Chiều 20-5, Quốc hội đã nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2013. Điểm đáng chú ý trong đó là thu ngân sách khó khăn nhưng chi vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là đầu tư xây dựng cơ bản, vượt dự toán 52%.
Hụt thu gần 4.800 tỷ đồng
Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, dự toán thu NSNN là 816.000 tỷ đồng, quyết toán 828.348 tỷ đồng, tăng 1,5% (12.348 tỷ đồng) so với dự toán chủ yếu do tăng thu từ dầu thô và tăng thu tiền sử dụng đất. Nếu không kể các khoản ghi thu, ghi chi và viện trợ sử dụng theo mục tiêu, theo chế độ, thì thu NSNN hụt so với dự toán là 4.797 tỷ đồng. Cụ thể, dự toán 499.793 tỷ đồng, quyết toán 513.090 tỷ đồng, tăng 2,7% (13.297 tỷ đồng) so với dự toán. Số tăng thu chủ yếu nhờ thu 29.100 tỷ đồng cổ tức và lợi nhuận còn lại sau khi trích các quỹ tại các tập đoàn, tổng công ty nhà nước theo nghị quyết của Quốc hội.
Về chi, dự toán chi NSNN là 978.000 tỷ đồng và quyết toán 1.088.153 tỷ đồng, tăng 11,3% (110.153 tỷ đồng) so với dự toán, chủ yếu tăng chi đầu tư phát triển (96.680 tỷ đồng) từ nguồn vốn ngoài nước, nguồn bổ sung từ dự phòng ngân sách theo chế độ và nguồn năm trước chuyển sang.
Theo Chính phủ, công tác chi năm 2013 đã được thực hiện chặt chẽ, tiết kiệm và hiệu quả NSNN; xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản theo quy định; rà soát sắp xếp lại các nhiệm vụ chi thường xuyên; cắt giảm hoặc lùi thời gian thực hiện các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết, các khoản chi mua sắm trang thiết bị, ô tô...
Tuy nhiên, tình trạng chi tiêu sai chế độ vẫn còn ở một số đơn vị, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị thu hồi khoản chi sai chế độ hàng trăm tỷ đồng, Kho bạc Nhà nước phát hiện nhiều khoản chi sai chế độ; việc triển khai nhiệm vụ chi ngân sách ở một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương còn chậm so với quy định.
Chi đầu tư xây dựng cơ bản chưa nghiêm
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu, công tác kiểm tra, thanh tra thuế đã được tăng cường cả về số lượng và chất lượng, song quy mô chưa đủ lớn. Công tác theo dõi nợ thuế chưa được sát sao, quản lý thuế còn sơ hở, việc xử lý các vi phạm để răn đe chưa đủ mạnh nên tình trạng khai man, trốn thuế, nhất là việc chuyển giá của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và trốn thuế, gian lận thuế ở khu vực ngoài quốc doanh vẫn khá phổ biến, gây thất thu cho NSNN.
Về chi, cũng theo ông Nguyễn Văn Giàu, trong điều kiện ngân sách trung ương hụt thu lớn thì chi đầu tư đầu tư xây dựng cơ bản năm 2013 tăng cao, vượt 52% (88.651 tỷ đồng) so với dự toán. Trong đó, quyết toán chi đầu tư xây dựng cơ bản ngân sách trung ương là 76.394 tỷ đồng, tăng 91% so với dự toán. Việc chấp hành Chỉ thị 1792/CT-TTg (về tăng cường quản lý đầu tư từ vốn NSNN và trái phiếu chính phủ) của một số địa phương còn chưa nghiêm như: phê duyệt dự án đầu tư khi chưa bảo đảm cân đối đủ nguồn vốn, không bố trí vốn tập trung cho các công trình trọng điểm... Số nợ đọng khối lượng xây dựng cơ bản còn lớn, trong đó có nhiều bộ, ngành, địa phương có số nợ đọng cao, cùng khá nhiều công trình, dự án chậm tiến độ với xu hướng tăng so với các năm trước. Các sai phạm vẫn xảy ra trong hầu hết các khâu trong quá trình đầu tư, thể hiện công tác quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản còn những yếu kém, gây thất thoát, lãng phí nhưng vẫn chậm được khắc phục.
Theo báo cáo quyết toán của Chính phủ, hầu hết các khoản chi NSNN đạt và vượt dự toán được giao. Tuy nhiên, vẫn còn một số khoản chi quan trọng không đạt dự toán được Quốc hội quyết định, ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và gây lãng phí nguồn lực NSNN như: chi sự nghiệp giáo dục - đào tạo và dạy nghề: dự toán: 164.401 tỷ đồng, quyết toán: 155.604 tỷ đồng, đạt 94,6% dự toán; chi sự nghiệp khoa học, công nghệ: dự toán: 7.733 tỷ đồng, quyết toán: 6.593 tỷ đồng, đạt 85,3% dự toán.
NGỌC QUANG
