Báo SGGP vừa nhận được đơn kêu cứu của Hội Mỹ thuật Việt Nam – Văn phòng đại diện phía Nam về việc tranh chấp trụ sở của hội tại 98 Sương Nguyệt Ánh, quận 1, TPHCM.
Trụ sở Hội Mỹ thuật Việt Nam, văn phòng đại diện phía Nam.
Cuộc hoán đổi ly kỳ
Theo văn bản do Hội Mỹ thuật Việt Nam cung cấp, năm 1978, Sở Quản lý nhà đất và công trình công cộng – UBND TPHCM cấp giấy phép giao nhà số 98 Sương Nguyệt Ánh, quận 1 cho Tạp chí Mỹ thuật thuộc Hội Mỹ thuật Việt Nam tạm sử dụng. Cuối năm 1980, ông Huỳnh Văn Gấm, phụ trách văn phòng đại diện phía Nam của hội, đã chấp thuận đề nghị của ông Võ Thanh Liêm (người quen của ông Gấm) hoán đổi căn nhà 105 Đồng Khởi lấy nhà 98 Sương Nguyệt Ánh. Nhưng căn nhà 105 Đồng Khởi do cửa hàng may đo (thuộc Công ty May mặc – Sở Công nghiệp TP) đang sử dụng. Đại diện cửa hàng may đo cho biết, ông Liêm chỉ là người đến ở nhờ và họ đang trục xuất ông Liêm ra khỏi nhà.
Việc đổi nhà không thành, tháng 6-1981, Sở Quản lý nhà đất và công trình công cộng TPHCM quyết định cho Hội Mỹ thuật Việt Nam trở lại nhà 98 Sương Nguyệt Ánh, nhưng đồng thời cho phép gia đình ông Liêm cùng ở tại địa chỉ này (!). Hội Mỹ thuật Việt Nam sử dụng phần trước nhà, gia đình ông Liêm ở lầu phía trên. Cả hai dùng chung sân, cổng chính, toilet, bếp. Năm 1984 và 1995, Ban tổ chức chính quyền TPHCM cấp giấy thỏa thuận cho Chi nhánh phía Nam – Hội Mỹ thuật Việt Nam được trú đóng tại 98 Sương Nguyệt Ánh. Trước đó, năm 1994, UBND TP ra quyết định xác lập quyền sở hữu nhà của Nhà nước đối với số nhà 98 Sương Nguyệt Ánh.
Từ một cuộc hoán đổi hy hữu và phi lý trên, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã bước vào một cuộc tranh chấp không hồi kết…
Năm 1996, ông Liêm làm đơn xin hóa giá nhà, Hội đồng Bán nhà UBND quận 1 không giải quyết vì căn nhà đã bàn giao cho Phòng Công sản - Sở Tài chính quản lý. Tuy nhiên, đến năm 2002, UBND TP lại cho phép ông Liêm hóa giá nhà.
Xem thường công luận
Suốt từ năm 2007 đến nay, hàng chục cơ quan truyền thông vào cuộc sau khi nhận được đơn kêu cứu của các hội viên là họa sĩ thuộc Hội Mỹ thuật Việt Nam. Chẳng rõ vì lý do gì, các cấp có thẩm quyền vẫn không thể giải quyết? Các hội viên Hội Mỹ thuật đặt vấn đề, liệu có hay không sự khuất tất đằng sau vụ kiện kéo dài này?
Theo lời kể của các hội viên Hội Mỹ thuật, với tuyên bố sẽ hóa giá toàn bộ căn nhà, ban đầu gia đình ông Liêm kiếm chuyện bằng cách thả chó dữ ở khu vực diện tích chung là sân và nhà vệ sinh, kế đó là chửi bới, hăm dọa, sử dụng hung khí, rạch bảng hiệu, cắt dây điện… Không chỉ vậy, gia đình ông Liêm còn cúp điện nước, khóa nhà vệ sinh, ném các tác phẩm nghệ thuật trong kho của hội ra đường. Những người làm công tác quản lý Văn phòng Hội Mỹ thuật Việt Nam cho biết, từng bị con trai chủ nhà theo dõi về tận nhà để khủng bố tinh thần. Công an phường Bến Thành quận 1 không ít lần được mời tới để giải quyết mâu thuẫn nhưng mọi chuyện vẫn không có gì sáng sủa.
Quá bức xúc, Hội Mỹ thuật Việt Nam tiếp tục kêu cứu tới các đơn vị cấp cao hơn như Ban Bí thư Trung ương Đảng, Bộ Công an, Thành ủy TPHCM, UBND TPHCM… Ngày 5-8-2011, Văn phòng Trung ương Đảng đã có công văn gửi đến Thành ủy TPHCM, UBND TPHCM yêu cầu giải quyết dứt điểm vụ việc. Ngày 5-12-2011, UBND TPHCM đã gửi công văn đến Thanh tra TP, Sở Xây dựng, Sở Tài chính, UBND quận 1, Công ty Quản lý kinh doanh nhà TP, Hội Mỹ thuật Việt Nam với nội dung: Yêu cầu Hội Mỹ thuật Việt Nam và ông Võ Thanh Liêm chấp hành việc bố trí sử dụng căn nhà 98 Sương Nguyệt Ánh.
Hộ ông Liêm phải sử dụng đúng diện tích được nêu tại Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất, chấm dứt việc chiếm dụng và hoàn trả nhà kho ở phía sau tại tầng trệt căn nhà cho Hội Mỹ thuật, vì phần diện tích này thuộc sở hữu nhà nước. Công văn cũng yêu cầu Giám đốc Công ty Quản lý Kinh doanh nhà TP tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm trong việc đo đạc lập bản vẽ hiện trạng sử dụng nhà để lập hồ sơ trình bán một phần diện tích nhà tại 98 Sương Nguyệt Ánh cho ông Liêm mà không lấy ý kiến thỏa thuận với Hội Mỹ thuật.
Để giải quyết dứt điểm tranh chấp, UBND TPHCM chấp nhận phương án do Thanh tra TP đề xuất là hoán đổi diện tích sử dụng cho phù hợp với tình hình thực tế nhằm đảm bảo cho Hội Mỹ thuật và gia đình ông Liêm sử dụng riêng biệt. Sự việc vẫn còn nhì nhằng và Hội Mỹ thuật lại phải vác đơn cầu cứu các nơi yêu cầu can thiệp giải quyết dứt điểm một cách minh bạch và đúng pháp luật.
Hà Giang
