Tại Hội nghị lần thứ 9 của Hiệp hội Tiêu hóa, gan mật và dinh dưỡng nhi khoa châu Á - Thái Bình Dương tổ chức tại Kuala Lumpur (Malaysia) từ 16 đến 19-6-2005, các bác sĩ nhi khoa và các chuyên gia bệnh truyền nhiễm nổi tiếng thế giới đã kêu gọi tất cả các bậc cha mẹ ở châu Á cần phải học cách bảo vệ con cái họ khỏi bệnh tiêu chảy do rotavirus - một tình trạng nhiễm siêu vi gây nên nôn mửa, sốt và tiêu chảy trầm trọng ở trẻ em. Tình trạng này có thể kéo dài từ 3 đến 9 ngày, nếu không được xử lý đúng cách, trẻ có thể bị tử vong vì mất nước.
- Việt Nam: 60% trẻ bị tiêu hóa nhập viện vì rotavirus
Tiêm chủng phòng bệnh cho trẻ.
Rotavirus gây ra tình trạng nhiễm siêu vi đường ruột, gây sốt, nôn mửa và tiêu chảy nghiêm trọng, dẫn đến mất nước và bệnh nhân phải nhập viện. Rotavirus lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa. Việc lây lan nhanh của rotavirus phụ thuộc vào sự xuất hiện một số lượng lớn các phần tử virus trong phân. Rotavirus có tính lây lan cao và có thể tồn tại trên đồ vật trong nhiều ngày.
Rotavirus là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy và nôn mửa nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh từ 6 đến 24 tháng tuổi trên toàn thế giới. Ở các nước đang phát triển, đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu (theo thống kê, trong 293 trường hợp nhập viện sẽ có một ca tử vong).
Hàng năm, rotavirus gây ra khoảng 125 triệu ca viêm đường tiêu hóa, đưa đến 440.000 ca tử vong trên toàn cầu, phần lớn ca tử vong xảy ra ở Ấn Độ, châu Phi và Nam Mỹ. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 60% trẻ em nhập viện vì viêm đường tiêu hóa do nhiễm rotavirus.
- Triệu chứng nhiễm và lây lan của rotavirus
Triệu chứng bao gồm: nôn mửa - 96%, tiêu chảy - 10-20 lần/ ngày; sốt; đau vùng bụng. Thời gian bệnh thường từ 3 đến 9 ngày, nhưng tiêu chảy có thể kéo dài đến 3 tuần. Rotavirus gây ra nguy cơ mất nước cao hơn so với tiêu chảy ở trẻ em do các nguyên nhân khác. Viêm đường tiêu hóa do rotavirus có thể nghiêm trọng đột biến khi trẻ bị mất nước.
Rotavirus có tính lây lan cao và hình thức lây lan phổ biến nhất là đường tiêu hóa. Vì virus có thể sống trong môi trường bình thường, sự lây lan có thể xảy ra từ người sang người. Nhiễm virus do ăn uống phải thức ăn, nước uống bị nhiễm bẩn hoặc tiếp xúc với bề mặt hoặc đồ chơi bị nhiễm bẩn. Virus này có khả năng sống nhiều giờ trên tay và nhiều ngày trên những bề mặt cứng. Nó vẫn ổn định và có khả năng lây lan khi sống trong phân người.
- Điều trị và phòng ngừa rotavirus
Không có phương pháp điều trị cụ thể cho rotavirus. Hiện nay chỉ có những phương pháp làm dịu các triệu chứng gây ra bởi rotavirus như bù dịch bằng đường uống hoặc truyền tĩnh mạch và hạ sốt. Về phòng ngừa, có thể sử dụng vaccine để bảo vệ cho trẻ và cộng đồng khỏi bị nhiễm rotavirus.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xác định việc phát triển rotavirus vaccine là ưu tiên hàng đầu cho y tế cộng đồng. Vaccine dạng uống là loại vaccine mới nhất phòng chống viêm đường tiêu hóa do rotavirus. Loại vaccine mới này đã được chứng minh hiệu quả bảo vệ lên đến 90% cho trẻ em khỏi bệnh viêm đường tiêu hóa do rotavirus.
BS TRẦN KIM HƯNG
