Có bao giờ bạn cố chứng tỏ mình giỏi hơn sếp và không lường trước được hậu quả? Ngay tại Mỹ, nơi được xem là luôn tôn trọng tài năng, điều này cũng khiến nhân viên bị mất việc!

Tháng 8-2006, khi trùm truyền thông-địa ốc Donald Trump bất ngờ sa thải Carolyn Kepcher (ngôi sao chính trong show truyền hình ăn khách The Apprentice), khán giả không hiểu tại sao cô trợ lý tóc vàng quyến rũ của Trump bị mất việc.

Philip H. Knight - người nổi tiếng ghét thuộc cấp ra vẻ tài giỏi hơn mình!

Theo các nhà cố vấn nghề nghiệp và giáo sư kinh tế học, việc sa thải Kepcher là bài học thực tế về điều sẽ xảy ra khi một nhân viên muốn bước lên địa vị như chủ. Cách đây 11 năm, Trump thuê Kepcher điều hành câu lạc bộ golf Trump National tại Briarcliff Manor (New York). 5 mùa bóng gần đây là khoảng thời gian tốt đẹp của Kepcher khi cô được ngồi cạnh Trump trong phòng phát hình, giúp ông quyết định mọi việc. Sau thành công trên truyền hình, Kepcher tung ra cuốn sách mang tựa Carolyn 101 và mở nhiều buổi nói chuyện khắp nơi.

Cuối cùng, sự lấn át đã khiến Kepcher phải trả giá... Trong cuộc phỏng vấn tại văn phòng Midtown, Trump phủ nhận sự ganh tị khi nói đến Kepcher. Theo Trump, đơn giản là đã đến lúc Kepcher phải ra đi. Người thay Kepcher trong The Apprentice là cô con gái 24 tuổi của Trump, Ivanka (tốt nghiệp khoa kinh doanh Trường Wharton). Phần mình, Kepcher từ chối bình luận về việc bị Trump cho thôi việc...

Theo Jeffrey A. Sonnenfeld (giáo sư quản trị học Đại học Yale; sáng lập viên Viện quản lý và điều hành), việc sếp ganh tị với thành công của thuộc cấp là hiện tượng có từ lâu. Những sếp như vậy luôn cố bảo vệ chức vụ, đôi khi quá đà trong việc chọn người kế nhiệm bằng cách tuyển kẻ không có năng lực để tránh bị áp lực.

Philip H. Knight, Chủ tịch ban giám đốc Tập đoàn Nike, là trường hợp điển hình. 10 năm qua, Knight đã ba lần sa thải người kế vị và giành quyền trực tiếp điều hành. Ngoài ra, còn có trường hợp như vụ đối đầu giữa Michael D. Eisner (nguyên Chủ tịch Walt Disney) và Jeffrey Katzenberg (người đứng đầu hãng phim thuộc tập đoàn).

Donald Trump (phải) và Carolyn Kepcher.

Năm 1999, tay golf Tiger Woods cũng sa thải người xách gậy (caddy) lâu năm của mình, Mike Fluff Cowan, chỉ vì hàng ria mép và sự thể hiện đầy cá tính như ngôi sao lấn át cả Tiger Woods khi mỗi lần xuất hiện công chúng. Sự căng thẳng thậm chí cũng từng xảy ra hai thượng nghị sĩ-liên danh Dân chủ Jonh Kerry và Jonh Edwards trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2004.

Theo tiến sĩ Michael Morris thuộc Đại học Kinh thương Columbia, các sếp thường chẳng vui vẻ gì khi thuộc cấp bắt đầu tỏa sáng hơn và làm mình lu mờ, đặc biệt ở việc thể hiện khả năng và năng lực chuyên môn.

Giáo sư Jeffrey A. Sonnenfeld thì nói: “Khi được chọn làm người kế nhiệm, bạn phải đặt câu hỏi: Tại sao tôi được chọn vào vị trí đó? Sếp coi tôi như mối đe dọa hay là người kế nhiệm đáng tin cậy trong tương lai? Lý do của sếp là gì?”. Meneley người sáng lập công ty cố vấn Shields Meneley ở Chicago nói thêm: “Phải biết là bạn không bao giờ được ngồi lên ghế sếp. Khi nghĩ ngược lại, bạn sẽ không có cơ hội tồn tại”.

Anh Vũ