không khí lạnh nhẹ. Hiện tại, các chuyên gia về khí tượng vẫn lạc quan về mùa đông năm nay.
Theo ông Lê Thanh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương, mùa đông năm nay thời tiết nước ta thuộc dạng trung tính, không chịu ảnh hưởng của La Nila cũng như El Nino. Không phải một mùa đông thật nhiều đợt rét và kéo dài như năm 2008, song cũng không ít rét như năm 2009. Sẽ diễn biến ở mức độ bình thường, khoảng 4 - 5 đợt rét đậm, rét hại, mỗi đợt rét kéo dài từ 2 ngày trở lên.
Tuy nhiên, khái niệm “rét đậm, rét hại” như dự báo trên chỉ áp dụng cho khu vực đồng bằng và trung du, còn vùng núi cao như Sa Pa, Sìn Hồ… thì vẫn xảy ra rét đậm, rét hại và kéo dài cả tháng. Nhưng nói chung, năm nay sẽ rét muộn hơn so với mọi năm. Khoảng đầu tháng 1-2012, mới xuất hiện đợt rét đậm, rét hại thực sự. Các đợt rét đậm, rét hại có khả năng tập trung nhiều vào tháng 1 và tháng 2-2012.
Mặc dù vậy, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Diệp Kỉnh Tần cho rằng, các địa phương ở miền Bắc, Bắc Trung bộ, khu vực miền núi Trung Trung bộ và Tây Nguyên không thể chủ quan với những đợt rét đậm rét hại vẫn có thể xảy ra trong thời gian sắp tới. Để chỉ đạo các địa phương sẵn sàng đón rét, Bộ NN-PTNT đã có Chỉ thị 2783 yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh đẩy mạnh công tác phòng chống rét cho gia súc, gia cầm trong đợt cuối năm và dịp Tết Nhâm Thìn. Bộ NN-PTNT khẳng định, trong những tháng cuối năm, dịch bệnh nguy hiểm ở động vật vẫn có nguy cơ bùng phát do thời tiết khắc nghiệt và thiếu vaccine.
Trong khi đó, hiện nay nhu cầu chăn nuôi tái đàn phục vụ nhu cầu thực phẩm trong dịp Tết Nhâm Thìn gia tăng. Thời tiết lạnh cuối năm thuận lợi cho các loại mầm bệnh tồn tại và lây lan. Do vậy, Bộ NN-PTNT yêu cầu các tỉnh không để dịch bệnh bùng phát trở lại và đảm bảo chống rét cho gia súc gia cầm, tạo đà phát triển chăn nuôi trong dịp cuối năm, góp phần bình ổn giá tiêu dùng.
VĂN PHÚC HẬU
