Suốt thời gian dài, người dân xã Pơng Đrang (huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk) phải sống trong cảnh khốn khổ vì khói bụi nghi ngút bay ra từ hàng chục lò đốt than (đốt cây cà phê lấy than). Người dân nơi đây đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị lên xã và huyện xử lý những lò đốt than gây ô nhiễm này nhưng chưa được chính quyền địa phương quan tâm giải quyết.
Lò than mọc như nấm
Dọc theo tuyến đường liên xã đi qua thôn 15, xã Pơng Đrang, người đi đường luôn phải “hít” khói từ nhiều lò than được dựng lên ngay tại khu dân cư sinh sống. Chỉ khoảng 1km đoạn đường này, chúng tôi đã đếm được hơn chục lò than. Những lò than này hoạt động suốt ngày đêm, tỏa khói than bay nghi ngút khắp xóm và ảnh hưởng nặng đến đời sống người dân. Ông Trần Phú H. (ở thôn 15) cho biết: “Hiện đang mùa nắng gay gắt, cơ thể đã thấy khó chịu, vậy mà thêm khói than bay mù mịt càng khó thở. Vì thế, cả 23 hộ dân thôn chúng tôi ai cũng phải ngửi khói than nhưng không dám nói vì sợ mất lòng. Trước đây, thấy có cán bộ ngành môi trường huyện về nhưng chẳng giải quyết được gì cả. Mới đầu chỉ có 4 lò than hoạt động, còn ít khói nên chưa ảnh hưởng nhiều đến 23 hộ dân trong thôn, nay có tới 21 lò than hoạt động khiến bầu không khí thêm ngột ngạt”.
Nhiều người dân khác trong thôn cũng rất bức xúc vì phải thường xuyên hít khói than. Chị Phạm Thị H. (cùng ở thôn 15) nói gay gắt: “Khói than bay nghi ngút như cháy nhà, rất khó thở. Tôi vừa sinh con nhỏ nhưng tháng nào cũng đưa cháu đi khám bệnh vì hay bị viêm phổi. Nếu sắp tới chính quyền không dẹp được những lò than này, chắc tôi phải chuyển nhà đi nơi khác, chứ sống không thể chịu nổi”.
Nhiều lò than ở xã Pơng Đrang hoạt động không phép và gây ô nhiễm môi trường Ảnh: HÀ ANH
Lân la đến một lò đốt than cà phê ở thôn 15, chúng tôi được anh Nguyễn Văn Linh (một chủ lò than), cho biết: “Hầu hết các lò dựng lên là do người dân tự học cách làm, thấy than có giá nên nhiều người làm than muốn tăng thêm số lò. Than cà phê trên thị trường hiện có giá 4.800 đồng/kg, nếu sắp tới giá còn cao thì lò than sẽ ra nhiều hơn”. Cũng theo anh Linh, mỗi tháng, một lò ra được 2 mẻ than, lò trung bình được 15 - 16 tấn than, còn lò lớn khoảng 20 tấn than. Bây giờ người dân chặt cây cà phê bán rất nhiều, giá mỗi xe vài ba trăm ngàn đồng, đủ để các lò hoạt động liên tục. Than cà phê có nhược điểm khói nhiều, khi có gió, khói sẽ liên tục tràn vào khắp nhà dân, gây cảm giác khó chịu, mệt mỏi.
Chậm xử lý
Người dân nơi đây cùng với cán bộ thôn đã tổ chức nhiều cuộc họp bàn về phương án xử lý những lò than hoạt động gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng tới cuộc sống hàng ngày và còn làm đơn kiến nghị, tố cáo nhưng các cơ quan, chính quyền vẫn không giải quyết được điều gì. Tại thôn 15, Công ty TNHH Đá Hoa Cương hoạt động trong lĩnh vực đá, nhưng cũng mở 11 lò đốt than cà phê. Ông Nguyễn Hữu Bộ (một lãnh đạo tại công ty này) cho biết: “Công ty chúng tôi trước đây có làm đá hoa cương nhưng về sau khó khăn, chuyển sang đốt than cà phê để xuất qua Hàn Quốc. Công ty có tất cả 11 lò than (công suất 500kg/lò), sản xuất với công nghệ than sạch. Vì thế, không làm ảnh hưởng đến đời sống các hộ dân nơi đây’’. Nhưng quan sát tại hiện trường, chúng tôi thấy các lò than của công ty này vẫn xả khói liên tục, gây ô nhiễm không khí.
Ông Chu Vũ Lâm, Phó Chủ tịch UBND xã Pơng Đrang, cho hay: “Vấn đề trên đã được lãnh đạo huyện chỉ đạo và có công văn để xử lý, nhưng xã chưa có máy để đo đạc và kiểm tra không khí tại nơi có lò than hoạt động nên chưa biết có ô nhiễm hay không? Để cụ thể hơn, phải chờ bên môi trường kết luận, xã sẽ kết hợp với Phòng TN-MT huyện để tiến hành các biện pháp tiếp theo”. Còn ông Y Thin, Phó Trưởng phòng TN-MT huyện Krông Búk, cho biết: “Chúng tôi đã nắm bắt được thông tin, trong đó có đơn kiến nghị của người dân gửi lên và sắp tới sẽ có phương án xử lý tạm ngừng hoạt động hoặc di chuyển lò than gây ô nhiễm môi trường khỏi khu dân cư”. Về thông tin Công ty TNHH Đá Hoa Cương có giấy phép sản xuất than xuất khẩu do Phòng TN- MT huyện cấp, ông Y Thin khẳng định, tại địa bàn xã Pơng Đrang không có cá nhân hay tổ chức nào được cấp giấy phép sản xuất than.
Như vậy, tất cả lò than đang xả khói gây ô nhiễm tại xã Pơng Đrang đều hoạt động “chui”, nhưng lâu nay lại không bị xử lý.
Công Hoan - Hà Anh
