Những lao động này đang chật vật xoay xở với hàng loạt các nghề “tay trái” như chạy xe ôm, bán hàng trực tuyến. Cũng có người chọn cách về quê sống cùng gia đình để tiết kiệm chi phí. Vậy có cách nào để giảm nhẹ cú “va đập” do dịch bệnh gây ra, giúp các bạn trẻ vững tâm trong thời gian tới?
Bà TRẦN LÊ THANH TRÚC, Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TPHCM:
Quan tâm đến các quy định của pháp luật lao động
Trong bối cảnh hiện tại, các doanh nghiệp ở mọi lĩnh vực kinh tế đều bị tác động bởi dịch Covid-19 và ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong khi đó, người lao động làm việc trong khu vực này cũng có nguy cơ mất thu nhập, thiếu việc làm, tạm hoãn hoặc bị chấm dứt hợp đồng lao động. Các tác động này không chỉ diễn ra đối với người lao động làm việc trong khu vực chính thức, mà ảnh hưởng đến các hoạt động tạo ra thu nhập đối với những người lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức.
Với những khó khăn trước mắt, người lao động cũng đã nhận được sự quan tâm của Nhà nước thông qua các gói hỗ trợ an sinh xã hội, nhằm giải quyết một phần khó khăn trong cuộc sống. Nhìn ở góc độ khác, đây cũng là cơ hội để người lao động trẻ nhìn lại bản thân, có hướng thích ứng nhanh chóng với những thay đổi của thị trường lao động. Việc chú ý trau dồi chuyên môn nghề nghiệp, các kỹ năng mềm, ngoại ngữ, tin học và tìm hiểu các lĩnh vực hoạt động có liên quan đến nghề nghiệp sẽ giúp lao động thay đổi góc nhìn về công việc và có sự phấn đấu làm tốt hơn. Ví dụ như, thích nghi làm việc tại nhà, ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện các phương thức trao đổi, thu thập thông tin... Bên cạnh đó, người lao động cần quan tâm hơn đến những quy định về pháp luật lao động để thực hiện tốt quyền thương lượng, thỏa thuận với người sử dụng lao động trong việc thực hiện đảm bảo các chế độ chính sách, trong đó có việc tham gia bảo hiểm xã hội cho người lao động.
Thời gian tới, khi dịch bệnh được dần khắc phục, nền kinh tế Việt Nam và thị trường lao động sẽ phát triển nhanh, nhu cầu nhân lực sẽ tăng mạnh, trong đó dự báo các nhóm ngành y dược, du lịch, các ngành kinh doanh - thương mại - dịch vụ, công nghệ thông tin chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nhu cầu. Nhu cầu nhân lực vẫn tiếp tục tập trung vào nguồn có chuyên môn kỹ thuật, có kỹ năng và nhu cầu nhân lực qua đào tạo chiếm trên 81% tổng nhu cầu. Cơ hội việc làm, cũng như việc xác định những ngành nghề phù hợp năng lực, sở trường, xây dựng được giá trị năng lực hành nghề sẽ giúp người lao động có những vị trí công việc tốt và thu nhập đảm bảo cuộc sống.
Ông NGUYỄN HOÀNG DŨNG, Chuyên gia kinh tế
Sử dụng và quản trị thời gian hiệu quả
Thói quen của một bộ phận thanh niên lâu nay, thời gian rảnh rang thường la cà ở quán cà phê, sử dụng thời gian tiêu cực trên smartphone. Do vậy, các bạn nên dành thời gian cho những việc hữu ích, như dọn dẹp lại phòng nghỉ, phòng làm việc, kệ sách… Kế đến, nên dành 70% quỹ thời gian cho học tập (chính - phụ, học cách sử dụng online để giao tiếp hiệu quả). Như nghề đầu bếp, mỗi người cũng nên tiếp tục nghiên cứu thêm các món ăn, xu hướng ẩm thực. Với hướng dẫn viên du lịch cũng vậy, cần đọc thêm nhiều tư liệu, bồi dưỡng nghề của mình cho cứng lên, tránh sa đà vào kể những câu chuyện gây cười nhạt nhẽo…
Làm thế nào để kiếm được tiền trong mùa dịch? Các bạn có thể đề nghị hợp tác với những người thân trong gia đình (cha mẹ, chú bác, anh em…). Ở quê các bạn, gia đình kinh doanh bánh kẹo, trái cây, nay có thời gian rảnh nên hợp tác với gia đình, giúp cho mình có sự trải nghiệm quý giá. Nếu việc kinh doanh của gia đình tốt, chắc chắn bạn cũng sẽ có thêm thu nhập. Thứ nữa, mình có thể là người “sản xuất”. Giáo viên soạn bài giảng online hoặc tư vấn cho học sinh. Đối với các bạn làm ở nhà hàng, khách sạn, có thể tương tác với những đơn vị có nhu cầu về giặt giũ, đầu bếp có thể nấu ăn tại nhà bán online; các hướng dẫn viên du lịch có thể giới thiệu các tour du lịch, sản phẩm ấn tượng với báo chí trong nước hoặc quốc tế…
Đối với khoảng thời gian rảnh rỗi hiện tại, các bạn nên tăng cường rèn luyện kỹ năng giao tiếp, từ cách xưng hô, nhắn tin, đến viết văn bản gửi thư điện tử… Bởi giao tiếp luôn là yếu tố mở đường, quyết định sự thành công hay thất bại trong công việc của mỗi người. Sắp xếp lại toàn bộ chuỗi công việc; dành nhiều thời gian cho học hành, đọc sách, luyện tập thể dục thể thao, kết nối quan hệ trong công việc cũng như trong học tập. Đặc biệt, các bạn khi làm bất cứ công việc gì cần chú ý đến “nguyên tắc 5C” gồm: chất lượng, chân thành, cam kết, chiến lược và chia sẻ.
