Theo kế hoạch vừa được Sở Giao thông Vận tải (GTVT) trình UBND TPHCM, giá vé xe buýt được đề xuất sẽ tăng lên một chút so với biểu giá hiện hành của loại phương tiện công cộng này.
Kế hoạch trên nếu được UBND TP phê chuẩn, vé xe buýt sẽ tăng thêm 1.000 đồng/lượt hành khách và được triển khai áp dụng kể từ ngày 1-3 tới.
Đi sâu vào chi tiết, giá vé xe buýt dự kiến được điều chỉnh như sau: Đối với các tuyến có cự ly dưới 31km, mức tăng từ 3.000 đồng/lượt lên 4.000 đồng/lượt.
Trường hợp các tuyến có cự ly trên 31km, thì giá vé tăng từ 3.000 đồng/lượt lên 4.000 đồng/lượt, nếu hành khách đi dưới 1/2 cự ly tuyến và tăng từ 4.000 đồng/lượt lên 5.000 đồng/lượt nếu hành khách đi hơn 1/2 cự ly tuyến.
Riêng các tuyến xe buýt nhanh có thể tăng từ 5.000 đồng/lượt lên 6.000 đồng/lượt. Sự điều chỉnh này cũng áp dụng cho vé tập loại 30 vé lượt, sử dụng được trong vòng 1 năm; tương ứng giá vé 4.000 đồng/lượt là 90.000 đồng/tập; tương ứng giá vé 5.000 đồng lượt là 114.000 đồng/tập và tương ứng giá vé 6.000 đồng/lượt là 135.000 đồng tập.
Vé tháng thì sao? Nhằm giảm tình trạng phân biệt đối xử với hành khách đi vé tháng như đã từng xảy ra trước đây, trong bản kế hoạch mới nhất này, Sở GTVT dự kiến không phát hành thẻ xe buýt đi vé tháng nữa, nhưng chuyển loại hình vé tháng thành mỗi tập 60 vé lượt và chỉ có giá trị sử dụng trong vòng 1 tháng, đồng thời loại vé này đi được trên tất cả các tuyến. Giá dự kiến là 120.000 đồng/tập gồm 60 vé, đối tượng là sinh viên – học sinh thì khung giá “mềm” hơn, chỉ 85.000 đồng/tập.
Theo ông Trần Quang Phượng, Giám đốc Sở GTVT, từ năm 2005 UBNDTP đã quy định giá vé xe buýt chỉ được dao động trong mức 2.000 – 5.000 đồng/lượt hành khách. Tuy nhiên, từ đó đến nay giá xăng dầu đã nhiều lần biến động, tiền lương tối thiểu tính vào giá thành sản phẩm cũng đã tăng từ 290.000 đồng hồi năm 2005 lên thành 620.000 đồng trong năm 2008 và theo kế hoạch, quý 2-2009 sẽ tiếp tục lên thành 800.000 đồng.
Các yếu tố trên dù muốn hay không cũng đã vô hình trung làm chi phí vận chuyển bằng xe buýt tăng cao, đồng nghĩa với làm gia tăng mức trợ giá từ ngân sách TP. Đề nghị tăng giá vé lần này của Sở GTVT chính là để thực hiện chủ trương Nhà nước và nhân dân cùng chia sẻ gánh nặng trợ giá xe buýt.
Theo tổng kết mới nhất của Phòng Vận tải Công nghiệp thuộc Sở GTVT, tổng mức trợ giá trong năm 2008 “sơ sơ” là… 625 tỷ đồng, một con số khổng lồ. Giả sử nếu không tính việc tăng giá nguyên liệu, tiền lương tối thiểu thì tổng mức trợ giá chỉ vẫn ở ngưỡng trên 440 tỷ đồng!
Về vấn đề phát triển xe buýt, Phó Giám đốc Sở GTVT Dương Hồng Thanh cũng thẳng thắn chỉ ra rằng, ngành xe buýt vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại, tựu trung đó là tài xế chạy ẩu, thông tin cung cấp cho hành khách chưa đủ liều lượng, thái độ phục vụ của nhân viên chưa tốt, và bất hợp lý trong việc phân bố luồng tuyến.
Chính vì hiểu rõ như thế nên bên cạnh việc tăng giá, lãnh đạo Sở GTVT cũng xác định năm 2009 sẽ phải tiến hành cải thiện các yếu kém tồn đọng trên, cải thiện và xây dựng hình ảnh xe buýt thân thiện trong mắt người dân thị thành… Tất cả những yếu tố đó là không thể thiếu và giữ vai trò quan trọng trong việc góp phần thực hiện nâng chỉ tiêu vận chuyển 480 triệu lượt hành khách công cộng trong thời gian tới, so với chỉ 452,5 triệu lượt của năm 2008.
Ngoài ra, vẫn theo kế hoạch, trong tháng 9-2009, Sở GTVT với sự phối hợp của Trường Đại học Bách khoa TPHCM sẽ cố gắng hoàn thiện sơ đồ điều chỉnh mạng lưới tuyến trên toàn địa bàn và nhanh chóng áp dụng trong thực tế, bao gồm cả việc sửa chữa những bất hợp lý lâu nay của hệ thống buýt như trùng tuyến, giao cắt tuyến quá nhiều…
Sở GTVT khẳng định chỉ khi nào tăng được hiệu quả khai thác tuyến, bấy giờ mới có thể nói đến tiết kiệm ngân sách chi tiêu của thành phố: giảm chi phí trợ giá.
TRUNG KHANH
