Dạy kỹ năng sống là một việc rất cần thiết, vì nhiều bạn trẻ bây giờ rất thiếu kỹ năng này. Người tuyển dụng cho các công ty, cơ quan bảo: Các bạn trẻ thông minh mau chóng nắm kỹ thuật chuyên môn, nhưng họ rất kém trong việc hòa hợp làm việc với nhóm, nhiều bạn không biết thương lượng với người khác, không hòa nhập được vào không gian sống.
Các khóa học kỹ năng sống được mùa, mọc lên như nấm sau mưa. Rất đắt tiền, dạy biết mình là ai, dạy biết tư duy tích cực, biết chấp nhận bản thân,… và nhiều thứ khác nữa.
Việc nở rộ các lớp kỹ năng sống cho thấy điều gì?
Thứ nhất thời đại ngày nay thay đổi quá nhanh, đòi hỏi con người phải có nhiều phẩm chất để thích nghi và phát triển.
Thứ hai là cho thấy nền giáo dục (cả nhà trường và nhất là gia đình) tỏ ra rất yếu kém. Nhiều kỹ năng sống thật ra là nếp sống ở gia đình mà thôi. Thế cho nên nhiều người thấy buồn cười khi bà mẹ nọ khoe: con tôi giờ biết… gấp chăn mền, biết dậy sớm và tập vượt khó sau khi đi dự một học kỳ rèn luyện về kỹ năng sống!
Tốn một đống tiền đi học kỹ năng sống, nghe có vẻ bí hiểm. Hóa ra chỉ là những việc thật tự nhiên của nếp sống mà ngày xưa được cha mẹ rèn luyện kỹ. Ngày nay các bậc cha mẹ buông tay không dạy nữa. Đó là sống chăm chỉ, chịu khó, khéo tay hay làm, chú ý chăm sóc phục vụ người khác, hình như cha mẹ không còn gì để dạy con nữa.
Ngày xưa cha mẹ là người thầy chủ yếu, có khi định hướng cả cuộc đời con. Nhiều người suốt đời phấn đấu làm theo một lời cha mẹ truyền dạy cho mà thành công.
Ngày nay thì dạy đến cả trăm điều, con cái nó cũng chẳng cho vào đầu lấy nổi một điều.
Nền nếp trong nhà đảo lộn. Thời kỳ cha mẹ quyền uy đã hết. Sang thời kỳ cha mẹ là bạn của con cái và câu thời đại này tiêu biểu là “Cái gì cũng có, cái gì cũng được” - con cái quyết định hết, cha mẹ “sợ” cả con. Chính vì thế uy quyền cha mẹ giảm, bây giờ cha mẹ phải học con (vi tính, tiếng Anh, thị trường cha mẹ đâu biết rành bằng nó. Các kỹ thuật băng đĩa giải trí có khi ông bà, cha mẹ còn không biết sử dụng cái rờ-mốt bằng thằng cháu lên 7).
Ngày nay văn hóa và lối sống đòi hỏi con người ở nhiều mặt phải có hiểu biết, có lựa chọn để sống hài hòa với sự đổi thay. Chính cha mẹ cũng phải đi học. Các lớp học tiền hôn nhân, nghệ thuật làm chồng, làm vợ, làm cha mẹ cũng đang hái ra tiền. Kỹ năng sống chính còn là hình thành trong cuộc sống thường nhật ở ngay gia đình. Nếu biết lựa chọn các nguyên tắc sống, các giá trị thực chất được tôn thờ, các điều hay lẽ phải, coi đó như những điều hướng dẫn mình trong cuộc đời, thì sẽ hình thành được các kỹ năng cần thiết. Chứ chẳng phải bỏ ra một đống tiền để có phép màu sau mấy ngày tự nhiên “Tôi là người tài”, hoặc biết làm việc nhà, đi hành quân dậy sớm băng rừng, sau đó hết khóa học, thấy… mệt quá lại ngủ bù, bê bối như lúc chưa từng đi học.
Tìm kỹ năng sống ở ngay chính cuộc sống cụ thể của mình, đó là bước đầu tiên rồi mới học nhiều thứ khoa học khác…
Thảo Nguyên
