Hỏi: Xin cho biết đôi nét về Cao Thắng và súng do ông chế tạo.
Cao Minh Châu (Hàng Quạt, Hoàn Kiếm, Hà Nội)
Trả lời: Cao Thắng (còn gọi Cao Tất Thắng) sinh 1864 tại xã Tuần Lễ, nay là xã Sơn Lễ, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Ông lần lượt tham gia các cuộc khởi nghĩa của Trần Quang Cán (Đội Lựu) ở Hương Sơn, của Lê Ninh (Ấm Ninh) và của Phan Đình Phùng ở Hương Khê. Ông trở thành cánh tay phải của cụ Phan.
Để chế tạo súng, ông cho tháo rời các khẩu súng tịch thu của Pháp, giao cho thợ rèn làm từng bộ phận rồi ráp lại. Súng của ông khá giống súng của Pháp nhưng có hai nhược điểm: Một là lò xo làm bằng gọng dù nên bắn nhiều thì nóng và trở nên yếu, không phá được hạt nổ. Do đó, mỗi súng chỉ bắn 5 hay 6 phát rồi nghỉ, hay rót nước lạnh vào để làm nguội lò xo trước khi bắn tiếp. Hai là nòng súng làm bằng sắt cuốn, chỉ bắn vài phát thì nòng vỡ.
Để khắc phục nhược điểm này, ông làm nòng súng đặc bằng thép non, rồi dùng khoan (bằng thép già) khoan nòng súng, sau đó tôi lòng súng cho già.
Hoàng Anh
