Nạn khai thác titan bừa bãi ở tỉnh Quảng Trị, sau một thời gian tạm lắng, nay lại “nóng” lên khi Công ty TNHH Tín - Đạt - Thành ngang nhiên phá bỏ số cây trồng cách đây 1 năm tại vùng cát xã Gio Mỹ, huyện Gio Linh để đào xới lại diện tích đã khai thác trước đó. Trên thực tế, không chỉ có Công ty TNHH Tín - Đạt - Thành, mà hầu hết các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này đều thực hiện các quy định của UBND tỉnh một cách đối phó…
Việc khai thác titan bừa bãi đã khiến cho môi trường bị tàn phá nghiêm trọng.
Theo quy định của UBND tỉnh Quảng Trị, các đơn vị khai thác titan - cụ thể là các Công ty TNHH Thanh Tâm, Hiếu Giang, Tín - Đạt - Thành và Công ty cổ phần khoáng sản Quảng Trị, phải hoàn trả mặt bằng và hoàn tất việc trồng cây vào tháng 11-2004. Trên thực tế, quy định này đã không được tuân thủ, thậm chí số cây trên diện tích đất lân cận - đã được trồng từ hàng chục năm trước đó cũng đang đứng trước nguy cơ bị phá bỏ khi diện tích và thời gian khai khoáng của các công ty này sắp hết (!)
… Người dân ở những vùng này phản đối kịch liệt, nhưng không biết vì sao các doanh nghiệp khai thác titan cứ làm tới. Hậu quả, cây trồng bị tàn phá hàng loạt. Đất đai bị mặn hóa, cây cối không sống nổi; bờ biển và đê biển bị sạt lở hàng cây số…
Theo báo cáo của Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Quảng Trị và số liệu từ ngành thuế, các doanh nghiệp khai thác titan trong thời gian qua đã tạo việc làm cho khoảng 500 lao động phổ thông là con em các xã vùng cát xưa nay gắn bó với nghề biển, với lương bình quân từ 500.000 - 1.000.000 đồng/tháng (làm theo thời vụ, hưởng theo năng suất lao động). 3 năm qua, cụ thể từ năm 2003 đến hết tháng 6-2005, các công ty khai thác titan báo cáo đã đầu tư hơn 24 tỷ đồng vật tư thiết bị, khai thác được trên 83 ngàn tấn quặng với doanh thu trên 63,5 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước hơn 2,7 tỷ đồng, trong đó, Công ty cổ phần Khoáng sản Quảng Trị đóng góp lớn nhất, 2,2 tỷ đồng.
Tuy nhiên, công ty này hiện đang phải đối mặt với khó khăn chồng chất, nhất là các yêu sách của người lao động. Những đòi hỏi của người lao động ở đây cứ gia tăng đã làm cho hoạt động của công ty khốn đốn, dẫn đến nguy cơ thất nghiệp cho cả những công nhân biên chế của công ty này trong thời gian tới.
Với những điểm quặng khoáng sản titan trữ lượng rất lớn, mỗi khi đầu tư khai thác thì đó là “siêu lợi nhuận”. Nhưng tiếc rằng, cái siêu lợi nhuận ấy chỉ làm lợi cho một số người (?!). Nếu cứ đà này thì tài nguyên quốc gia sẽ ra sao?!
Phan Nguyễn Thiên Sơn
