Hỏi: Xin giải thích nguồn gốc và ý nghĩa thành ngữ “Đầu cua tai nheo”.
Nguyễn Tiến (Quận 7, TPHCM)
Theo phép đối, cua là danh từ nên nheo cũng là danh từ. Trong tiếng Việt, có hai từ nheo: nheo 1 là động từ (như nheo mắt) và nheo 2 là danh từ, chỉ loại cá sông không vảy, nhiều nhớt. Như vậy, nheo trong Đầu cua tai nheo là nheo 2, tên mộât loại cá.
Nghĩa bóng của câu này được Lê Văn Đức trong Việt Nam tự điển giải thích là: “Đủ cả chi tiết từ đầu đến cuối câu chuyện”. Còn Nguyễn Lân trong Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam giảng giải: “Nói những chuyện vụn vặt, không đáng kể ra”. Riêng Nguyễn Lực và Lương Văn Đang (Thành ngữ Việt Nam) cho rằng, thành ngữ Đầu cua tai nheo có nghĩa là: “Mọi thứ, mọi chi tiết ngóc ngách (của sự việc, câu chuyện)”.
Tóm lại, Đầu cua tai nheo là thành ngữ chỉ những chi tiết vụn vặt, không cần thiết kể ra.
PGS.TS.Lê Trung Hoa
