Khỏa lấp lỗ hổng hướng nghiệp

“Chương trình đã làm cho ngay cả những học sinh lười biếng nhất cũng phải giật mình vì sự lơ đễnh trong việc định hướng nghề nghiệp; nhắc nhở học sinh và giáo viên trong việc hướng dẫn các em chọn nghề theo năng lực, cá tính, sở thích...”, nhiều chuyên gia đánh giá ý nghĩa của chương trình “Tiên hướng nghiệp - Hậu hướng trường” do Báo SGGP và Công ty cổ phần Tập đoàn VNG phối hợp tổ chức từ ngày 20-2 đến 20-3-2011.

Tham gia suốt chương trình, từ lúc khởi động tại vùng đất thép huyện Củ Chi đến Cà Mau, Trà Vinh, An Giang cho tới kết thúc chương trình tại quận Bình Tân, TPHCM, Th.S Trần Đình Lý (Trường ĐH Nông Lâm TPHCM) chia sẻ: “Chương trình thật sự có ý nghĩa xã hội rất lớn. Nó không chỉ giúp học sinh nhận thức được tầm quan trọng trong việc chọn nghề để hoạch định tương lai mà còn giúp những nhà quản lý, những người làm giáo dục thấy được những khoảng trống, những lỗ hổng mà bấy lâu nay chưa chú trọng đến”.

Những nhận xét của chuyên gia Trần Đình Lý đúc kết qua những câu hỏi hóc búa, sát sườn và cũng rất thực tế từ những cô cậu học trò ở thị thành đến vùng sâu vùng xa khi tham dự chương trình tư vấn. Dù là những chuyên gia giàu kinh nghiệm về hướng nghiệp nhưng đứng trước những câu hỏi như: “Làm sao em có thể chọn nghề phù hợp với khả năng của mình”, “Liệu nghề em chọn có thật sự phù hợp với em trong tương lai”, “Ngành em thích thì em không có khả năng đậu còn ngành em không thích, em lại có thừa khả năng”, nhiều chuyên gia đã phải vừa dùng liệu pháp tâm lý, vừa chia sẻ cùng với những dẫn chứng thực tế để các em thấu hiểu và giải quyết những trăn trở của mình.

Thậm chí có nhiều câu hỏi như: “Tại sao nhiều người có bằng đại học nhưng vẫn thất nghiệp”, “Giỏi chuyên môn nhưng không có người nâng đỡ liệu có dễ thăng tiến”… khiến cả ban tư vấn phải ngỡ ngàng… thay nhau giải đáp, lấy hết dẫn chứng này đến dẫn chứng khác để cung cấp đủ thông tin.

Ấn tượng nhất đối với chương trình là sự hào hứng và nhiệt tình tham gia của học sinh vùng sâu vùng xa. Tại Cà Mau, nhiều học sinh ở tận U Minh, Đầm Dơi cũng bất chấp đường xa, đò ngang cách trở vượt trên 50-60km để nghe các chuyên gia tư vấn. Hay tại Trà Vinh, An Giang nhiều học sinh ở các huyện Trà Cú, Cầu Kè, Tân Châu cũng bất chấp quãng đường dài cả 100km để đến với chương trình. Nhiều chuyên gia trong đoàn tư vấn thắc mắc: “Tại sao các em ở xa như thế vẫn cố gắng đến với chương trình?”. Những thắc mắc ấy đã được giải đáp rằng ở những vùng sâu, vùng xa, nơi miền cực Nam của Tổ quốc hay tỉnh có vị trí biệt lập như Trà Vinh… nhu cầu hướng nghiệp cho học sinh là quá đỗi cần thiết.

Đóng góp vào thành công của chương trình còn có sự ủng hộ nhiệt tình của chính quyền địa phương, nhất là các sở GD-ĐT. Nhận xét về ý nghĩa chương trình, ông Triệu Văn Phấn, Giám đốc Sở GD-ĐT Trà Vinh, chia sẻ: Chương trình thật sự “điểm” đúng nhu cầu của các tỉnh trong vấn đề hướng nghiệp. Mỗi năm, Trà Vinh có ít nhất 6.000 học sinh lớp 12 tốt nghiệp. Như vậy, trong 5 năm gần đây, tỉnh có khoảng 30.000 học sinh THPT và trong đó, khoảng 1/3 học tiếp các trường ĐH, CĐ, trung cấp chuyên nghiệp; 2/3 còn lại trôi nổi trong thị trường nhân lực tự do. Trong khi đó, tâm lý phải học lên đại học vẫn là xu hướng chi phối nhiều phụ huynh học sinh. Vì vậy, hiện tượng “thừa thầy thiếu thợ”, nhất là thiếu thợ giỏi, luôn là một thách thức. Số sinh viên tốt nghiệp đại học, tìm việc làm cũng không phải dễ dàng. Do đó, vấn đề phân luồng học sinh sau trung học cơ sở, mở thêm cơ sở dạy nghề (kể cả nghề phổ thông và nghề kỹ thuật) để đáp ứng nhu cầu nhân lực cho phát triển kinh tế của tỉnh nhà là rất cần thiết…

Tham gia suốt chương trình, với góc nhìn bao quát của một nhà giáo lâu năm, NGND-TS Thái Văn Long, Giám đốc Sở GD-ĐT Cà Mau, cảm ơn Báo SGGP đã nghĩ ra việc quan trọng nhất đối với tương lai học sinh chính là định hướng nghề nghiệp. Chương trình bổ ích không chỉ với học sinh ngoại thành, vùng sâu vùng xa mà còn đối với học sinh tại các TP.

Ông Lê Hồng Sơn, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM, đánh giá cao sáng kiến cũng như nét khác biệt mà chương trình đem lại chính là tập trung vào điều tối quan trọng đối với việc phát triển nguồn nhân lực, đó là định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Đặc biệt hơn, chương trình đã làm một việc có ý nghĩa với xã hội là mang thông tin đến tận những quận, huyện vùng xa của TP và các tỉnh ĐBSCL vốn còn nhiều khó khăn.

Chương trình không thể đi đến từng ngóc ngách, từng địa chỉ hay đến với từng học sinh ở những vùng xa xôi, hẻo lánh nhất và cũng đã kết thúc. Tuy nhiên, thông điệp mà Báo SGGP và ban tổ chức mong muốn gửi đến những nhà quản lý giáo dục luôn còn mãi: Học sinh cần được giáo dục đầy đủ về ý thức trách nhiệm đối với tương lai của mình để chủ động hơn trong việc lựa chọn ngành nghề phù hợp với khả năng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.

THANH HÙNG