Rạch đổi màu

Trước đây rạch Chòm Sao rất trong lành, dù mưa to, nước cũng chỉ sắp bờ. Thế mà nay con rạch đã trở thành “hung thần” đối với bà con ở các ấp Hưng Lộc, Hưng Phước (xã Hưng Định, huyện Thuận An, Bình Dương).

Nguyên nhân là do nước thải của các công ty, xí nghiệp trong Khu công nghiệp Việt Hương và nhiều nhà máy gần đó xả trực tiếp chảy ra rạch. Nước từ con rạch thường xuyên tràn bờ bao vào nhà dân. Bà Lâm Dục Hội, một chủ tiệm tạp hóa ở ấp Hưng Lộc mang nỗi bức xúc của hàng trăm hộ sống ở hai bên đường: “Giữa vùng được xem là đồi này mà quanh năm chúng tôi phải be bờ, đắp cửa, tát nước chống úng”.

Gần như tất cả những hộ sống hai bên con đường chính của ấp đều chuẩn bị cho mình những biện pháp ngăn nước. Những bức tường được xây cao gần bằng cửa chính, những bao cát được đóng sẵn những mảnh ván, miếng tôn cắt ra cho vừa với gờ để tiện lắp vào khi nước tràn… Bà con buôn bán ngay ngã 5 của ấp chỉ biết than thở vì nước tràn, hôi thúi, chẳng buôn bán được gì!

Nhân dân Thuận An gọi con rạch là “rạch đổi màu” vì màu nước ở đây liên tục đổi từ màu này sang màu khác. Một ngày có cả chục màu nước: xanh, đỏ, tím, vàng, đen, trắng… liên tục thay nhau! Mùi hôi từ con rạch bốc lên nồng nặc và chỉ cần một trận mưa nhỏ là đã tràn bờ mang cả những chất thải nguy hiểm vào nhà dân.

Chị Nguyễn Ngọc Dung, nhà ở ngay ngã 5 ấp nói như khóc: “Nhà tui buôn bán nhỏ, khi nước tràn vào là không làm ăn gì được, vợ chồng con cái chỉ biết ngồi chồm hổm trên giường mặc cho đồ đạc nổi lềnh bềnh ngay trong nhà mình”.

Toàn ấp Hưng Phước đã có 94 hộ có vườn cây bị chết và con số này sẽ còn tăng lên nữa. Nhân dân trong ấp cho biết: “Do ấp nằm chỗ trũng nên nước thải tràn vào đọng lại lâu ngày khiến cho cây cứ lụi lá dần, heo, gà uống nước đó nên nhiễm bệnh mà chết”.

“Đường trại heo Đông Á” và những dự án... trên giấy

Trên con đường mà bà con gọi bằng cái tên “đường trại heo Đông Á” luôn tồn tại một dòng nước ô nhiễm, đen kịt. Được biết đây là nước thải của các khu nhà trọ và phân heo từ Trại heo Đông Á ấp Bình Đường 3, xã An Bình, huyện Dĩ An chảy ra.

Trại heo Đông Á được xây dựng từ trước năm 1975. Sau này, Nhà nước tiếp quản và giao cho một đơn vị trực thuộc Sở NN-PTNT tỉnh Bình Dương quản lý. Trước đây, xí nghiệp đã ký hợp đồng với các hộ dân ở xung quanh khu vực trồng cỏ voi cung cấp cho xí nghiệp. Người dân nơi đây đã tận dụng nước thải từ trại heo này phục vụ việc trồng cỏ.

Đến năm 1997, hết thời hạn hợp đồng, xí nghiệp không có nhu cầu mua cỏ voi nữa, người dân cũng không còn sử dụng nguồn nước thải để trồng cỏ, vì vậy mà nguồn nước thải được đổ ra hệ thống cống trên địa bàn huyện Dĩ An. Do đã nhiều năm không sửa chữa, cống này thường xuyên bị tắc nghẽn bởi lượng lớn nước thải và phân heo được xả trực tiếp ra.

Cứ mỗi lần mưa xuống thì con đường này lại trở thành một nỗi ám ảnh của người dân khi không biết cơ man nào là nước thải, rác thải đổ dồn về khu vực. Cả tổ 16, ấp Bình Đường 3 nằm sâu hơn so với mặt đường. Và quy luật “nước chảy chỗ trũng” đã biến nơi đây thành con sông đen ngòm, hôi thúi.

Đã có rất nhiều dự án để khắc phục tình trạng ô nhiễm ở rạch Chòm Sao. Ông Phạm Hồng Phước, trưởng ấp Hưng Phước cho biết tên hàng loạt dự án: “Dự án của tỉnh là đặt camera theo dõi tại các điểm xử lý chất thải ở các công ty để phát hiện những sai phạm. Dự án của Sở NN-PTNT là mở thêm hệ thống thoát nước về suối Đờn. Dự án huyện là cuối năm nay làm lại con đường nhầy nhụa của ấp Hưng Lộc”.

Đáng nói là những dự án này vẫn đang còn nằm trên giấy… và người dân thì vẫn phải chờ! Còn con đường “trại heo Đông Á” cũng đã được xã An Bình làm lại nhiều lần nhưng ngay sau đó, đâu lại vào đấy!

Đình Hợp