Nhiều người bản địa sống tại các tỉnh Tây Bắc cho biết: thời tiết năm nay khá bất thường bởi trong lúc trời Sài Gòn nắng đổ lửa; Hà Nội, Quảng Ninh và khu vực đồng bằng Bắc bộ vẫn còn lạnh lẽo thì Tây Bắc lại tràn ngập ánh nắng ấm áp...
Phải chăng nhờ thời tiết “trái trời” mà suốt 3 tuần lễ lang thang tại các huyện miền núi chúng tôi được dịp ngắm nhìn nhiều loài hoa “đặc sản” đang khoe sắc? Ở Mèo Vạc (Cao Bằng), trong cao nguyên đá Đồng Văn, vùng cực Bắc của Việt Nam, hoa mận đồng loạt nở rộ khắp nơi: trên sườn núi, dưới khe sâu, bên ngôi nhà cổ kính (ảnh 1).
Qua Xín Mần, chúng tôi thật sự bất ngờ trước khung cảnh miền sơn cước tràn ngập màu đỏ hoa gạo. Theo anh Trung, dân tộc Nùng sống tại thị trấn Cốc Pài, phần đông người dân tộc Nùng, Thái đều có thói quen trồng cây gạo trước ngõ, sau vườn hoặc trên đám ruộng bậc thang (ảnh 2) nhằm cầu mong Thần Nông, vị thần cai quản nghề nông, phù trợ mùa màng tốt tươi, lúa gạo luôn đầy bồ.
Suốt chặng đường từ Tam Đường rồi tiếp nối Phong Thổ, Mường Lay, đèo Ma Thì Hồ, Mường Chà (Hà Giang)... tôi luôn dõi mắt nhìn hai bên đồi núi để hy vọng phát hiện cây hoa ban, loài hoa đặc trưng vùng Tây Bắc thường nở trắng rừng, trắng núi vào tháng 2 Âm lịch nhưng phải tới đoạn đường đèo Cò Chạy (Điện Biên) mới thấy xuất hiện lác đác vài cây trổ bông trắng xóa bên sườn núi cheo leo.
Hoa ban thuộc loài cây thân gỗ (Banhinia variegate) với 5 cánh hoa mềm mại, sắc màu trắng tinh hoặc hồng nhạt, đượm mùi hương thoang thoảng (ảnh 3). Theo quan niệm của người dân tộc Thái đen, hoa ban tượng trưng cho sự chung thủy, dựa theo truyền thuyết tình yêu giữa chàng Khum và nàng Ban.
Còn với người dân tộc Mông, mùa hoa ban nở là lúc bản làng tổ chức hội xuân, chuẩn bị xuống đồng gieo hạt và cũng là dịp trai gái gặp gỡ, kết bạn, tỏ tình. Nhiều cô gái thường hái hoa lan về treo trên khung cửa để nhà cửa thêm ấm cúng, sáng sủa, thơm tho.
Mùa hoa trên Tây Bắc sẽ qua đi nhưng còn lại mãi những cô gái sơn cước (ảnh 4), hay hai chị em người Dao Đỏ ở Hoàng Su Phì (Hà Giang) đang cần mẫn thu hoạch khoai mì bên rẻo núi thoai thoải, phía sau là một khoảnh ruộng bậc thang mới được xả nước lai láng (ảnh 5). Họ như những nụ hoa không bao giờ tàn phai làm đẹp cho Tây Bắc.
TRẦN THẾ DŨNG
(DL Thế Hệ Trẻ TPHCM)
