Tổng thống Ai Cập đang bị cô lập

Bất chấp sức ép mạnh mẽ từ các cuộc biểu tình đường phố, từ trong chính phủ của mình cũng như lời kêu gọi từ Mỹ, Tổng thống M.Morsi vẫn thẳng thừng cự tuyệt “cơ hội cuối cùng” mà quân đội trao cho mình. Trong bài phát biểu trên truyền hình tối 2-7, Tổng thống Ai Cập khẳng định sẽ tiếp tục tại vị nhằm tìm kiếm các giải pháp giải tỏa căng thẳng chính trị.

Phe đối lập tăng sức ép

Trước khi có bài phát biểu trên, ông M.Morsi đã kêu gọi quân đội Ai Cập rút lại tối hậu thư cảnh báo can thiệp (thời hạn chót vào lúc 22 giờ đêm 3-7), đồng thời phản đối bất cứ sự sai khiến nào đối với tình hình Ai Cập, cả ở trong nước và từ nước ngoài.

Tuy nhiên, trang chính thức của quân đội Ai Cập trên mạng xã hội Facebook ngày 3-7 dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Abdel-Fattah al-Sisi tuyên bố quân đội thà chết chứ không để người dân Ai Cập bị đe dọa bởi những đối tượng khủng bố, cực đoan hoặc ngu dốt. Các phe nhóm đối lập ở nước này cũng đã quyết định chọn ông Mohamed El Baradei làm đại diện trong các cuộc đàm phán về tương lai của đất nước. Ông Baradei sẽ có trách nhiệm đảm bảo việc đáp ứng những nguyện vọng của người dân Ai Cập và soạn thảo một kịch bản nhằm hoàn tất việc triển khai lộ trình chuyển tiếp chính trị ở nước này. Ngoài ra, 129 nhà ngoại giao Ai Cập đã ký tên vào một bản tuyên bố khẳng định sự ủng hộ của họ đối với “đòi hỏi chính đáng của người dân Ai Cập”. Các nhà ngoại giao đã kêu gọi Tổng thống Morsi đáp ứng những đòi hỏi của người dân, trong đó có việc tổ chức bầu cử tổng thống sớm để tránh các cuộc xung đột. Phong trào Tamarod đứng sau các cuộc biểu tình chống chính phủ hiện nay cho biết đã thu thập được hơn 22 triệu chữ ký yêu cầu ông Morsi từ chức.

Cùng lúc này, chiến dịch bất tuân dân sự và cuộc đình công vô thời hạn do Mặt trận 30-6 phát động cũng diễn ra chiều 2-7 với hàng triệu người. Thêm vào đó, Tòa án phúc thẩm Ai Cập ngày 2-7 cũng ra lệnh phục chức cho Tổng Công tố Abdel Meguid Mahmud, người bị ông Morsi cách chức hồi tháng 11-2012 kéo theo một cuộc khủng hoảng tư pháp nghiêm trọng. Những động thái trên càng đẩy Tổng thống Morsi vào thế bị cô lập.

Nhiều kịch bản phức tạp

Vào lúc thời hạn 48 giờ giải quyết khủng hoảng chính trị do quân đội Ai Cập đưa ra chuẩn bị kết thúc, giới quan sát đưa ra những kịch bản khác nhau cho cuộc khủng hoảng chính trị ở quốc gia đang rối loạn cực điểm này. Hãng AP dẫn lời Noha Bakr, giáo sư khoa học chính trị thuộc Đại học Mỹ ở Cairo, cho biết không tính tới khả năng Hội đồng quân sự tối cao nắm quyền lãnh đạo đất nước cho tới khi lựa chọn được tổng thống mới, khủng hoảng Ai Cập có thể dẫn tới 3 tình huống sau: Một là, tổng thống sẽ đề nghị tổ chức trưng cầu dân ý, khi đó nhân dân sẽ bỏ phiếu quyết định tổng thống sẽ tiếp tục nắm giữ quyền lực hay phải ra đi. Hai là, ông Morsi bị lật đổ, sau đó là các vụ đụng độ đẫm máu giữa những người ủng hộ ông và những người chống đối. Tình hình phát triển theo hướng này sẽ dẫn tới sự thất bại hoàn toàn lộ trình do quân đội đưa ra. Ba là, lực lượng Anh em Hồi giáo (MB) sẽ hạn chế sự thua thiệt của mình bằng việc thuyết phục ông Morsi từ bỏ quyền lực và sau đó áp dụng các điều khoản liên quan trong Hiến pháp 1971, quy định người đứng đầu Tòa án Hiến pháp sẽ lãnh trách nhiệm đứng đầu nhà nước cho tới khi các cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống được tổ chức. Theo chiều hướng này, họ có thể tiếp tục duy trì vai trò của mình trong đời sống chính trị thông thường.

VIỆT ANH (tổng hợp)