Trong hai ngày, 7 và 8-9-2011, Ban Kinh tế Ngân sách Hội đồng nhân dân TPHCM đã làm việc với nhân dân, chính quyền địa phương, Ban quản lý Khu công nghiệp (KCN) Lê Minh Xuân. Tại đây, đã xuất hiện câu chuyện khá hài hước: ô nhiễm thấy rất rõ, nhưng thủ phạm thì “lờ mờ”…
- Cống số 6 của ai?
Ngày làm việc đầu tiên với 60 hộ dân, người dân chỉ thẳng địa điểm xả thải, thời điểm xả nước thải, khí thải. Ngày hôm sau, buổi làm việc có sự tham dự của Ban quản lý KCN Lê Minh Xuân, KCN và khu chế xuất (Hepza), ông Huỳnh Thuận Giàu, ngụ tại ấp 7, xã Lê Minh Xuân vẫn tiếp tục khẳng định: ô nhiễm môi trường, khói bụi ở KCN Lê Minh Xuân là sự thật.
Tại cống số 6, nước thải từ KCN chảy ra đen ngòm, nhiều nhất vào khoảng 3 giờ sáng thứ bảy, chủ nhật nước thải ra nhiều, ban đầu màu đỏ, vài ngày sau chuyển sang màu đen. Ô nhiễm thẩm thấu vào nước ngầm, trước đây khoan giếng khoảng 45m là dùng được, rồi sau đó phải khoan sâu từ 150 - 200m mới có nước sạch, nhưng nay khoan sâu ở độ này cũng bị hôi. Đặc biệt tại tổ 15, có 19 hộ dân và hộ nào cũng có người bị bệnh đường hô hấp. Điều này cũng được lãnh đạo xã Tân Nhựt khẳng định, ô nhiễm môi trường do cống số 6 gây ra rất nặng, khi có nước lớn nước ô nhiễm lan sang cả khu vực.
Tuy nhiên ông Nguyễn Văn Lệ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Đầu tư xây dựng Bình Chánh khẳng định, KCN không xả thải ra cống 6. Ông Trần Hồng Sơn, Giám đốc KCN Lê Minh Xuân nói, các kết quả kiểm tra chỉ số môi trường đều đạt, việc gây ô nhiễm còn có sự tham gia của… 10.000 - 15.000 công nhân làm việc tại KCN với lượng nước thải sinh hoạt từ 1.000 - 1.500m³/ngày, rồi của các doanh nghiệp nằm xen cài trong khu dân cư!?
Ông Phạm Thanh Trực, Trưởng phòng Quản lý môi trường Hepza, nhận định: nước thải ra màu hồng chắc chắn không phải từ nước sinh hoạt mà có doanh nghiệp xả lén, Hepza sẽ sớm tìm hiểu việc này.
Một vấn đề gây ô nhiễm mới xuất hiện trong thời gian qua đó là khí thải. Phó ban Kinh tế ngân sách Nguyễn Tấn Tuyến, cũng là cư dân địa phương lâu năm, kể: ngày nắng, khói bụi phát tán khắp nơi, ngày mưa khói bay là là như sương mù.
Ông Trần Hồng Sơn cung cấp cho báo chí danh sách một số doanh nghiệp xả khí thải gây ô nhiễm môi trường bị phạt trong năm qua. Tuy vậy, đại diện của Sở TN-MT vẫn giữ quan điểm của ngày hôm trước: hàng năm Sở TN-MT vẫn tổ chức kiểm tra định kỳ, mới đây nhất vào ngày 6-7, đã lấy 6 mẫu nước thải - khí thải, sau khi phân tích kết quả đạt yêu cầu!?
Trước sự “đùn đẩy” qua lại, ông Phạm Văn Đông, Trưởng ban Kinh tế Ngân sách cho rằng, đánh giá chung về việc xử lý ô nhiễm môi trường là tích cực. Chuyện “con kiến, con cá, lá cây” bị chết, bị bạc màu không còn xảy ra nữa nhưng rõ ràng phản ánh của người dân vẫn gay gắt thì kết quả xử lý không được như mong muốn!
- Lờn thuốc
Vậy vấn nạn ô nhiễm xung quanh KCN Lê Minh Xuân do đâu? Bà Trương Thị Ánh, Phó Chủ tịch HĐND TPHCM đặt nghi vấn: Tại sao chúng ta có đủ các cơ quan quản lý, rồi thông báo xử lý đạt yêu cầu sao dân vẫn kêu? Việc doanh nghiệp đối phó với cơ quan chức năng xử lý thế nào?
Ông Trần Hồng Sơn nêu lên sự thật: vừa phạt xong hôm trước, hôm sau doanh nghiệp vẫn tiếp tục vi phạm. Ông Nguyễn Văn Trường, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, đặt vấn đề: huyện đã từng chỉ đạo ban ngành xem xét việc rút giấy phép kinh doanh của doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường nhiều lần, nhưng rà lại pháp lý thấy rất khó. Theo quy định, rút giấy phép khi doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, nhưng lại không có định nghĩa như thế nào là nghiêm trọng. Trước các ý kiến này, bà Trương Thị Ánh ví von rằng xử phạt hoài không hết vi phạm giống như “lờn thuốc”!
Các đại biểu cũng phản ánh về vấn nạn “quy hoạch treo” tại khu cách ly cây xanh. Ông Nguyễn Văn Trường, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, cho biết, theo quy hoạch vùng đệm có diện tích 5,4ha, khi trồng cây xanh cách ly sẽ giảm ảnh hưởng ô nhiễm cho người dân. Thống kê ban đầu sẽ giải tỏa 144 hộ dân nhưng do chủ đầu tư KCN không tiến hành quyết liệt, không bố trí tái định nên đến nay vẫn chưa thực hiện được, số hộ dân tăng lên 156. Huyện Bình Chánh đang chuẩn bị tiến hành khảo sát, đo vẽ lại hiện trạng…
LƯƠNG THIỆN