Quyết định 09/2005/QĐ-BGTVT do Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải ban hành mới chỉ có hiệu lực từ đầu tháng 7-2005 nhưng đến nay đã xuất hiện nhiều lời ca thán từ các doanh nghiệp vận tải xung quanh các quy định này.
Một trong những nội dung của Quyết định 09 là yêu cầu các đơn vị vận tải hành khách chạy tuyến cố định nếu muốn chạy xe hợp đồng theo yêu cầu của khách hàng sẽ phải xin phù hiệu chạy hợp đồng cho từng chuyến và từng xe, nghĩa là phù hiệu hợp đồng theo quy định mới chỉ có giá trị cho từng hợp đồng cụ thể, tức rất ngắn hạn, thay vì trước kia mỗi phù hiệu hợp đồng có thời hạn dài hàng nửa năm.
DN vận tải không dễ có được phù hiệu “xe chạy hợp đồng” như trong ảnh.
Điểm “lấn cấn” nằm ngay chính ở chỗ này mà những “chuyện thật, người thật” sau đây tự nó đã phản ánh khá đầy đủ những vướng mắc, bất cập xảy đến cho người dân trong thực tế.
Hồi giữa tháng 8 qua, một cụ ông ở Phú Yên bị ốm nặng, gia đình đưa lên TPHCM chữa trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Khi các bác sĩ đã “đầu hàng” người nhà gọi điện cho Công ty vận tải hành khách Trần Bảo Trân yêu cầu hợp đồng cho xe đưa ông cụ về quê.
Giám đốc Nguyễn Văn Hổ nhớ rất rõ rằng khách gọi điện đến công ty lúc 17giờ nhưng yêu cầu phải khởi hành lúc 19 giờ, tức là đã hết giờ làm việc của cơ quan nhà nước, không thể xin phù hiệu hợp đồng cho chuyến đi đột xuất này. Phía doanh nghiệp vận tải đang rối trí chưa biết giải quyết ra sao thì một tình huống bất ngờ xảy ra.
Số là buổi chiều hôm đó, có một nhóm khách đặt hàng với Trân Bảo Trân chạy hợp đồng đi du lịch cũng ở miền Trung, cũng lên đường vào buổi tối và công ty đã xin xong phù hiệu hợp đồng cho chuyến đi này, nhưng giờ chót nhóm này báo lại xin hủy hợp đồng vì có việc phát sinh. Thế là Trân Bảo Trân đưa ngay phù hiệu hợp đồng này vào thực hiện chuyến đưa cụ già hấp hối về quê.
Thế nhưng không phải ai cũng “may mắn” có phù hiệu dôi dư như thế để choàng gánh. Gần đây hơn, vào cuối tháng 8, ở Bảo Lộc có một đám cưới, nhà trai đã hợp đồng xe đưa hai họ từ TPHCM tới Lâm Đồng. Buổi tối trước ngày hôn lễ chủ xe mới báo xe bị hư bất ngờ.
Hợp đồng xe đưa rước bị hỏng nhưng ngày cưới thì không thể thay đổi. Một người bên nhà trai có quen biết Doanh nghiệp vận tải Rạng Đông bèn điện thoại yêu cầu thực hiện dịch vụ, hơn nữa phải làm gấp vào buổi sáng hôm sau.
Ông Nguyễn Thanh Tâm, giám đốc Doanh nghiệp Rạng Đông kể lại rằng đây vừa là chỗ quen biết, vừa là hợp đồng rất thuận lợi, nhưng Rạng Đông phải… bó tay chịu trận vì đêm hôm khuya khoắt, doanh nghiệp chạy đâu cho ra kịp cái phù hiệu hợp đồng để sáng sớm xe lăn bánh. “Thậm chí, hôm đó có người bên nhà trai còn cằn nhằn hãng là xe có nhiều mà lại kêu… không có xe !” ông Tâm than.
Vẫn theo nhận xét của ông Nguyễn Thanh Tâm, đặc thù của khách đi xe hợp đồng thường là ngẫu hứng, đột xuất, rơi vào ngày nghỉ cuối tuần, đặc biệt hay gặp đối với các tuyến ngắn như TPHCM - Vũng Tàu hay TPHCM - Đà Lạt, vì thế phía đơn vị vận tải rất bị động trong việc chạy xin phù hiệu hợp đồng mỗi khi có khách.
Chủ nhiệm HTX xe khách liên tỉnh và du lịch miền Đông Tống Thanh Miên nói rằng trong những tình huống như thế này, xã viên của HTX chỉ có hai chọn lựa, hoặc phải bỏ lỡ cơ hội hoặc chấp nhận “chạy đại” mà không có phù hiệu hợp đồng, tức chấp nhận rủi ro bị CSGT thổi phạt trên đường.
Còn ông Tâm cho biết từ khi áp dụng quy định mới đến nay, hầu như cuối tuần nào Rạng Đông cũng bị “lỡ” một số hợp đồng vận chuyển hành khách chỉ với lý do duy nhất: không xin kịp phù hiệu hợp đồng.
Phó giám đốc Sở Giao thông -công chính TPHCM Dương Hồng Thanh xác nhận có biết những “nỗi khổ” này của các đơn vị vận tải và Sở cũng đã có văn bản báo cáo lên Bộ GTVT những vướng mắc khi triển khai Quyết định 09. Ông Thanh nói: “Nói chung quan điểm của chúng tôi là cần có sự linh hoạt trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp khi thì chạy tuyến cố định, khi thì chạy hợp đồng”.
Giám đốc Nguyễn Thanh Tâm của Doanh nghiệp Rạng Đông đề xuất nên cấp cho các doanh nghiệp có chạy tuyến cố định một phù hiệu hợp đồng có thời hạn tương đối, thay vì chỉ cấp từng chuyến từng xe, có như vậy doanh nghiệp mới có thể chủ động trong việc đáp ứng dịch vụ vận chuyển theo yêu cầu khách hàng. Chủ nhiệm Tống Thanh Miên của HTX miền Đông cho rằng mỗi phù hiệu hợp đồng nên có hiệu lực trong vòng 2 tháng.
Thiện Nhân - Quốc Trọng
