Sau 3 năm triển khai xây dựng với nguồn vốn đầu tư trên 40 tỷ đồng, tỉnh Quảng Trị hiện có 2 KCN, nhưng cả 2 KCN cho đến nay vẫn chỉ có duy nhất một nhà máy hoạt động.

Năm 2003, Khu công nghiệp (KCN) Nam Đông Hà được Chính phủ phê duyệt đầu tư và hỗ trợ gần 60 tỷ đồng để triển khai thực hiện. Đây là KCN đầu tiên của Quảng Trị được xây dựng trên diện tích 99 ha, nguồn vốn 120 tỷ đồng. Sau 3 năm thực hiện, KCN Nam Đông Hà thực tế đã được đầu tư 32 tỷ đồng để triển khai một số hạng mục về cơ sở hạ tầng như điện chiếu sáng và phục vụ sản xuất, các tuyến giao thông nội bộ.

KCN Nam Đông Hà sau 3 năm xây dựng mới chỉ có 1 nhà máy.

Tuy nhiên về khả năng thu hút đầu tư, tính đến thời điểm hiện nay, KCN mới chỉ có Nhà máy Ván gỗ ép MDP GERUCO Quảng Trị vào hoạt động. Thế nhưng quá trình vận hành của nhà máy đã gây ô nhiễm nguồn nước và không khí nghiêm trọng, khiến cho hàng trăm hộ dân sống trong khu vực gần đó thuộc phường Đông Lương, thị xã Đông Hà bị ảnh hưởng. Tình trạng ô nhiễm gần đây tạm thời chấm dứt khi chính quyền địa phương cấm không cho phép nhà máy xả nước thải vào khu vực dân cư sinh sống.

Về nguyên nhân sâu xa là do KCN Nam Đông Hà không có hệ thống thu gom và xử lý nước thải chung, trong khi nhà máy MDP GERUCO Quảng Trị đã vin vào lý do này để cố tình trì hoãn việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải của nhà máy. Dù chỉ có một nhà máy, nhưng đánh giá của tỉnh Quảng Trị vẫn rất lạc quan, vì KCN Nam Đông Hà vẫn đang ở dạng “tiềm năng”, các dự án dự kiến sẽ đầu tư đều đã “xí phần” bằng cách cho xây hàng rào xung quanh những khu vực đất đã được cấp (!).

Khác với KCN Nam Đông Hà dẫu sao vẫn còn nhìn thấy bóng dáng của một nhà máy, còn KCN Quáng Ngang mang tiếng là KCN, có bảng chỉ dẫn hẳn hoi nhưng chỉ là một bãi đất hoang. Còn nhớ cách đây hơn một năm, vào tháng 9-2005, tỉnh Quảng Trị đã tổ chức khởi công xây dựng KCN Quán Ngang với mục đích nhằm thu hút các dự án sản xuất, chế biến nông, lâm, thủy sản, rượu bia, nước giải khát, dệt may, cơ khí, điện tử, dịch vụ…

Dự án có nguồn vốn đầu tư cả 2 giai đoạn là 125 tỷ đồng trên tổng diện tích 205 ha và ngay trong giai đoạn 1 đã đầu tư 10 tỷ đồng để tiến hành san ủi mặt bằng, xây dựng đường giao thông, hệ thống điện trên tổng diện tích 139 ha. Xây dựng KCN để đi tắt đón đầu các dự án đầu tư, nhưng không rõ đường đi dài hay ngắn! Trong khi đó theo Ban quản lý các KCN Quảng Trị cho biết, sở dĩ việc sớm triển khai xây dựng KCN Quán Ngang một phần là theo sự gợi ý của lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên-Huế về việc cùng hợp tác đầu tư xây dựng Nhà máy Bia HUDA Huế tại Quảng Trị.

Dự án này đã được Bộ KH-ĐT cấp giấy phép cho tỉnh Quảng Trị triển khai thực hiện. Cả hai tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế đã bàn bạc thống nhất và thể hiện quyết tâm cao, theo đó phía Thừa Thiên-Huế cam kết đóng góp vốn 60%, phần còn lại do Quảng Trị đóng góp và theo kế hoạch đến tháng 9-2006, nhà máy sẽ cho ra lò mẻ bia đầu tiên. Nhưng rồi sau hơn một năm ngóng đợi và hy vọng, dự án đã bị rơi vào lãng quên.

Lý do phía tỉnh Thừa Thiên-Huế đưa ra là do KCN Quán Ngang còn quá hoang sơ, hạ tầng chưa thể đáp ứng với đòi hỏi của một nhà máy hiện đại như nhà máy bia ! Về phía tỉnh Quảng Trị, BQL các KCN Quảng Trị thì than rằng, tỉnh bạn thiếu thiện chí, không giữ đúng cam kết, thành ra dù đã đầu tư 10 tỷ đồng nhưng vẫn chưa biết đến bao giờ KCN Quán Ngang thực sự là… KCN.

PHAN THIÊN LAM