Quan hệ tình dục sớm và tình dục trước hôn nhân, không phòng tránh, dẫn đến mang thai ngoài ý muốn và nạo-phá thai ở tuổi thanh thiếu niên (TTN), nhất là vị thành niên (VTN) đang gia tăng khiến ngành y tế lo ngại. Một trong những giải pháp hạn chế tình trạng nạo-phá thai được quan tâm nhiều nhất là vấn đề truyền thông giáo dục giới tính cho TTN một cách thẳng thắn và phù hợp từng lứa tuổi.
Nói “chuyện ấy” với giới trẻ
Nằm trong góc khuất của Nhà Văn hóa Thanh niên TPHCM, Câu lạc bộ Dấu hỏi xanh khá kín đáo và yên tĩnh để nhiều bạn trẻ tìm đến “nhỏ to tâm sự”. Được triển khai vào cuối năm 2005, CLB Dấu hỏi xanh và hai phòng tham vấn khác ở ĐH Sư phạm và ĐH Kinh tế TPHCM nằm trong dự án Giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ VTN và TTN của Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TPHCM (TTCSSKSS TPHCM). 20 tham vấn viên là sinh viên khá am hiểu về giáo dục giới tính vì được tập huấn kỹ các kiến thức cơ bản về cách tham vấn, an toàn tình dục, bệnh lây nhiễm qua quan hệ tình dục… Người hỏi lẫn người tư vấn đồng trang lứa nên dễ trao đổi, tâm sự.
Các cuộc nói chuyện giữa họ xoay quanh nhiều vấn đề, từ thắc mắc về tính tình bạn trai, bạn gái; tư vấn tình cảm cá nhân đến chuyện tính vòng kinh ở giới nữ, loại thuốc tránh thai khẩn cấp, cách sử dụng bao cao su… Nhiều người còn nhờ tư vấn cách gìn giữ để không xảy ra “chuyện ấy” hoặc làm thế nào để kiềm chế ham muốn khi gần gũi người yêu. Thú vị với các hoạt động của CLB, một số phụ huynh và thầy, cô giáo phổ thông cũng xin tài liệu hoặc tờ rơi để về nói chuyện với con cái và học trò ở lớp.
BV Từ Dũ và TTCSSKSS TPHCM cũng mở Phòng tư vấn SKSS dành cho trẻ VTN, TTN trước khi tiến hành thủ thuật phá thai nhằm giúp họ hiểu rõ về SKSS và không ngại ngùng trao đổi. Ngoài ra, BV Từ Dũ mở thêm Phòng tham vấn SKSS tại Nhà Văn hóa Phụ nữ TPHCM để tư vấn và truyền thông các vấn đề liên quan SKSS cho đối tượng nữ trẻ. TTCSSKSS TPHCM còn phối hợp với một số công ty sản xuất thuốc tránh thai tổ chức các buổi nói chuyện giới tính ở một số trường đại học.
Xã hội cần đồng hành
Cuộc sống hiện đại tác động không nhỏ đến một bộ phận giới trẻ Việt Nam. Suy nghĩ về tình yêu của họ ngày càng thoáng hơn. “Điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh thiếu niên Việt Nam” của Bộ Y tế, Cục thống kê Việt Nam, tổ chức UNICEF và WHO vào năm 2005 cho thấy, độ tuổi trung bình TTN Việt Nam quan hệ tình dục lần đầu tiên vào khoảng 19 tuổi, được đánh giá là tương đối muộn so với các nước phương Tây và các nước châu Á khác.
Trả lời về vấn đề tình dục trước hôn nhân, nhìn chung nam TN có thái độ chủ động và chấp nhận vấn đề này hơn nữ TN. Chuyện lo ngừa thai thường nghiêng về phía nữ. Đánh giá kiến thức SKSS của giới trẻ hiện nay, bác sĩ Dương Phương Mai - Trưởng khoa Kế hoạch hóa gia đình BV Từ Dũ, nói: “Có thể thấy lỗ hổng kiến thức về an toàn tình dục của lớp trẻ qua rất nhiều ca thai to mà BV chúng tôi tiếp nhận gần đây. Tôi nghĩ, không nên né tránh việc giáo dục giới tính trong học đường. Ngoài đối tượng HS-SV có điều kiện tiếp nhận kiến thức SKSS ở trường, lớp, chúng ta còn nên chú ý đến đối tượng công nhân ở các khu công nghiệp và khu chế xuất. Vấn đề này không thể để ngành y tế làm đơn lẻ mà ngành giáo dục, các ban ngành có liên quan và gia đình phải cùng đồng hành”.
Vấn đề giáo dục giới tính dù được lồng ghép trong chương trình sinh học khối lớp 9 nhưng nhiều người cho rằng nó chỉ mang tính lý thuyết và không giúp học sinh áp dụng vào cuộc sống. Từng tham gia nói chuyện về giáo dục giới tính cho học sinh khối 9 trong các buổi ngoại khóa, chị Lê Thị Thanh Nhã - Trưởng phòng Gia đình-Trẻ em thuộc Ủy ban Dân số gia đình và trẻ em TPHCM, có ý kiến: “Nhà trường và phụ huynh đừng nghĩ giáo dục giới tính cho trẻ là “vẽ đường cho hươu chạy” vì trong tình hình nếu không “vẽ đường” “hươu” sẽ “chạy lung tung” thì “vẽ đúng đường” vẫn tốt hơn.
Người lớn không nên boăn khoăn, phải tin con em mình và phải cho các em tìm hiểu để chúng biết cách ứng phó. Vào đầu năm học 2006-2007 tới, Ủy ban Dân số gia đình và trẻ em TPHCM sẽ phối hợp với Sở Giáo dục TPHCM tổ chức tuyên truyền giáo dục SKSS vị thành niên cho khoảng 1.000 học sinh lớp 9 trên địa bàn thành phố”.
Các phương pháp phá thai hiện nay |
CHÂU LOAN
