TPHCM có diện tích 2.096km², trong đó có hơn 1.000km² đất ở cần phải làm quy hoạch. Theo TS Nguyễn Trọng Hòa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc (QH-KT), nếu công tác lập quy hoạch cũng như phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 dồn hết cho Sở QH-KT thì chắc chắn sẽ bị “thắt cổ chai”.

Với khoảng 100 cán bộ công nhân viên, Sở QH-KT phải cần nhiều năm mới làm hết khối lượng công việc đó, trong khi yêu cầu phát triển của một thành phố năng động như TPHCM lại không thể chờ lâu như vậy. “Chính vì thế, việc phân cấp xây dựng, phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 cho quận, huyện là một quyết định đúng đắn của UBNDTP” - ông Nguyễn Trọng Hòa khẳng định.

Nhờ chủ trương này mà hiện nay số lượng đồ án quy hoạch chi tiết 1/2000 đã được hoàn thiện khá cao. Hiện đã có tới 241 đồ án chi tiết 1/2000 được lập, trong đó 88 đồ án đã xong tất cả các thông số về kinh tế, giao thông và hạ tầng khác.

Đồng quan điểm trên, ông Trần Chí Dũng, Giám đốc Sở QH-KT, cũng cho rằng: Phân cấp lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 cho các quận, huyện sẽ giúp các đồ án quy hoạch có tính khả thi hơn. Cấp quận, huyện là đơn vị quản lý trực tiếp tại địa phương, hiểu rõ tình hình thực tế tại địa phương nên đồ án do quận, huyện lập và phê duyệt sẽ chính xác đến từng khu vực, đáp ứng được nguyện vọng của người dân và như vậy sẽ dễ triển khai hơn. Không chỉ thế, qua chương trình này, lực lượng cán bộ làm công tác đô thị ở các quận, huyện cũng trưởng thành hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh những cái được thì hai vị lãnh đạo trước đây và hiện nay của Sở QH-KT đều thừa nhận rằng, phân cấp lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 cho các quận, huyện còn khá nhiều hạn chế.

Ông Trần Chí Dũng cho biết, dù các quận, huyện đã nghiên cứu, xây dựng quy hoạch chi tiết 1/2000 trên cơ sở quy hoạch chung 1/5000 hoặc nhiệm vụ quy hoạch chung đã được phê duyệt của các quận, huyện cùng quy hoạch chung 1/10.000 của thành phố (đang được Chính phủ xem xét, phê duyệt) song nhiều đồ án còn thiếu thực tế, đặc biệt là nghiên cứu kết nối hạ tầng giữa các quận, huyện.

Nhiều đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị và điểm dân cư nông thôn của quận, huyện còn mang tính cục bộ, thiếu sự phối hợp giữa các quận, huyện. Vì lý do phát triển kinh tế, một số quận, huyện còn tự động “đẩy” chỉ tiêu dân số lên cao hẳn so với kế hoạch.

Theo ông Nguyễn Trọng Hòa, một số đồ án quy hoạch chi tiết 1/2000 do các quận, huyện lập có xu hướng “nương” theo thực tế. Kết quả là đồ án quy hoạch không khác gì mấy với thực tế. Thậm chí trong nhiều trường hợp, quận, huyện đã điều chỉnh quy hoạch (chuyển diện tích cây xanh, công viên… từ vị trí này sang vị trí khác) mà không có lý do rõ ràng, gây dư luận không tốt trong dân.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Trọng Hòa cũng cho rằng, tình huống này cũng có thể xảy ra nếu Sở QH-KT làm quy hoạch chi tiết 1/2000. Xét cho cùng, nếu không có lý do hợp lý thì nhiều khả năng đây là hành vi tiêu cực, phải bị nghiêm trị.

Một thực tế nữa là không phải quận, huyện nào cũng muốn lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000. Theo nhiều chuyên gia trong ngành, các quận, huyện còn nhiều đất chưa xây dựng sẽ có xu hướng thích nhận trách nhiệm này hơn các quận, huyện không còn đất xây dựng. Lý do đơn giản là họ sẽ chủ động hơn trong việc sử dụng những diện tích đất này.

Tuy nhiên, theo Quyết định 93/2008/QĐ-UBND TPHCM, cấp quận, huyện gần như chỉ còn phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500. Về cơ bản công tác thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 sẽ giao về Sở QH-KT (Những đồ án quy hoạch chi tiết 1/2000 đang được quận, huyện thực hiện thì quận, huyện thực hiện tiếp).

Thế nhưng, Sở QH-KT lại đang lo, như vậy công việc sẽ “thắt cổ chai” ở sở vì nhân sự không đáp ứng nổi như đã nêu ở trên. Hiện nay, Sở QH-KT đang phải đảm nhận thẩm định, phê duyệt rất nhiều đồ án quy hoạch của thành phố, đặc biệt các đô thị mới, các đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 đối với các dự án xây dựng có tính chất là điểm nhấn…

Vì thế, ông Trần Chí Dũng cho biết, sở đang kiến nghị UBND TPHCM tiếp tục phân cấp lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 cho quận, huyện, trừ những đồ án quy hoạch ở các khu vực trung tâm, những khu vực nhạy cảm. Tất nhiên, sở sẽ cử cán bộ xuống quận, huyện giúp quận, huyện thẩm định quy hoạch chi tiết 1/2000 để nâng chất đồ án quy hoạch này.

Nguyễn Khoa