Quốc lộ 51 nối tỉnh Đồng Nai với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu - hai trung tâm kinh tế lớn của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, mỗi ngày có hàng ngàn lượt phương tiện vận chuyển hàng hóa qua lại. Ban ngày trên tuyến quốc lộ trọng yếu này, tình hình có vẻ yên ả, nhưng ban đêm từ 19 giờ trở đi hàng đoàn xe tải “khủng” nối đuôi nhau từ các cảng biển đổ ra quốc lộ 51.
Ngang nhiên qua trạm
“Dậy anh, tới giờ rồi”. 18 giờ 30, phụ xe Hải đánh thức tài xế Hậu nổ máy trực chỉ hướng Bà Rịa. “Từ đây (ngã ba Thái Lan) về ngã ba Nhơn Trạch mất 20 phút. Giờ này họ xả trạm rồi, xui thì “dính”, biết mình chuyến trước có “chung”, chuyến này ngó lơ là thắng”, Hậu nói và ra hiệu cho tôi bám theo sau. Xe Hậu hôm nay chở 25 tấn mì lát giao tại cảng Gò Dầu. Đến Km 25, từ xa đã thấy tín hiệu đèn nhấp nháy của Trạm kiểm tra tải trọng số 40 (Trạm 40). Phía trước, xe Hậu đã giảm tốc độ, nhấp thắng phát tín hiệu đèn đỏ phía sau 3 lần báo cho tôi biết đã qua trạm. Đến vị trí đặt chốt gác và đèn tín hiệu CSGT chỉ thấy một chiếc mô tô bảng số trắng dựng sát lề. Phía trước cách khoảng 50m là nơi đặt thiết bị cân tải trọng. Trên xe chuyên dụng của trạm không có nhân viên thanh tra giao thông (TTGT) nào. Cạnh đó là căn lều tạm, bên trong có 2 TTGT và 1 CSGT đang ngồi nói chuyện. Thỉnh thoảng chúng tôi thấy một chiếc ô tô con chạy vào khu đất trống dừng lại, trên xe có CSGT, TTGT và người mặc thường phục bước xuống.
Một xe siêu trọng chở hàng chục tấn hàng phủ bạt từ KCN IDICO rẽ trái vào quốc lộ 51 tại Km 41+400, cách phía sau 700m là Trạm 62. Ảnh: HOÀI NAM
19 giờ 30, từ cổng chính Cảng Phú Mỹ, một chiếc xe đầu kéo chở đầy những thanh sắt dài và những cuộn sắt to đi ra quốc lộ 51, chúng tôi liền bám theo. Vừa ra đến ngã ba Đại Tùng Lâm, chiếc xe rẽ trái hướng về Đồng Nai. Đi một đoạn thấy phía sau một đoàn xe đầu kéo gần chục chiếc chất đầy hàng phủ bạt nối theo sau. Đến Km 40, đoạn ngã tư Mỹ Xuân A2, từ xa đã thấy tín hiệu đèn nhấp nháy của Trạm kiểm tra tải trọng số 62 (Trạm 62). Dừng lại cách chốt chặn CSGT 20m, chúng tôi chứng kiến đoàn xe siêu trọng ùn ùn vượt qua, trong khi 2 CSGT ngồi bên trong quay mặt chỗ khác. Cạnh chốt là quán cà phê có 2 TTGT đang ngồi uống nước. Cách đó hơn 30m là khu vực đặt thiết bị cân và xe chuyên dụng kiểm tra tải trọng, nhìn vào trong xe không có TTGT nào làm việc. Đầu đường dẫn vào thiết bị cân được chắn ngang hàng rào với tấm bảng ký hiệu cấm xe treo phía trước. Quan sát tại trạm kiểm tra này từ 20 giờ 30 đến 21 giờ 30 đêm 22-10, không có chiếc xe tải nào bị dừng lại để kiểm tra, trong khi từng đoàn xe đầu kéo chở đầy hàng “siêu trọng” đi qua.
21 giờ 50, chúng tôi quay lại Trạm 40, sau khi vượt quãng đường gần 15km từ Trạm 62. Chốt CSGT phía trước trạm vẫn không có CSGT nào làm nhiệm vụ. Ở trong trạm có gần chục người, gồm CSGT, TTGT và một số người mặc thường phục, phía trong khu đất trống có 3 chiếc ô tô con. Tại trạm này trong vòng 30 phút, chúng tôi thấy không có chiếc xe tải nào bị dừng lại kiểm tra.
22 giờ 10, từ cổng B Cảng Phú Mỹ, chúng tôi bám theo một đoàn xe tải nặng ra quốc lộ 51 hướng về Đồng Nai. Đoàn xe qua Trạm 62 mà không có chiếc nào bị dừng lại kiểm tra. Đứng tại đây trong vòng 30 phút cũng không thấy trạm làm việc. Sau đó, từ Trạm 62 hướng thẳng về Long Thành, rồi quay lại Trạm 40 hướng về Phú Mỹ, trong suốt gần 2 giờ chúng tôi đi 2 vòng quan sát 2 trạm này vẫn không thấy chiếc xe nào đậu tại trạm để kiểm tra. Lần cuối vào lúc 2 giờ 30 sáng 23-10, tại Trạm 62 hầu như ngừng hoạt động, mặc cho từng đoàn xe “siêu trọng” ùn ùn chạy qua.
“Khó kiểm tra xe vượt tải”
Đó là câu trả lời của Trưởng ca Trạm 40 Nguyễn Mạnh Tuyển khi chúng tôi quay lại vào sáng hôm sau 23-10 hỏi về ca làm việc đêm hôm trước. “Trạm làm việc 24/24 giờ với 3 ca liên tục, không được nghỉ. Ca đêm qua có làm việc hay không tôi không biết”, ông Tuyển nói. “Thế một ca kiểm tra bao nhiêu xe và có phát hiện xe nào vi phạm?”, chúng tôi hỏi. Ông Tuyển ngập ngừng đáp: “Cái này không rõ lắm, khi nhiều khi ít, có ca kiểm tra 10, 15 xe, có ca 20, 30 xe. Bắt được xe vi phạm chỉ vài chiếc”.
Khi tôi đưa điện thoại lên định chụp hình, ông Tuyển gạt ngang: “Nhà báo không được chụp. Phải được phép của Sở GTVT Đồng Nai mới được chụp?!”. Trưởng ca Trạm 62 Trần Minh Tình cũng cam đoan: “Anh em làm việc 24/24 giờ không nghỉ”. Khi trả lời các câu hỏi về tình trạng “xả trạm” tối hôm trước, thiếu tá CSGT Trần Văn Huy nói: “Chỉ xe nào nghi quá tải mới yêu cầu dừng kiểm tra, còn không cứ để họ đi”. Khi chúng tôi đưa ra bằng chứng về trường hợp nhiều xe quá tải né trạm bằng cách rẽ vào đường N2-2 KCN Mỹ Xuân sau đó ra quốc lộ 51 đi Đồng Nai, thiếu tá Huy lắc đầu: “Cái này chịu, họ đi đâu làm sao chúng tôi biết”.
Theo sự phối hợp giữa các ngành chức năng tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu với lãnh đạo các cảng Gò Dầu, Phú Mỹ, Quốc tế SP-PSA, Cái Mép…, các phương tiện bốc dỡ hàng ở cảng không được chở quá tải. Phương tiện nào vi phạm sẽ bị nhắc nhở và phạt nếu tái diễn. Thế nhưng, đối với Cảng Gò Dầu thì quy định này rất khó thực hiện. Ông Lê Đức Bình, Giám đốc Cảng Gò Dầu, nói: “Các xe tải chở hàng ra khỏi cảng rẽ phải về hướng Phú Mỹ, Vũng Tàu không bị Trạm 62 kiểm tra, vì trạm đặt phía bên kia đường. Còn rẽ trái về Đồng Nai, đến Km 25 gặp Trạm 40 cũng không bị kiểm tra vì trạm nằm bên kia đường hướng ngược lại. Do vậy, rất khó kiểm soát xe quá tải. Nhiều xe chở hàng ra vào KCN Gò Dầu ra đến quốc lộ 51 cũng không bị kiểm tra, nên chở vượt tải không thể xử lý được…”.
Trên đoạn đường hơn 40km của quốc lộ 51 từ Km 44 Phú Mỹ đi Vũng Tàu và ngược lại, mỗi ngày có hàng ngàn lượt xe tải siêu trọng, siêu trường ra vào các khu công nghiệp và các cảng biển lớn như Quốc tế SP-PSA, Cái Mép, Thị Vải, Dầu khí… cũng không bị kiểm tra, xử lý vì Trạm 62 và Trạm 40 đặt hai bên quốc lộ từ Km 40+300 đến Km 25+750 hướng về Đồng Nai. Như vậy, trên suốt tuyến quốc lộ 51 dài hơn 80km, dù có trạm hay không có trạm kiểm tra tải trọng, hàng ngày vẫn có hàng ngàn lượt xe siêu trọng, siêu trường tung hoành, phá nát nhiều đoạn đường và gây ra không biết bao nhiêu vụ tai nạn thương tâm cho người đi đường.
HOÀI NAM