Chỉ mới hoạt động hơn chục năm nay, nhưng Nhà máy đóng tàu Hyundai Vinashin (HVS) đã trở thành một điểm nóng về ô nhiễm môi trường. Thực tế, việc gây ra ô nhiễm đã không ít lần HVS bị các cơ quan chức năng xử phạt hành chính. Nhưng đến nay khi vấn đề ô nhiễm chưa được khắc phục triệt để thì HVS lại có những dấu hiệu tái phạm việc gây ô nhiễm.
Liên tục gây ô nhiễm
Năm 1999, Bộ KHCN-MT đã có quyết định cho HVS sử dụng hạt nix, với điều kiện phải có biện pháp xử lý khí thải, dùng phương pháp đốt mảnh vụn sơn từ việc làm sạch vỏ tàu bằng lò chuyên dụng. Thế nhưng, từ năm 1999 đến giữa năm 2007, HVS đã nhập khoảng 809.000 tấn hạt nix, đã sử dụng gần 800.000 tấn. Số hạt nix này do không có biện pháp xử lý theo yêu cầu của Bộ KHCN-MT nên đành ủ thành đống tại thôn Mỹ Á (xã Ninh Thủy, huyện Ninh Hòa).
Cũng liên quan đến nix, năm 2003, Chính phủ đã có quyết định 64/2003/QĐ-TTg yêu cầu trong giai đoạn từ năm 2003-2006, HVS phải hoàn tất xử lý tình trạng ô nhiễm hạt nix. Trong đó, cụ thể xử lý ô nhiễm bụi và nước thải phát sinh trong quá trình hoạt động. Sau khi có chỉ đạo này, HVS đã có ký kết hợp đồng xử lý chất thải với một số công ty. Nhưng đến đầu 2008, lượng nix mà các đơn vị ký kết hợp đồng xử lý mới chỉ được 16.000 tấn, bằng 2% tổng số thải ra.
Mãi đến tháng 9-2008, HVS mới ký hợp đồng với Công ty Khoáng sản và luyện kim Hà Nội để triển khai dự án nhà máy xử lý nix thải công xuất 330.000 tấn/năm. Theo dự kiến, đầu năm 2011 nhà máy sẽ đi vào vận hành. Vậy mà, đến cuối tháng 12-2009 nhà máy này mới động thổ. Dự kiến đi vào hoạt động vào tháng 5-2011. Chậm tiến độ xử lý nix thải theo quyết định của Chính phủ.
Liên tục vi phạm
Trong năm 2006, Bộ Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) đã tiến hành kiểm tra việc đảm bảo môi trường tại HVS. Kết quả, đoàn kiểm khẳng định HVS có nhiều vi phạm về bảo vệ môi trường. Đặc biệt, HVS không thực hiện đúng việc xử lý triệt để ô nhiễm nix theo chỉ đạo của Chính phủ, gây ô nhiễm môi trường đất xung quanh bãi thải nix.
Ngoài ra, Đoàn thanh tra Bộ TN-MT phát hiện đáy biển cạnh cầu cảng HVS cách cầu tàu 50m có nhiều sắt thép, vỏ thùng, rác, thậm chí có cả khối lượng thép lớn nằm dưới đáy biển… Không dừng lại đó, năm 2008, Phòng PC36 Công an tỉnh Khánh Hòa đã bắt quả tang HVS đổ trộm chất thải có chứa chất độc nguy hại.
Liên quan đến những hành vi vi phạm môi trường trên, tính cho đến nay, UBND tỉnh Khánh Hòa đã có Quyết định 21/QĐ-XPHX ngày 9-1-2007 về việc xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với HVS, với số tiền phạt là 85 triệu đồng. Ngoài ra, liên quan đến việc xử lý chất thải của HVS, có hai đơn vị liên quan cũng bị Sở TN-MT Khánh Hòa xử phạt hành chính hơn 61 triệu đồng do không đảm bảo quy định môi trường. Điều đáng nói là cho đến nay, những sai phạm trên của HVS chưa được khắc phục.
Cho hết tháng 12-2008, Bộ TN-MT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Khánh Hòa tạm dừng việc xem xét cho HVS nhập khẩu hạt nix cho đến khi xử lý xong nix thải, nhưng không hiểu sao cho đến nay HVS lại được nhập khẩu 20 ngàn tấn hạt nix trong khi nix thải thì vẫn còn chưa được xử lý. Và cùng với những sai phạm về bảo vệ môi trường gần đây đã gây không ít bức xúc trong dư luận.
Dư luận hiện cũng quan tâm đến vấn đề khác. Đó là nhà máy xử lý chất thải nix đang xây dựng, theo kế hoạch sẽ không chỉ xử lý số hạt nix của HVS thải ra. Vì với công suất 330.000 tấn mỗi năm, thì chưa đầy 3 năm số hạt nix tại HVS sẽ được xử lý hết. Do đó, nhà máy còn có kế hoạch tiếp nhận hạt nix thải ra của các nhà máy sửa chữa tàu biển của các nước trong khu vực và các chất thải rắn công nghiệp khác. Vậy phải chăng, trong tương lai không xa, nhà máy xử lý hạt nix đang xây dựng sẽ trở thành “trung tâm tiêu thụ” nix thải độc hại của các nhà máy đóng tàu trong và ngoài nước. Liệu điều này có phù hợp với quy định nhập khẩu phế liệu có chứa chất thải độc hại của Bộ TN-MT?
NHÓM PV
Kiểm tra việc lưu giữ chất thải nix của HVS Hạt nix được sử dụng chủ yếu để đánh bóng thân tàu trước khi sơn. Do chất thải hạt nix sau khi qua sử dụng thường lẫn tạp chất độc hại là kim loại và cặn sơn nên được xếp vào loại chất thải nguy hại. Theo quy định về việc lưu giữ chất thải nguy hại do Bộ TN-MT ban hành, loại chất thải này đúng ra phải được phân loại và xử lý bằng công nghệ cao. Đồng thời phải có biện pháp thu gom, xử lý triệt để nước thải phát sinh từ hạt nix. Nếu không được lưu giữ đúng quy định thì rất nguy hại cho môi trường do kim loại và hóa chất của sơn theo nước mưa ngấm vào nguồn nước ngầm hoặc nước mặt, rất nguy hiểm cho người dân nếu dùng phải nguồn nước này. Thế nhưng, theo phản ánh của nhiều người dân tại xã Ninh Phước, với cách lưu giữ chất thải hạt nix hiện nay như HVS là chưa đúng như quy định trên. Hiện vẫn có lượng lớn chất thải thất thoát ra ngoài, nhất là khi trời mưa to. Hơn nữa, HVS cũng chỉ mới tiến hành cho phủ bạt núi nix trong mấy ngày gần đây thì ai dám chắc núi nix kia đã không lan vào môi trường, đặc biệt là môi trường nước. Liên quan đến vấn đề này, ông Từ Kế Sơn, Phó tổng Cục trưởng Tổng cục Bảo vệ môi trường, Bộ TN-MT cho biết, tổng cục sẽ yêu cầu Sở TN-MT tỉnh Khánh Hòa kiểm tra lại. Đồng thời, cũng yêu cầu HVS hoàn thiện hệ thống mương xây dựng quanh núi chất thải nix để đảm bảo nước thải phát sinh từ núi chất thải nix phải được thu gom, xử lý triệt để, tránh chảy tràn ra môi trường vào khu vực dân cư. PV |
>>> Hyundai Vinashin sử dụng hạt nix vào ban đêm?
