Nhà thơ Phạm Chu Sa vừa ra mắt bạn đọc tập thơ mới nhất của anh có nhan đề Một nửa do NXB Thanh Niên ấn hành. Như vậy, mãi 36 năm sau khi tập thơ thứ hai của anh là Qua đồi sương phủ (1975) ra đời, Phạm Chu Sa mới lại tiếp tục có tập thơ mới.
Đây cũng là tập thơ thứ 3 trong con đường nghệ thuật của anh, năm 1972, tập thơ đầu tay Những nụ tình xanh lần đầu đến với bạn đọc yêu thơ và để lại ấn tượng một Chu Sa làm thơ ít nhưng chất thơ rất lạ, đậm trữ tình: “…Có niềm vui vỡ tràn trong tim/Chạy nhảy trên rừng cao biển rộng/Bay lượn khắp bầu trời xanh/Niềm hạnh phúc vô bờ…”.
36 năm là cả một quãng thời gian dài, trong suốt thời gian đó, nhà thơ Phạm Chu Sa gắn với nghiệp báo chí, anh từng làm việc tại nhiều tờ báo, và mãi đến khi bước qua tuổi 60, nhà báo Chu Sa mới lại có thể quay về với thơ và tập Một nửa xuất hiện. Ngay trong phần ngỏ của sách, Phạm Chu Sa đã tâm sự: “Đời tôi chỉ làm được một nửa/những gì người khác làm đến tận cùng/trừ một điều là sống đến tận cùng/dù chỉ còn một nửa?”.
Tập thơ gồm 46 bài thơ và 7 tranh minh họa của các họa sĩ Rừng, Trịnh Thanh Tùng, Lê Ký Thương và Lê Thanh Thư. Tập thơ như một hồi ức hành trình cả cuộc đời của nhà thơ, từ cái thuở trẻ trung, hăng hái và có chút kiêu ngạo: “…Ta bỏ phố phường xưa nóng bỏng/Nghêu ngao đây khúc Bắc Phương Hành/Đời rộng ngại gì khung cửa đóng/Mà quên đi hết những mùa xanh…” (Bắc Phương Hành). Nhưng cuộc đời nào đâu dễ dàng thoải mái cho những chú ngựa rừng tung chân sải vó, đời còn chứa chất lắm nỗi đau thương: “Những cánh cửa đêm đã khép lại/Người bỏ đi không tiếng vọng nào…” (Bi ca lạc quan). Và tập thơ nếu nói về ý nghĩa có lẽ dồn hết vào bài thơ cuối cùng cũng là bài dùng làm tên tập thơ: “Quá nửa đời anh đi tìm một nửa/Một nửa nào thất lạc của anh xưa/Khi tìm được thì nửa anh vỡ vụn/Nên làm sao ta ráp lại cho vừa…”.
Và bài thơ khép lại tập thơ này cũng đã được nhạc sĩ Hà Thúc Sinh chuyển thành bài hát với âm điệu buồn như những nỗi buồn mà người thi sĩ để lại trong lòng những ai có dịp đọc Một nửa.
Xuân Thân
