Không chỉ xảy ra trên sân khấu ca nhạc, nạn hát nhép bây giờ xảy ra cả khi... vô 6 câu vọng cổ khiến cho cải lương tiếp tục xuống cấp.Trong vở cải lương Thần tượng nửa đêm của chương trình Những dấu ấn không phai đang diễn tại rạp Hưng Đạo có đề cập đến vấn nạn hát nhép.
Nhân vật hề Nhão do nghệ sĩ Giang Châu thể hiện đã vạch trần những trò gian lận trong biểu diễn. Anh được khán giả cổ vũ nồng nhiệt khi vừa ca vọng cổ, vừa bỏ micro để biểu diễn. Khi biết tôi chuẩn bị viết bài về nạn hát nhép, Giang Châu cười: “Bên ca nhạc người ta đã tẩy chay chuyện hát lip-sync. Cải lương đang “chết” mà còn vướng vô chuyện này thiệt là buồn”. Rồi anh thở dài ngao ngán vì hàng đêm phải tự “bêu xấu” cái nghề của mình bởi một số con sâu làm rầu nồi canh.
T., nổi tiếng ca hay với lối vô vọng cổ hơn 100 chữ, đã thu sẵn trong đĩa 10 bài ca cổ gắn liền với tên tuổi của mình. Để đánh lạc hướng khán giả, lúc thu T. chỉ mời một nhạc sĩ đệm ghi ta, khi đến nơi diễn T. báo với dàn đờn gồm tranh, sáo, bầu, gáo đệm chồng lên. Thế là tiết mục của T. không chê vào đâu được. Cũng tương tự, Y. thu sẵn 10 bài ca cổ nổi tiếng, đến nơi biểu diễn Y. chỉ cần nói số là người chỉnh âm thanh tra đĩa vào máy và Y. nhép.
Có lần, ở quán H., quận Tân Bình, một người khách phát hiện cô đào mình yêu thích hát nhép bèn lên sân khấu giựt micro ném xuống đất, trong khi tiếng ca của cô đào vẫn ngọt ngào cất lên. Trường hợp này đã từng xảy ra ở sân bãi Trà Nóc, khi kép D. đang “nhép”, một khán giả ôm hoa lên tặng bất ngờ giựt micro chạy, thế là chuyện hát nhép bị bể.
NSƯT Lệ Thủy, Minh Vương, Tấn Tài (từ trái qua) trong chương trình Những dấu ấn không phai.
Tại sân khấu cải lương Công viên Văn hóa Đầm Sen cách đây không lâu cũng xảy ra trường hợp hát nhép của một đôi đào kép trẻ, khiến NSƯT Thanh Tòng phản ứng vì tiết mục đó là tác phẩm của anh. Trong chương trình Giai điệu đồng bằng do Đài PTTH Cần Thơ tổ chức, một NSƯT đã hát nhép như một con rối trước hàng triệu khán giả đang xem trực tiếp. Để tránh sai sót trong việc nhép miệng, NSƯT này đã mặc áo rộng tay, phe phẩy quạt liên tục hòng che lấp sự dối trá trong nghệ thuật.
Trong một số chương trình Vầng trăng cổ nhạc, một số nghệ sĩ tên tuổi đã mặc nhiên hát nhép. Có nghệ sĩ lý giải: “Giọng thiệt quá già, phải hát nhép để giọng khỏe, trẻ hơn”. Ngay cả trong Live show của Ngọc Huyền, Vũ Luân, chuyện hát nhép cũng gần như công khai. Hiện tượng hát nhép trên sân khấu cải lương trong các chương trình đại nhạc hội khá phổ biến.
Những tên tuổi một thời được công chúng yêu thích như: C, Y, B, K, M, T, P... tìm cách biện minh: “Âm thanh ở dưới này tệ lắm, hỏng hát nhép thì làm sao nâng giọng lên được”. Còn kép C. gặp tôi phân trần: “Một đêm anh chạy sô 8 chỗ, làm sao ca “sống” nổi? Tết nhất mà em...”.
NSƯT đạo diễn Trần Ngọc Giàu từng phát biểu: “Bộ VHTT đã có quy định ngăn cấm hát nhép dưới mọi hình thức. Các sân khấu, các nhà tổ chức, nhất là HTV, VTV, nếu tiếp tay cho hiện tượng này là vô tình dung túng việc làm phi nghệ thuật. Trong tình hình sân khấu cải lương đang gặp cảnh lao đao, mọi thế hệ nghệ sĩ phải dốc tâm bằng chính sức của mình để góp phần nâng cấp cải lương. Nét độc đáo trong ca diễn cải lương là mỗi lần diễn là một lần sáng tạo. Khi lời ca quyện vào tiếng đờn thì nét mặt, ánh mắt và cả tình cảm của người nghệ sĩ sẽ nâng hiệu quả cho bài ca cổ hoặc vai diễn. Do vậy, chấp nhận hát nhép là tự giết cải lương một lần nữa”.
Nghệ sĩ Bảo Quốc chỉ nói đơn giản: “Hành động hát nhép đã làm ảnh hưởng đến lòng tự trọng nghề nghiệp của chúng tôi”.
Thanh Xuân
