Cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài 2 năm qua tại Syria có thể tiến đến giai đoạn bước ngoặt khi một chỉ huy quân sự của Mỹ tại châu Âu cho biết một số nước thuộc NATO đang tính đến khả năng can thiệp quân sự vào quốc gia Trung Đông này.
Sẵn sàng lật đổ Tổng thống Assad
Phát biểu trước Ủy ban Quân lực Thượng viện, Đô đốc James Stavridis, Tư lệnh Bộ Chỉ huy châu Âu của Mỹ kiêm Tư lệnh Bộ Chỉ huy tối cao NATO tại châu Âu, cho biết NATO đang xây dựng kế hoạch khẩn cấp để sẵn sàng can thiệp quân sự vào Syria khi được LHQ và các nước thành viên yêu cầu. Theo ông Stavridis, xung đột tại Syria đang ngày càng xấu hơn và chưa có dấu hiệu chấm dứt. Đô đốc Stavridis đề nghị triển khai các hoạt động quân sự như lập vùng cấm bay, hỗ trợ các hoạt động quân sự cho phe đối lập và áp đặt lệnh cấm vận vũ khí với hy vọng phá vỡ tình trạng mà theo NATO là đang bế tắc, nhằm lật đổ chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad. NATO hiện đã cho triển khai các hệ thống tên lửa phòng thủ ở phía Nam Thổ Nhĩ Kỳ, dọc biên giới Syria, có khả năng đánh chặn các máy bay chiến đấu của Syria. Tuy nhiên, để sử dụng những hệ thống tên lửa này cần phải có sự chấp thuận của đa số các nước thành viên NATO.
Hai thượng nghị sĩ hàng đầu của đảng Cộng hòa là John McCain và Lindsey Graham cũng kêu gọi Quốc hội Mỹ ủng hộ một sự can thiệp mạnh mẽ hơn của Mỹ vào Syria. Tuy nhiên, phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở thủ đô Washington, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Martin Dempsey, cảnh báo Mỹ cần phải thận trọng trong các phương án hỗ trợ phe đối lập ở Syria vì tính phức tạp của lực lượng này. Cùng quan điểm với tướng Dempsey, Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia, ông James Clapper, xác định mối lo lớn nhất đối với các khoản viện trợ mà Mỹ cam kết dành cho phe đối lập ở Syria là trong lực lượng này có cả các thành phần cực đoan nguy hiểm, trong đó có cả các tay súng khủng bố al-Qaeda.
Cái cớ... vũ khí hóa học
Những động thái mới của Mỹ diễn ra trong bối cảnh Chính phủ Syria và phe nổi dậy nước này đang cáo buộc lẫn nhau về việc sử dụng vũ khí hóa học khiến nhiều dân thường thiệt mạng. Bộ trưởng Thông tin Syria Omran al-Zoubi đã tố cáo phe nổi dậy bắn rocket chứa hóa chất tại thị trấn Khan al-Assad thuộc tỉnh Aleppo, làm 25 người thiệt mạng, 86 người bị thương. Ông al-Zoubi gọi đây là hành động leo thang nguy hiểm, chứng tỏ phe đối lập đang thay đổi chiến lược sử dụng vũ khí trong cuộc chiến chống lại quân chính phủ. Ông al-Zoubi cho biết toàn bộ số vũ khí trên đã được vận chuyển đến Aleppo từ một số nước láng giềng của Syria và cáo buộc các nước ủng hộ phe đối lập, đặc biệt là Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar, phải chịu trách nhiệm về các vụ tấn công này.
Cấp cứu nạn nhân trong vụ tấn công bằng vũ khí hóa học tại Khan al-Assad, Aleppo.
Đáp lại cáo buộc của chính phủ Damascus, chỉ huy quân nổi dậy Qassim Saadeddine và người phát ngôn của Quân đội Syria tự do Louay Muqdad cùng cho rằng quân đội chính phủ đã bắn rocket vào khu vực Khan al-Assad và những quả rocket này có thể đã được gắn thêm hóa chất vì rất nhiều người bị thương có biểu hiện khó thở.
Hãng tin AP của Mỹ cho biết theo các nguồn tin không chính thức, hiện Syria đang sở hữu kho vũ khí hóa học lớn nhất Trung Đông và thứ 3 thế giới. Toàn bộ số vũ khí này có từ những năm 70 của thế kỷ trước. Đây có thể sẽ là cái cớ để Mỹ can thiệp quân sự vào Syria. Thương nghị sĩ Graham cho rằng nếu được quyền gửi quân đến Syria để bảo đảm an toàn cho kho vũ khí hóa học, ông sẽ làm ngay trước khi quá muộn. Trước đó, Mỹ đã từng bày tỏ sự quan ngại về kho vũ khí hóa học mà Chính phủ Syria đang nắm giữ.
Trong cuộc xâm lược Iraq, Mỹ cũng đã từng bịa đặt lý do Iraq sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt để tấn công nước này. Vì vậy, vũ khí hóa học rất có thể lại là lý do thích hợp để Mỹ và các đồng minh can thiệp vào quốc gia Trung Đông với danh nghĩa nhân đạo, bảo vệ dân thường.
ĐỖ CAO (tổng hợp)
