Những năm qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TPHCM đã chủ trì và phối hợp tổ chức thành công Hội thi Vườn sinh thái đẹp từ năm 2003 đến nay đã đạt kết quả rất khả quan. Mỗi cuộc thi là một lần vinh danh những nhà vườn, nghệ nhân đã dành công sức, điều kiện nâng cao kiến thức, tìm kiếm kinh nghiệm, tiếp cận công nghệ làm vườn tiên tiến được đúc kết được từ các nhà vườn điển hình trong cả nước.
Chính từ đấy đã góp phần xây dựng một số nhà vườn, cụm du lịch vườn ở các huyện, quận ven đô, tạo điều kiện thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, nhất là chương trình hoa kiểng, cá cảnh kết hợp phát triển vườn cây ăn trái dọc sông Sài Gòn, Đồng Nai. Nhiều mô hình, nhà vườn tiêu biểu được tuyên dương (cuộc thi năm 2010, đã công nhận thêm 28/90 dự thi đạt danh hiệu “Vườn sinh thái đẹp”).
Những vườn tiêu biểu như: vườn ông Huỳnh Trọng Nghĩa (ấp 3, xã Đông Thạnh, Hóc Môn), ông Đặng Minh Thuận (phường Long Trường, quận 9), ông Bùi Phú Diễn (phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức) và 13 hộ làm vườn khác được tuyên dương Người làm vườn giỏi. Nhiều địa phương trên địa bàn TP duy trì phong trào khá tốt, tạo những điển hình hay, cần nhân rộng.
Quận 9 là “khu vực xanh” nằm khá gần trung tâm TP với sông Đồng Nai chạy dài uốn lượn, hàng trăm hécta vườn cây ăn trái được người nông dân trồng, đáp ứng nhu cầu của người dân TPHCM trong bối cảnh không khí ngột ngạt vì khói bụi.
Ông Đặng Đức Thọ (Chủ tịch Hội Nông dân phường Long Phước, quận 9) giới thiệu những khu vườn sinh thái ở địa phương như vườn của bà Nguyễn Thị Lan (khu phố Lân Ngoài), rộng 3,7 ha, một vườn sinh thái từng đạt giải nhất “Hội thi Vườn sinh thái đẹp” của TP. Hoặc mô hình vườn của ông Cao Minh Truyền (nông dân sản xuất kinh doanh giỏi cấp TP) đang là chủ 2 ha vườn sinh thái, vừa trồng bưởi da xanh, bưởi lá cam, sầu riêng, chôm chôm, măng cụt, vừa đào ao thả cá phục vụ du khách có nhu cầu.
Vườn sinh thái du lịch của ông Nguyễn Văn Ký (phường Long Thạnh Mỹ), nông dân sản xuất kinh doanh giỏi cấp trung ương, có vườn sinh thái rất độc đáo với 8 ha đất, trong đó 2 ha làm nhà ở và trồng dừa, tre xung quanh, còn lại 6 ha (bên cù lao) trồng cây ăn trái và nuôi tôm…
Về Củ Chi, vào thăm vườn nhà ông Hai Huệ (số 19/8, ấp An Hòa, Tổ 2, xã Trung An) có diện tích 5.000m² vườn chôm chôm xum xuê đã cho những mùa trái rộ, rất ngon. Đến khu vườn du lịch sinh thái 10.000m² của bà Nguyễn Thị Tìa (số 28, tổ 2, ấp An Hòa, xã Trung An) một trong những khu vườn sinh thái đẹp trồng nhiều loại cây trái như chôm chôm, măng cụt, dâu, mận An Phước, xoài, mít, ổi không hạt. Vườn ông Nguyễn Văn Phích (ấp An Hòa) lại tự hào về khu vườn 5.000m² trồng ổi không hạt với 1.000 gốc đã được du khách trong và ngoài nước thường xuyên ghé thăm…
Ở Bình Chánh, huyện ngoại thành nhiều vùng trũng phèn nặng, canh tác khó khăn. Nhưng người nông dân biết vượt khó, như trường hợp một số nhà vườn ở xã Tân Nhựt đã trồng cây kết hợp nuôi cá khá thành công. Xã Tân Kiên, vùng đất nhiễm phèn nổi tiếng của TP, bà con nông dân đã thành công trong nghề nuôi cá thịt, cá giống nay đã xây dựng thành vườn sinh thái đẹp. Ông Kiều Lương Hồng, bây giờ đã chuyển sang nghề trồng lan, làm cây cảnh, xây dựng nên “khu vườn lan, cây cảnh sinh thái đẹp” cấp TP ngay giữa vùng trũng phèn. Đến nay ai nấy đều không ngờ, một vườn lan rộng đẹp với trên 2.000 chậu lan cắt cành các loại giống: Mokara, Arima, Léna degaule, Philipe… mang lại thu nhập gần chục triệu đồng/tháng. Hiện đang chuẩn bị vào vụ tết với 180 chậu mai kiểng thế đẹp, giá trị cao…
Xây dựng và phát triển Vườn sinh thái đẹp góp phần cải thiện đời sống bà con nông dân làm vườn, nâng cao nhận thức về lợi ích mảng xanh cây ăn trái, bảo vệ và làm đẹp cảnh quan môi trường nông thôn bao quanh một đô thị lớn, động viên các nhà vườn thi đua làm kinh tế giỏi thông qua loại hình kinh tế vườn kết hợp du lịch sinh thái, thu hút được khách tham quan du lịch nhà vườn... Bà Lê Hồng Hoanh (Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trưởng ban chỉ đạo hội thi) đã phát biểu nhấn mạnh như vậy tại hội nghị tổng kết Hội thi Vườn sinh thái đẹp lần 4 (2009 - 2010) được tổ chức 2 năm/lần tại TPHCM
VĂN THÀNH