Hoạt động giao thông vận tải (GTVT) ở nước ta tiêu thụ 20% trong tổng cơ cấu nhu cầu sử dụng năng lượng quốc gia. Trong đó, vận tải đường bộ tiêu thụ năng lượng lớn nhất, chiếm khoảng 60% tổng nhiên liệu của ngành. Hệ quả của việc tiêu thụ năng lượng này đã làm phát thải lượng lớn khí nhà kính, tác động to lớn tới biến đổi khí hậu (BĐKH).

Theo ông Trần Ánh Dương, Phó Vụ trưởng Vụ môi trường, Bộ GTVT, để giảm áp lực cho môi trường từ hoạt động tiêu thụ năng lượng trong lĩnh vực giao thông, bộ đã triển khai nhiều hoạt động nhằm tiết kiệm nhiên liệu như thực hiện các giải pháp sử dụng nhiên liệu mới, năng lượng sạch, phổ biến kỹ năng lái xe sinh thái tiết kiệm nhiên liệu. Đặc biệt là đang khuyến khích sử dụng các sản phẩm, thiết bị có công nghệ tiên tiến nhằm giảm chi phí và ít ảnh hưởng đến môi trường. Tuy nhiên, theo bà Mari Yoshitaka, chuyên gia tư vấn năng lượng sạch Nhật Bản, nhìn nhận từ góc độ khách quan cho thấy ở Việt Nam, việc tiết kiệm năng lượng hầu hết được tập trung chú trọng trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp.

Trong lĩnh vực GTVT vẫn còn nhiều bỏ ngỏ với nhiều chính sách, quy định chưa đi vào thực tiễn, chưa được quan tâm đúng mức. Việc sử dụng hiệu quả năng lượng hiệu quả trong GTVT còn phụ thuộc rất nhiều vào tập quán, thói quen của người sử dụng phương tiện trong đi lại, phụ thuộc vào ý thức của người tham gia giao thông. Vì thế, cần thiết phải xây dựng giải pháp, cơ chế chính sách nhằm nâng cao nhận thức, tạo thói quen tiết kiệm năng lượng trong đi lại của cộng đồng dân cư, tránh lãng phí năng lượng trong lĩnh vực này.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Huỳnh Kim Tước, Giám đốc Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TPHCM cho biết, đơn vị đang hợp cùng công ty Terra Motors Nhật Bản triển khai dự án nghiên cứu khả thi sử dụng xe máy điện. Trong dự án này, xe máy sử dụng xăng và xe máy điện đã được đưa và khảo sát dựa theo hai tiêu chí là năng lượng sử dụng và đoạn đường di chuyển. Với thiết kế đẹp mắt, sử dụng tiện lợi và siêu thiết kiệm, xe máy điện là phương tiện đi lại thích hợp cho nhiều đối tượng như học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng… Theo nghiên cứu, sử dụng xe máy điện có thể giúp tiết kiệm được 90% chi phí so với xe máy chạy bằng xăng. Bên cạnh những lợi ích nói trên, xe máy điện còn giúp giảm đáng kể lượng khói thải và khí nhà kính ra môi trường.

Có thể nói, sử dụng các thiết bị công nghệ cao giúp tiết kiệm năng lượng và giảm khí thải CO₂ là một xu thế tất yếu để góp phần giải quyết bài toán kinh tế và môi trường tại Việt Nam hiện nay. Cùng với các dự án nghiên cứu sử dụng máy điều hòa không khí hiệu suất cao trong hộ gia đình, sử dụng vòi nước nóng tiết kiệm nước, dự án xe máy điện được triển khai nhằm giúp các đối tượng sử dụng tiếp cận với công nghệ mới, hiệu quả về mặt kinh tế nhờ tiết kiệm năng lượng và còn góp phần bảo vệ môi trường.

MINH HẢI