Không chỉ học sinh mà ngay cả phụ huynh, hiện cũng cần được hướng nghiệp. Thực tế cho thấy, nhiều phụ huynh đã phải “tự bơi” để hướng nghiệp cho con cái, vì bản thân thiếu nhiều thông tin và kiến thức hướng nghiệp. Bên cạnh đó, do những quan điểm cá nhân hoặc do thiếu hiểu biết về nghề nghiệp nên nhiều phụ huynh đã tạo thêm áp lực cho con cái trước ngưỡng cửa vào đời.
Áp lực gia đình
Nhiều giáo viên tâm sự, ngày nay không ít cha mẹ đều mong muốn con mình theo học những ngành thời thượng, cốt mong kiếm được thật nhiều tiền và có vị trí cao hơn là cho con chọn lựa những ngành mình thật sự yêu thích và phù hợp.
Bà Hoàng Thị Diễm Trang, Hiệu phó Trường THPT Gia Định, chia sẻ: “Bản thân tôi từng là giáo viên chủ nhiệm lớp 12 và chứng kiến nhiều em học sinh không được lựa chọn nghề nghiệp của mình mà phải theo ý cha mẹ. Có lần, một học sinh nhờ tôi tìm cách giúp em thuyết phục cha mẹ để được thi ngành em thích?”.
Ông Ngô Tương Đại, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trãi, cho biết: “Sở dĩ nhiều phụ huynh ép buộc con cái thi những ngành mà các em không đam mê, yêu thích thường là do 2 nguyên nhân. Một là, mong muốn con cái sẽ thực hiện ước mơ còn dang dở của mình thời trẻ hai là, do hoàn cảnh gia đình có truyền thống theo nghề đó nên muốn con cái tiếp nối”.
Đồng tình với ý kiến trên, ông Trần Khắc Huy, Trưởng phòng Công tác học sinh - sinh viên, Sở GD-ĐT TPHCM, chia sẻ: “Nhiều phụ huynh cứ giữ quan điểm “hy sinh đời bố, củng cố đời con”, tạo áp lực quá lớn đối với nhiều bạn trẻ vốn thụ động và không quyết đoán. Nếu cha mẹ cho rằng làm như thế vì thương con là sai lầm, bởi hạnh phúc đối với các em không phải là tiền bạc, địa vị mà được thể hiện chính mình và tìm được nghề nghiệp yêu thích và phù hợp với năng lực bản thân”.
Bản thân học sinh lớp 12 cũng không giấu được nỗi lo lắng khi chọn trường, chọn nghề luôn chịu áp lực từ cha mẹ. Em Tạ Nguyễn Ý Nhi, học sinh lớp 12A7 Trường THPT Nguyễn Thái Bình, tâm sự: “Học sinh lớp 12 gặp rất nhiều áp lực, đặc biệt là việc chọn ngành, chọn trường. Thật khó khi phải vừa làm vui lòng cha mẹ vừa được thi vào trường mình mơ ước. Sợ nhất là chọn trường theo ý mình thích, học hành tốn kém rồi sau khi học xong khó tìm việc làm, lại bị ba mẹ trách không nghe lời”.
Học sinh Trường THPT Long Xuyên, tỉnh An Giang tại buổi tư vấn “Tiên hướng nghiệp - Hậu hướng trường” năm 2011 do Báo SGGP tổ chức. Ảnh: MAI HẢI
Đồng hành cùng chọn trường
Ông Võ Văn Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền, cho biết: “Vừa qua, trường tổ chức ngày hội hướng nghiệp cho phụ huynh. Ngày hội đã thành công ngoài mong đợi, bởi đây là lần đầu tiên Ban đại diện cha mẹ học sinh chủ động đứng ra tổ chức chương trình để giúp con em lựa chọn ngành nghề phù hợp”.
Không chỉ huy động toàn bộ phụ huynh học sinh khối 12 tham gia chương trình, Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền còn khuyến khích phụ huynh học sinh khối 10, 11 đến tham dự để học cách hướng nghiệp ngay từ bây giờ.
Anh Trần Văn Sơn, một phụ huynh học sinh có con đang học lớp 12, tâm sự: “Chúng tôi rất vui khi năm nay, trường và Ban đại diện cha mẹ học sinh đã tổ chức ngày hội hướng nghiệp cho cả phụ huynh. Qua các buổi tư vấn, chúng tôi đã được giải đáp những thắc mắc về việc định hướng nghề nghiệp cho con em và được lắng nghe những nguyện vọng của con em mình để có phương pháp định hướng, động viên các em có cách lựa chọn ngành nghề tốt hơn”.
Là một trong số ít các trường THPT hiếm hoi tại TPHCM tổ chức công tác hướng nghiệp bài bản và chuyên nghiệp, ngay từ đầu năm học và học kỳ 2, Trường THPT Gia Định đã làm công tác tư tưởng đến từng phụ huynh trong việc hướng nghiệp cho con.
Bà Hoàng Thị Diễm Trang, Hiệu phó nhà trường, cho biết: “Hiện nay, trường có kết hợp với một công ty chuyên về hướng nghiệp để làm trắc nghiệm với học sinh khối 12. Sau khi có kết quả trắc nghiệm, trường sẽ tư vấn học sinh chọn trường, đồng thời gửi kết quả về cho phụ huynh để họ nắm rõ học lực của con em mình và không gây sức ép quá cao trong việc chọn nghề của con trẻ”.
Theo bà, để công tác hướng nghiệp hiệu quả, ngoài nhà trường và các chuyên gia tư vấn, sự đồng hành của phụ huynh có sự tác động không nhỏ. Để phụ huynh đồng hành hướng nghiệp cùng con, nhà trường cần tạo điều kiện, cơ hội, thậm chí cung cấp thêm nhiều kênh thông tin cho họ như điểm, học lực của học sinh, phiếu trắc nghiệm chọn nghề, gửi thư mời phụ huynh tham gia các buổi tư vấn hướng nghiệp của trường tổ chức… Bởi không phải phụ huynh nào cũng có đủ kiến thức cũng như kinh nghiệm chọn trường, chọn nghề cho con cái.
Ông Trần Khắc Huy, Trưởng phòng Công tác học sinh - sinh viên, Sở GD-ĐT TPHCM, chia sẻ: “Hiện nay, nhiều trường chỉ quan tâm đến việc tổ chức hướng nghiệp học sinh mà bỏ quên khâu hướng nghiệp phụ huynh. Chính phụ huynh, người đồng hành trong việc chọn ngành, chọn trường cho con cái cũng cần được hướng nghiệp, từ đó mới giúp con định hướng chọn trường phù hợp. Nhà trường và phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ để cùng học sinh thảo luận, trao đổi việc chọn ngành, chọn trường. Phụ huynh nên nhẹ nhàng chia sẻ, lắng nghe, tìm hiểu nguyện vọng của con cái; đồng thời nắm rõ học lực của con để giúp con gỡ rối trong việc quyết định nghề nghiệp tương lai”. |
NGUYỄN THỦY-ANH KHOA
