Sản xuất dầu biodiesl từ mỡ cá tra, cá ba sa

Tốt môi trường, lợi kinh tế

Mỗi năm ĐBSCL thải ra khoảng hơn 30.000 tấn mỡ cá tra, cá ba sa. Mỡ cá này thường được tận dụng bán cho cơ sở sản xuất mỡ bôi trơn, thức ăn chăn nuôi nhưng đầu ra, giá cả còn khá bấp bênh nên lượng mỡ dư thừa không được tận dụng hết, gây ô nhiễm. Trong khi đó, theo các nhà khoa học, mỡ cá basa, cá tra có thể sản xuất thành dầu biodiesel - một dạng dầu diesel sạch, thân thiện với môi trường.
Tốt môi trường, lợi kinh tế

Mỗi năm ĐBSCL thải ra khoảng hơn 30.000 tấn mỡ cá tra, cá ba sa. Mỡ cá này thường được tận dụng bán cho cơ sở sản xuất mỡ bôi trơn, thức ăn chăn nuôi nhưng đầu ra, giá cả còn khá bấp bênh nên lượng mỡ dư thừa không được tận dụng hết, gây ô nhiễm. Trong khi đó, theo các nhà khoa học, mỡ cá basa, cá tra có thể sản xuất thành dầu biodiesel - một dạng dầu diesel sạch, thân thiện với môi trường.

  • Các công ty Việt Nam vào cuộc

Các nhà khoa học cho rằng, dầu biodiesel là một nhiên liệu sinh học có tính chất tương đương với nhiên liệu dầu diesel khoáng sản nhưng nguồn gốc từ dầu thực vật hoặc mỡ động vật.

Tốt môi trường, lợi kinh tế ảnh 1
Thử nghiệm Biodiesel tại Viện Khoa học Vật liệu ứng dụng - Viện KH-CN Việt Nam. Ảnh: S.T

Cách đây trên 10 năm, nhiều nước trên thế giới đã bắt đầu sử dụng loại dầu này. Riêng ở nước ta, từ năm 2000, một số nhà khoa học đã nghiên cứu lĩnh vực này, trong đó có nghiên cứu sử dụng mỡ cá tra, cá ba sa để sản xuất dầu biodiesel.

Điển hình là Công ty Trách nhiệm hữu hạn Minh Tú ở phường Phước Thới, quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ đã mày mò nghiên cứu và sản xuất ra được dầu biodiesel từ mỡ cá tra, cá basa theo một quy trình công nghệ tự động hóa khép kín an toàn. Công ty đã thử nghiệm thành công việc tạo ra dầu biodiesel từ mỡ cá tra, các basa trong phòng thí nghiệm từ năm 2004. Cứ 1kg mỡ cá tra, cá basa đã tinh chế pha một ít methanol và dùng chất xúc tác hydroxit kali, hydroxit natri sẽ cho ra 1 lít dầu biodiesel. Ở áp suất thông thường và nhiệt độ 600C, nếu thêm 16% chất glyxêrin là có thể tạo ra một nguyên liệu sản xuất mỹ phẩm và dược phẩm.

Dầu biodiesel do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Minh Tú sản xuất đã thử mẫu tại phòng phân tích của Công ty Liên doanh dầu khí Mekong, đạt gần 100% so với tiêu chuẩn Việt Nam và các nước trên thế giới. Hiện công ty này đã khởi công xây dựng nhà máy sản xuất dầu biodiesel theo công nghệ tự động hóa và khép kín với tổng vốn đầu tư trên 12 tỷ đồng. Công ty cũng đã ký hợp đồng với Công ty DUONG SOPHEA, Vương quốc Campuchia, xuất khẩu trên 2 triệu lít dầu.

Công ty chế biến và xuất khẩu cá basa An Giang (Agifish), cũng đã nghiên cứu sản xuất thành công dầu biodiesel từ mỡ cá tra, cá ba sa và xây dựng nhà máy sản xuất mỡ cá basa mang tên F8 (Factory 8) có tổng diện tích trên 2 ha tại huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang với vốn đầu tư thiết bị lên tới 10 tỷ đồng. Một số nhà máy khác ở miền Tây Nam bộ tự xây dựng hoặc liên kết xây dựng để chế biến mỡ cá tra, cá basa thành biodiesel cũng đã được thành lập và đầu tư quy trình công nghệ. Riêng, Trường Đại học Bách khoa TPHCM cũng có một số đề tài nghiên cứu việc sản xuất biodiesel từ các nguyên liệu dầu mỡ các loại phế thải và đang có kế hoạch sản xuất thử nghiệm, chuyển giao cho các nhà máy sản xuất biodiesel.

  • Thiếu khung tiêu chuẩn và khung pháp lý
Tốt môi trường, lợi kinh tế ảnh 2

Theo ghi nhận của nhiều người dân ở các khu vực nuôi cá tra, ba sa tại ĐBSCL, việc tận dụng mỡ các loại cá này để sản xuất dầu sinh học đã giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường rất nhiều. Hơn nữa, một số người dân sử dụng dầu biodiesel do các công ty của Việt Nam sản xuất cho biết, nếu sử dụng liên tục, máy móc chạy êm, mát máy, khói thải ít, có mùi dễ chịu.

Theo Tiến sĩ Hồ Sơn Lâm (Viện Nghiên cứu Khoa học Vật liệu ứng dụng - Viện Khoa học - Công nghệ Việt Nam), các nhà khoa học đang nghiên cứu hoàn thiện để tận dụng các loại mỡ cá này nhằm sản xuất dầu sinh học biodiesel để không những giảm ô nhiễm môi trường sinh thái cho các vùng nuôi các loại cá này mà còn phục vụ đời sống sản xuất, tiêu dùng, cho lợi ích kinh tế cao nếu xuất khẩu.

Tuy nhiên, điều Tiến sĩ Lâm băn khoăn là mặc dù hiện đã có nhiều doanh nghiệp trong nước sản xuất thành công nhiên liệu sinh học từ dầu thực vật phế thải, mỡ cá basa,... nhưng Việt Nam lại chưa có bộ tiêu chuẩn cho nhiên liệu sinh học cũng như các khung pháp lý cần thiết khác. Vì vậy nhiều địa phương, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đang trông chờ Bộ KH-CN sớm xây dựng và ban hành tiêu chuẩn quốc gia cho dầu diesel sinh học để có cơ sở pháp lý cho việc sản xuất, lưu thông... loại nhiên liệu mới này ở thị trường Việt Nam.

Tiến Hùng

Tin cùng chuyên mục