* PHÓNG VIÊN: Nhiều năm về trước, các sáng tác về TPHCM luôn để lại ấn tượng và giành trọn tình cảm của khán giả. Nhưng, những sáng tác về sau này lại ít được khán giả nhớ đến, đặc biệt là khán giả trẻ. Anh nghĩ sao về điều này?
* Nhạc sĩ NGUYỄN QUANG VINH: Với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của công nghệ, ít nhiều tạo nên sự ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình sáng tạo nghệ thuật và đưa đến công chúng. Sáng tác của thế hệ nhạc sĩ đi trước luôn thể hiện được chiều sâu, có rung cảm. Tác phẩm xưa, chỉ cần một cây đàn guitar thùng cũng có thể thể hiện nét đặc biệt của bài hát. Còn đa số các tác phẩm âm nhạc hôm nay đều nhờ vào hòa âm phối khí nhiều hơn nên độ rung cảm ít nhiều có giảm.
Mặt khác, ngày xưa, ít phương tiện, kênh thông tin đến khán giả, người nghe nhạc chỉ có chiếc radio hoặc xem ca nhạc trên vài kênh truyền hình. Nay, người nghe radio nhiều nhất có lẽ là các bác tài, các kênh truyền hình cũng không còn dành “giờ vàng” cho âm nhạc hay các loại hình văn hóa nghệ thuật khác như kịch nói, cải lương... Khi thế giới phẳng phát triển mạnh mẽ, có quá nhiều kênh thông tin để công chúng tiếp cận, có nhiều dòng nhạc, loại hình vui chơi giải trí để khán giả chọn lựa thì nhu cầu nghe và sự chọn lựa sản phẩm âm nhạc của giới trẻ cũng thay đổi nhiều.
* Có quá ít tác phẩm mới viết về TPHCM nổi bật, đi vào lòng công chúng. Phải chăng đó là vì nhu cầu thị trường nên nhạc sĩ mải chạy theo thị hiếu khán giả, ít quan tâm đầu tư những tác phẩm viết về nơi mình đang sống và làm việc?
* Thực tế, bên cạnh việc sáng tác chạy theo thị hiếu khán giả thì vẫn có rất nhiều nhạc sĩ chọn sáng tác về TPHCM. Hội Âm nhạc TPHCM vẫn thực hiện định kỳ công tác đầu tư tác phẩm sáng tác về thành phố, viết về cuộc sống, con người, các công trình kiến trúc đô thị, xây dựng nông thôn mới... Tại cuộc vận động sáng tác tác phẩm âm nhạc và sân khấu chào mừng các ngày lễ lớn và các sự kiện trọng đại của đất nước, chủ đề Mãi mãi một tình yêu do UBND TPHCM tổ chức, 70% tác phẩm đoạt giải của các nhạc sĩ tham gia cuộc vận động đều là tác phẩm được Hội Âm nhạc đầu tư sáng tác trong những năm qua.
* Anh có lời khuyên gì dành cho đội ngũ sáng tác trẻ, để những sáng tác về TPHCM của họ văn minh, tiệm cận với xu hướng thời đại và cũng chỉn chu về ca từ?
* Với các tác giả trẻ, ca từ, giai điệu vẫn luôn cần được hoàn thiện và chỉn chu nhiều hơn. Vấn đề này liên quan đến việc cần được đào tạo bài bản trong làm nghề, chịu khó học hỏi, bổ sung và mở rộng thêm kiến thức chuyên môn, cũng như tích lũy những kinh nghiệm từ đời sống. Tác giả thế hệ mới có được lợi thế khi sáng tác, dù theo định hướng, nhưng vẫn giữ và phát huy phong cách sáng tạo tươi trẻ, giúp tác phẩm dễ dàng tiếp cận với khán giả trẻ hơn.
* Theo anh, những sáng tác về TPHCM cần những gì để trở nên đại chúng?
* Hiện nay, bên cạnh các kênh truyền hình, đài truyền thanh, còn có rất nhiều kênh truyền thông mạng như YouTube hay trang Facebook cá nhân giúp các tác giả quảng bá tác phẩm của mình. Xu hướng tự quảng bá tác phẩm hiện được các nhạc sĩ sử dụng nhiều. Tác giả tự sáng tác, tự ghi âm, trình bày, mời ca sĩ hát, vào phòng thu có thể tùy ý chỉnh sửa các lỗi ca khúc, lỗi kỹ thuật, dùng công nghệ hòa âm phối khí hiện đại hỗ trợ để hoàn thiện tác phẩm, sau đó thực hiện luôn việc quảng bá tác phẩm qua các kênh truyền thông mạng.
| "Hội Âm nhạc TPHCM đã khảo sát về nhu cầu thực tiễn của người nghe nhạc, nhất là giới trẻ. Kết quả, tác phẩm âm nhạc xưa, sau khi được hòa âm phối khí lại, vẫn được khán giả trẻ đón nhận nồng nhiệt. Ngoài ra, vấn đề người nghe bây giờ là ai và nghe ở đâu, nếu nghe nhạc bằng điện thoại thông minh thì bắt buộc khán giả phải nhớ tên bài hát hay tác giả, điều đó cũng là một trong những hạn chế để tác phẩm đến với khán giả. Ngay cả nguyên nhân hoàn cảnh sáng tác, công cụ hỗ trợ sáng tác, điều kiện sáng tác, điều kiện tiếp xúc cũng ảnh hưởng lớn đến tác phẩm" Nhạc sĩ NGUYỄN QUANG VINH |
Tuy nhiên, chất lượng bài hát, ca khúc vẫn là điều đáng bàn. Trong thời đại mới, các tác giả ra mắt tác phẩm liên tục vì có nhiều điều kiện cộng với công nghệ hiện đại hỗ trợ, nhưng chắc chắn một điều, chỉ những tác phẩm chất lượng mới có thể sống được. Tác phẩm có bắt nhịp được với đời sống TPHCM, hiểu được tâm tư người thành phố hay không lại là chuyện khác.
TPHCM là đô thị lớn có sự phát triển mạnh mẽ về mọi mặt, là mảnh đất màu mỡ để người sáng tạo nghệ thuật tìm rung cảm cho sáng tác của mình. Tuy nhiên, để lột tả được những góc nhìn, tình cảm con người TPHCM thì không phải ai cũng viết được. Những tác phẩm viết thành công đôi khi chỉ cần thể hiện một góc nhìn về cuộc sống, con người thành phố, có thể là hình ảnh người công nhân quét đường lúc đêm khuya, những bữa cơm 0 đồng dành cho người nghèo… Chỉ khi tác giả bắt gặp được những khoảnh khắc đẹp giữa đời thường và rung động bằng cảm xúc nghệ sĩ, mới cho ra đời những tác phẩm tốt.
* Với riêng việc quảng bá, cần làm gì để các tác phẩm viết về TPHCM đến gần hơn với công chúng hôm nay?
* Ở một góc độ nào đó, phải nhìn nhận thực trạng việc quảng bá các tác phẩm âm nhạc viết về TPHCM đến với công chúng vẫn còn gặp nhiều hạn chế. Để tác phẩm đến với người nghe, cần phải đẩy mạnh hơn công tác quảng bá, tiếp cận, làm sao để những tác phẩm đoạt giải được dàn dựng công phu và quảng bá liên tục mới đến được với công chúng, khán giả nghe quen rồi mới yêu thích được.
Xu hướng chung hiện nay là khán giả thích nghe online. Đối với sự phát triển của công nghệ 4.0, cần phải có sự thay đổi cách thức quảng bá phù hợp thực tiễn. Chương trình dàn dựng ngoài sân khấu, kiếm khán giả đến xem là vô cùng khó, nhưng khi chương trình phát online, lại thu hút được hàng chục ngàn người theo dõi. Đó là điều chúng ta cần hướng tới.
