Quyết định tạm dừng hoạt động các trạm kiểm tra tải trọng xe (gọi tắt là trạm KTTT xe) trên toàn quốc của Bộ Giao thông -vận tải đã thực thi được hai năm. Chưa thấy động tĩnh gì về việc có phục hồi lại hoạt động trạm KTTT xe hay không, nhưng hàng năm Cục đường bộ Việt Nam vẫn phải duyệt chi từ 100 đến trên 200 triệu đồng/trạm KTTT xe để trả lương cho bộ máy này.
Lãng phí lớn
Một thanh tra đang kiểm tra lại hệ thống cân tại trạm Dầu Giây
Lãng phí ở đây chính là tiền của nhà nước - mà chính là của người dân đóng thuế. Vòng qua các trạm KTTT xe như Dầu Giây (Đồng Nai), Chơn Thành (Bình Phước), Hậu Giang (Cần Thơ), Mỹ Tú (Sóc Trăng)… dễ dàng thấy được điều này. Trụ sở vắng hoe, cỏ mọc um tùm, thiết bị gỉ sét, bụi phủ như đống sắt vụn.
Chẳng ai dám chắc độ chính xác của những cái cân này, còn đến đâu. Công việc bảo dưỡng tại các trạm này chủ yếu là phát quang cỏ dại, bôi dầu mỡ bên ngoài và lâu lâu mở máy chạy thử rồi “mời” vài chiếc xe vào cân cho “nóng máy”.
Theo các chuyên gia trong ngành giao thông, nếu sử dụng lại, các thiết bị này khó đảm bảo độ chính xác như ban đầu. Cần phải biết rằng đầu tư trung bình cho mỗi trạm KTTT xe là trên dưới 10 tỷ đồng.
Lập trạm KTTT xe hay không ?
Một cán bộ nguyên là lãnh đạo Cục đường bộ Việt Nam khẳng định: “Nếu bỏ trạm KTTT xe, có nghĩa là buông lỏng quản lý nhà nước về bảo vệ công trình giao thông đường bộ, là trái với các quy định của luật Giao thông đường bộ, là đồng tình với việc xe được tự do chở hàng hóa quá tải trong lưu thông. Nếu bỏ trạm KTTT xe, trong tương lai không xa, sau 5 năm nữa thôi, đường bộ của Việt Nam phải trả giá ”.
Nhiều chuyên gia khác cũng cho rằng trong thời gian đầu rất khó xác định bằng mắt thường cầu đường xuống cấp do chịu quá tải. Đến khi xuống cấp thì việc sửa chữa rất tốn kém.
Như vậy, có nên lập lại các trạm KTTT xe hay không? Pháp lệnh Bảo vệ công trình giao thông đã ghi rõ: “nghiêm cấm điều khiển tàu xe vượt quá tải trọng …”. Nếu chúng ta không xác định được tải trọng xe thì làm sao khẳng định xe chở quá tải? Mà muốn xác định được tải trọng xe thì rất cần có các trạm KTTT xe.
Ở nhiều nước phát triển hệ thống đường bộ rất hiện đại nhưng họ vẫn sử dụng trạm KTTT xe, vì ở bất cứ nơi đâu, ít hay nhiều đều có người điều khiển phương tiện vượt tải. Tại Việt Nam vẫn còn một bộ phận không nhỏ chủ xe, tài xế thiếu ý thức chấp hành các quy định về giao thông, thì việc kiểm tra, kiểm soát tải trọng xe càng cần thiết.
Tất nhiên, không phải tự dưng mà Bộ Giao thông - Vận tải ra quyết định đóng cửa các trạm KTTT xe. Đã có rất nhiều trạm KTTT xe có hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu doanh nghiệp, nhận hối lộ để cân gian, cân đối tải trọng xe. Thế nhưng thay vì cải tổ lại bộ máy tổ chức, thay thế bộ máy tham nhũng bằng bộ máy trong sạch hơn thì Bộ lại chọn cách đóng cửa các trạm KTTT xe.
Câu kết xin nhường lời cho Đội trưởng Đội Thanh tra giao thông đường bộ số 2 (Khu Quản lý đường bộ VII) Nguyễn Tấn Đạt: “Tôi thấy xe vượt tải phá đường hàng ngày mà thấy thương, nếu tôi nói điều này ra mà cho là sai trái, bị cách chức tôi cũng chấp nhận”.
LÊ QUÂN
