TPHCM có 102.761 căn nhà thuộc sở hữu nhà nước (SHNN). Đến nay, TP đã duyệt giá bán được 89.587 căn trong tổng số hơn 94.000 căn thuộc diện được bán, chiếm 95,25%.

Không tìm ra... chủ nhà

Một chung cư ở quận 3 được bán hóa giá. Ảnh: HOÀNG ANH THƯ

Hiện TP còn hơn 4.400 căn thuộc diện được bán (chiếm khoảng 5% mà theo đánh giá của Sở Xây dựng là “5% xương xẩu”) nhưng chưa bán được.

Hiện UBND quận 6 đã hoàn tất việc bán nhà SHNN đến 95%, nhưng Phó Chủ tịch UBND quận 6 Trần Hữu Trí cho biết, trong số 244 căn nhà chưa bán có 83 trường hợp ở khu vực phường 14 chưa nộp đơn mua nhà vì đa số các hộ dân tại đây đều là dân nghèo, người Hoa.

Tại quận 1, 91 căn hộ thuộc SHNN còn lại, mặc dù Công ty Quản lý nhà quận đã nhiều lần mời các hộ dân đến lập hợp đồng mua bán, có trường hợp mời cả chục lần nhưng người thuê nhà không đến.

Sau khi kiểm tra cho thấy, đa số những người thuê nhà đã sang nhượng trái phép căn nhà đang thuê của Nhà nước, nhiều căn nhà đã sang bán nhiều lần và có nhiều trường hợp đã chuyển đi nơi khác. Các hộ dân trên còn không chịu đóng tiền thuê nhà theo quy định.

Ông Trần Văn Viên – Trưởng ban Kiểm tra bán nhà ở SHNN thuộc Sở Xây dựng cho biết, trên địa bàn TP có khoảng gần 450 trường hợp đủ điều kiện bán và người sử dụng đủ điều kiện mua nhưng không nộp đơn mua. Trong đó, có rất nhiều quận – huyện đang xảy ra tình trạng tương tự như quận 1, tuy nhiên công tác xử lý đối với các trường hợp trên đang bế tắc vì khi khởi kiện dân sự đòi lại nhà, tòa án từ chối thụ lý.

Ngoài những vướng mắc trên, các địa phương cho biết, nguyên nhân làm cho tiến độ bán nhà SHNN chậm là do việc xử lý để tạo căn hộ khép kín đủ điều kiện mua nhà và phân chia lối đi sử dụng chung, xử lý tranh chấp nhà tốn rất nhiều thời gian cho cán bộ thụ lý.

Theo UBND quận 3, công tác chuyển giao nguồn nhà từ các cơ quan trung ương và TP cho quận - huyện rất chậm, bên cạnh đó giải quyết chuyển quyền thuê, cơi nới lấn chiếm làm quận mất rất nhiều thời gian.

Cân nhắc việc bán nhà có diện tích quá nhỏ?

Ông Phạm Ngọc Hữu, Phó Chủ tịch UBND quận 3 cho biết, quận đã bán hơn 6.400 căn nhà nhưng phần lớn là nhà riêng lẻ hoặc các cư xá cũ với diện tích nhỏ dưới 50m², có nhiều căn nhà chỉ 10m² - 20m². Hiện quận 3 còn quản lý 535 căn nhà SHNN người dân đang thuê để ở.

Theo UBND quận 3, đặc điểm nhà SHNN trên địa bàn đa phần là các căn hộ trong khu nhà tập thể, cư xá lụp xụp có diện tích quá nhỏ, đã xuống cấp trầm trọng (như cư xá Đường sắt). Một đại biểu HĐNDTP băn khoăn liệu duyệt bán những căn nhà như vậy người dân sống tại đó cũng đảm bảo điều kiện sống hay không? Mặt khác sau này muốn chỉnh trang đô thị tại các khu vực trên sẽ gặp khó khăn trong công tác đền bù giải tỏa.

Từ đó, đại biểu này cho rằng quận nên tính đến phương án cải tạo đồng loạt hoặc xây mới những khu vực trên để tái định cư, đảm bảo cuộc sống cho người dân và có thể tăng quỹ nhà cho TP thay vì tiếp tục bán cho người dân theo hiện trạng.

UBND quận 6 cũng kiến nghị TP không bán một bộ phận nhà SHNN theo NĐ 61/CP tại khu vực thôn Đoàn Kết tại phường 14 (đa số là nhà có diện tích khoảng 30m² - 40m²) để quận cải tạo khu vực trên kết hợp với việc chỉnh trang đô thị. Tuy nhiên, theo ông Trần Văn Viên, việc bán nhà SHNN phải chấp hành theo quy định.

UBNDTP cũng đã kiến nghị Thủ tướng và các bộ liên quan cho TP áp dụng cơ chế hỗ trợ đối với những người sử dụng nhà thuộc SHNN thuộc diện không bán và người dân không mua. Theo đó, khi nhà nước thu hồi, các hộ này được hỗ trợ phần giá trị chênh lệch giữa giá đền bù theo chính sách đền bù tái định cư của dự án đó trừ đi giá theo NĐ 61/CP của diện tích nhà, căn hộ đó nhằm đảm bảo sự công bằng và quyền lợi cho người dân.

Để đẩy nhanh công tác bán nhà SHNN trên địa bàn TP, ông Trần Văn Viên cho biết sở đã thống nhất với UBND các quận - huyện để trình UBNDTP 3 nhóm giải pháp đối với những trường hợp nhà SHNN bán theo giá thị trường. Cụ thể, giao cho UBND quận - huyện duyệt chủ trương và giá bán nhà SHNN khi được các công ty bán nhà kiến nghị; giảm một số thủ tục trong bán nhà SHNN như bỏ việc thẩm định bản vẽ hiện trạng nhà của Sở Xây dựng và thẩm định bản vẽ về đất của Sở Tài nguyên - Môi trường; bổ sung kinh phí cho địa phương trong công tác bán nhà.

Theo chỉ đạo của Chính phủ, UBNDTP cũng vừa yêu cầu Công ty Bán nhà ở TP và UBND các quận - huyện tiếp tục bán nhà thuộc SHNN đến hết năm 2010. Theo đó, đối với những trường hợp đủ điều kiện nhưng không muốn mua nhà, sở sẽ trình UBND TP duyệt giá bán và bảo lưu giá này cho đến năm 2010. Trong thời gian đó, người dân khi có nhu cầu mua sẽ được mua theo giá đã được duyệt. 

HẠNH NHUNG