Thiết kế đô thị đường Phạm Văn Đồng và xa lộ Hà Nội

UBND TPHCM vừa phê duyệt 2 đồ án thiết kế đô thị (TKĐT) 1/2000 và quy định về quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan của trục đường Phạm Văn Đồng (Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài) và trục xa lộ Hà Nội. Đây là cơ sở để TP chỉnh trang đô thị dọc các trục đường này cũng như kêu gọi và thu hút đầu tư. Báo SGGP xin giới thiệu đôi nét về 2 đồ án này để bạn đọc tham khảo.

Phát triển mới khu trung tâm đa chức năng

Xa lộ Hà Nội là trục đường cửa ngõ quan trọng về phía Đông - Bắc theo đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng TPHCM được duyệt. Theo đó, dọc tuyến xa lộ Hà Nội phát triển các khu đô thị mới với mức độ tập trung cao, đồng bộ về hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật. Định hướng không gian đô thị theo TKĐT được duyệt, xa lộ Hà Nội được phát triển mới và củng cố hệ thống các trung tâm đô thị dọc theo trục xa lộ.

Cụ thể, phát triển mới khu trung tâm đa chức năng cấp thành phố tại khu vực cảng Phước Long (quận Thủ Đức) với quy mô hơn 106ha, gồm nhiều cơ sở công nghiệp và kho tàng ô nhiễm cần di dời như Nhà máy Xi măng Hà Tiên, Thép Miền Nam…

Ngoài ra, trục xa lộ Hà Nội còn được phát triển và kết nối hài hòa với các trung tâm chuyên ngành của TP trên tuyến xa lộ Hà Nội như Trung tâm Thể dục thể thao Rạch Chiếc (quận 2), Khu Công nghệ cao và Công viên Lịch sử - Văn hóa Dân tộc (quận 9), Khu Đại học Quốc gia.

Đồ án TKĐT quy định một số khu vực đô thị hiện hữu phải bảo tồn trên trục xa lộ Hà Nội bao gồm: cấu trúc chung của khu vực biệt thự Thảo Điền; giữ lại một số khu vực dân cư thấp tầng tại khu vực phường An Phú quận 2; giữ lại một phần mô hình đô thị khu biệt thự Làng Đại học thuộc phường Bình Thọ, quận Thủ Đức; giữ lại một số khu dân cư hiện hữu có hệ thống giao thông tương đối đồng bộ, mật độ xây dựng cao, dân cư đông đúc trên địa bàn các phường Phước Long A, phường Hiệp Phú, phường Tân Phú quận 9 và phường Bình Thọ quận Thủ Đức.

Chiều cao xây dựng các công trình trên toàn tuyến đường được xác định theo nguyên tắc: giảm dần từ trung tâm TP ra hướng ngoại thành; thấp dần về phía bờ sông, rạch, kết hợp với cây xanh cảnh quan, sinh thái ven sông; xây dựng thấp tầng và đồng bộ trong các khu biệt thự và nhà ở hiện hữu chỉnh trang.

Giao thông trên trục xa lộ Hà Nội được hoàn thiện hệ thống giao thông đường bộ xung quanh tuyến xa lộ Hà Nội. Cụ thể, tăng cường kết nối giao thông hai bên tuyến đường, bảo đảm gắn kết tốt hơn các khu vực chức năng quan trọng của TP. Tăng cường hệ thống các trục đường đi bộ nối kết với các khu vực nhà ga metro. Hạn chế mở lối ra vào trực tiếp của các công trình lớn ra xa lộ nhằm tránh gây ảnh hưởng bất lợi đối với giao thông trên tuyến đường. Hạn chế nhà ở riêng lẻ tiếp xúc trực tiếp với xa lộ.

Hướng không gian mở

Trục đường Phạm Văn Đồng là trục giao thông mới, phát triển đô thị quan trọng của TP kết hợp thương mại dịch vụ và phát triển giao thông công cộng, cải tạo cảnh quan kiến trúc đô thị. Do đó, tổ chức không gian đô thị dọc theo trục đường Phạm Văn Đồng theo hướng hình thành trục phát triển đô thị hiện đại, hài hòa giữa cải tạo, chỉnh trang đô thị trên cơ sở di dời các cơ sở công nghiệp cũ, chỉnh trang các khu dân cư chưa được đầu tư đồng bộ về hạ tầng và cấu trúc đô thị chưa hoàn thiện; đồng thời phát triển các cụm công trình nhà ở kết hợp chức năng thương mại, dịch vụ, phát huy tốt lợi thế về giao thông, cải tạo không gian, cảnh quan và môi trường đô thị.

Dọc trục đường này sẽ được tổ chức không gian đô thị nén dần về hướng Tân Sơn Nhất quận Tân Bình, Bình Thạnh và giãn dần về hướng quận Thủ Đức. Ngoài ra, trục đường này được phát triển các cụm công trình chung cư cao tầng kết hợp thương mại dịch vụ tại các khu vực có quỹ đất chuyển đổi lớn thuận tiện về giao thông công cộng. Giữ lại và cải tạo nâng cấp một số khu dân cư hiện hữu có hạ tầng giao thông tương đối đồng bộ, mật độ xây dựng cao, cảnh quan và kiến trúc đô thị tương đối khang trang. Bảo tồn và phát huy những khu vực cảnh quan, các khu vực công trình có ý nghĩa về lịch sử và văn hóa như: khu vực cảnh quan sông Sài Gòn, làng mai, đường Kinh Lý…

Theo TKĐT được duyệt, trục đường Phạm Văn Đồng là một trục phát triển đô thị mới quan trọng của TP với kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ, giao thông công cộng là chủ đạo, kết nối với nhiều đầu mối giao thông quan trọng của TP. Vì vậy, kiến trúc đô thị chung của toàn tuyến cũng theo hướng hiện đại và hài hòa với cảnh quan chung của khu vực.

Các loại hình kiến trúc phù hợp là: các khu phức hợp, nhà ở cao tầng kết nối với giao thông công cộng, hiện đại, có khoảng lùi lớn, bố trí không gian đi bộ tầng trệt; khu biệt thự, nhà liên kế thấp tầng, kiến trúc hài hòa, đồng bộ; khu công trình công cộng, tầng cao trung bình, công trình thoáng, không gian mở.

Nhằm hỗ trợ hoạt động chung của tuyến giao thông công cộng có hiệu quả, tạo điều kiện cho người dân đi bộ thuận tiện tới các trạm xe buýt và cầu vượt, trên các trục đường này sẽ kết hợp các hoạt động thương mại, dịch vụ, phối hợp với hoạt động giao thông, tạo thành trung tâm đa chức năng cho khu vực dân cư.

Các dự án trọng điểm dọc trục đường Phạm Văn Đồng cần tạo điều kiện thu hút đầu tư bao gồm: tổ chức không gian cảnh quan quanh các nút giao thông quan trọng; các tuyến đường đi bộ, các dự án cải tạo không gian - kiến trúc - cảnh quan dọc tuyến…

MINH HUY